Tūheitia Paki

Maori-koning

Tūheitia Pōtatau Te Wherowhero VII KStJ GCCT KCLJ (gebore as Tūheitia Paki op 21 April 1955 en gekroon as kiingi Tūheitia - 30 Augustus 2024) het in 2006 die Maori-koning in Nieu-Seeland geword. Hy is die oudste seun van die vorige Maori-monarg, Te Arikinui dame Te Atairangikaahu. Hy is as haar opvolger aangekondig en gekroon op 21 Augustus 2006, die dag van haar begrafnis.

Tūheitia Paki
Maori-monarg (kingi)
Kīngi Tūheitia in 2009.
Kīngi Tūheitia in 2009.
Bewind 21 Augustus 2006-30 Augustus 2024
Voorganger Te Atairangikaahu
Gade Makau ariki Atawhai
Kinders Te Ariki Tamaroa Whatumoana
Te Ariki Taituruki Korotangi
Puhi Ariki Ngawaihonoitepo
Koningshuis Te Wherowhero
Gebore 21 April 1955
Gesterf 30 Augustus 2024
Vader Whatumoana Paki
Moeder Te Atairangikaahu
Volle naam Tūheitia Pōtatau Te Wherowhero VII

Tūheitia is getroud met makau ariki (koningingemalin) Atawhai en hulle het drie kinders.[1]

Poukai

wysig

Die Poukai[2] is 'n jaarlikse reeks besoeke deur die Maori-koning aan verskeie marae, 'n tradisie wat van die 19de eeu dateer. Poukai is deur die tweede Maori-koning, Tāwhiao, ingestel. Hy het gesê: "Ek het hierdie instelling begin om die weduwees, ontneemdes en behoeftiges te voed; dit is 'n deur wat geopen is vir die talle mense en die gawe van voedsel."[3]

Daar is elke jaar 29 Poukai en koning Tuheitia woon elkeen by.

Politieke betrokkenheid

wysig

Koning Tuheitia is aan die voortou van baie politieke kwessies, veral insake die Maori's. In 2018 het hy, in samewerking met die Nieu-Seelandse polisie en die departement van justisie, die Iwi Justice Panel gestig.[4] Dit het ten doel om tronkstrafsyfers onder Maori's te verlaag, wat van die hoogste van enige inheemse volk in die wêreld is.

In 2017 het koning Tuheitia 'n grondverskuiwende oomblik vir die Kingitanga ingelei met die ondertekening van 'n formele ooreenkoms met die departement van korrektiewe dienste, namens die regering van Nieu-Seeland.[5] Die ooreenkoms het onder meer gelei tot die ontwikkeling van 'n reïntegrasiesentrum vir vroue in die tronk wat die lewe geskenk het terwyl hulle daar is.[6] In 'n buitengewone besoek aan 'n vrouetronk in Auckland het die koning moeders en hulle kinders besoek en belowe om nog te doen vir mense wat tronkstraf uitdien.

Verwysings

wysig
  1. "Mahi". Website of the Kiingitanga. Office of the Kiingitanga. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Augustus 2014. Besoek op 16 Augustus 2014.
  2. Taonga, New Zealand Ministry for Culture and Heritage Te Manatu. "Poukai marae". teara.govt.nz (in Engels). Besoek op 7 Februarie 2019.[dooie skakel]
  3. Beau (12 Desember 2017). "Poukai 2018". Ngati Haua Iwi Trust (in New Zealand English). Besoek op 7 Februarie 2019.
  4. "King Tuheitia launches new Iwi Māori Panel". Māori Television (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Februarie 2019. Besoek op 4 Februarie 2019.
  5. "Kiingitanga and Corrections unite to assist Māori offenders". Māori Television (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Februarie 2019. Besoek op 4 Februarie 2019.
  6. "Māori King and Corrections to build centre for mothers". Radio New Zealand (in New Zealand English). 6 November 2018. Besoek op 4 Februarie 2019.

Skakels

wysig