Poort van Hemelse Vrede
- Tiananmen stuur hierheen aan. Vir die plein, sien Tiananmen-plein.
Die Poort van Hemelse Vrede, of Tiananmen (letterlik "Tianan-poort"), is ’n monument in Beijing, die hoofstad van die Volksrepubliek China. Dit word algemeen as ’n nasionale simbool beskou. Dit is in 1420 tydens die Ming-dinastie gebou en word soms verkeerdelik die vooringang tot die Verbode Stad genoem. Laasgenoemde is egter die Middagpoort, terwyl Tiananmen die ingang tot die Keiserlike Stad was, waarbinne die Verbode Stad geleë was. Die Poort van Hemelse Vrede is noord van Tiananmen-plein geleë.
| Tiananmen | ||
| ||
| Die Poort van Hemelse Vrede. | ||
| Name (taalvariante) | ||
| Tradisionele Chinees | 天安門 | |
| Vereenvoudigde Chinees | 天安门 | |
| Pinyin | Tiānānmén | |
Poort
wysigGeskiedenis
wysig
Die poort se oorspronklike naam was Chengtianmen (vereenvoudigde Sjinees: 承天门, tradisionele Sjinees: 承天門, pinyin: Chéngtiānmén), wat "Poort van die Aanvaarding van die Hemelse Mandaat" beteken, en is menigmaal vernietig en weer gebou. Die oorspronklike konstruksie is in 1420 gebou en is geskoei op die poort van ’n keiserlike gebou in Nanjing wat dieselfde naam gehad het.
In Julie 1457 het weerlig die poort getref, waarna dit tot op die grond afgebrand het. In 1465 keiser Chenghua opdrag aan Zi Gui, die minister van ingenieurswese, gegee om die poort weer te bou, en die ontwerp is verander van die oorspronklike paifang-vorm in die poorthuisvorm wat vandag te sien is. In die oorlog aan die einde van die Ming-dinastie het die poort weer in die slag gebly toe dit in 1644 deur rebelle, gelei deur Li Zitsjeng, afgebrand is. Ná die stigting van die Qing-dinastie en die Mantsjoes se verowering van China is in 1645 begin met die herbou van die poort, en dit het sy huidige naam gekry nadat dit in 1651 voltooi is. Tiananmen is tussen 1969 en 1970 weer eens herbou omdat dit in die vorige 300 jaar geweldig agteruitgegaan het, deels te wyte aan hewige gebruik tydens die 1950's en 1960's. Aangesien die poort ’n nasionale simbool is, het die destydse premier, Zhou Enlai, opdrag gegee dat die herbouing in die geheim plaasvind. Die hele poort is agter steierwerk weggesteek, en die projek is amptelik ’n "opknapping" genoem. Met die herbouing is probeer om die poort se uitwendige voorkoms onveranderd te laat, terwyl dit die gebou meer bestand teen aardbewings maak en dit van moderne geriewe soos ’n hysbak, watertoevoer en ’n verhittingstelsel voorsien.[1]
Betekenis van die naam
wysigDie Chinese naam van die poort, 天安門, bestaan uit die Chinese karakters vir onderskeidelik "hemel", "vrede" en "poort", en daarom word dit konvensioneel as "Poort van Hemelse Vrede" vertaal. Hierdie vertaling is egter ietwat misleidend, aangesien die veel langer Chinese naam afgelei is van "die ontvangs van die hemelse mandaat, en die stabilisering van die dinastie" (受命于天，安邦治國).[2] Die Mantsjoe transliterasie, Abkai elhe obure duka, is nader aan die oorspronklike betekenis en kan letterlik vertaal word as "Poort van Hemelse Vredemaking".[3] Die poort het ’n eweknie aan die noordekant van die Keiserlike Stad, 地安门 (pinyin: Dì'ānmén, Mantsjoe: Na i elhe obure duka), wat rofweg as "Poort van Aardse Vredemaking" vertaal kan word.
Beskrywing
wysig
Die poort is 66 m lank, 37 m wyd en 32 m hoog. Net soos ander amptelike geboue van die ryk het dit unieke keiserlike dakversierings. Twee leeus staan voor die poort en nog twee staan wag voor die brûe. In die Chinese kultuur beskerm leeus mense van bose geeste.
Twee klippilare, wat as huabiao bekend staan, het elk ’n dier (hou) bo-op en staan voor die poort. Oorspronklik was die doel van sulke voorwerpe om die volk toe te laat om hul griewe te lug deur petisies te skryf en dit aan die pilare te plak. Die pilare voor die Keiserlike Stad was egter bloot vir versiering en het ten doel gehad om die majesteit van die keiserlike regering te simboliseer.
Die westelike en oostelike muur het groot plakkate: Die linkerkantste een lui "Lank leef die Volksrepubliek China" (中华人民共和国万岁, pinyin: Zhōnghuá rénmín gònghéguó wànsuì) en die regterkantste een "Lank leef die groot eendrag van die wêreld se volke" (世界人民大团结万岁, pinyin: Shìjiè rénmín dà tuánjié wànsuì). Albei plakkate, wat eens in tradisionele Chinese karakters geskryf is, is in 1964 in vereenvoudigde Chinese karakters verander. Die woorde het belangrike simboliese waarde, aangesien die frase vir "lank leef", nes die Keiserlike Stad self, tradisioneel vir die keiser uitgehou is, maar vandag ook aan die algemene volk beskikbaar is.
Die paradepaviljoen op die voorgrond word op Internasionale Arbeidersdag (1 Mei) en op die Nasionale Dag van die Volksrepubliek van China (1 Oktober) gebruik.
Voor die paviljoen is die paleis se grag, wat steeds met water gevul is maar vandag dekoratiewe beligte fonteine bevat.
In antieke tye was Tiananmen, Tsjianmen en die Poort van China onder die belangrikste poorte van die Keiserlike Stad. Verder aan is die Regop Poort, met ’n identiese ontwerp as Tiananmen. Daaragter is die suidelike ingang van die Verbode Stad, wat as die Middagpoort bekend staan.
As nasionale simbool
wysig-
Op die landswapen. -
Op ’n posseël van 1950. -
Op ’n eenyuannoot van 1961.
Portret
wysig
Geskiedenis
wysigAangesien die poort voor die Keiserlike Stad geleë is, en weens die geskiedkundige gebeurtenisse wat op Tiananmen-plein afgespeel het, is die poort polities geweldig belangrik. Tydens die Kuomintang-regering is in 1925 ’n groot portret van Sun Yat-sen ná sy dood aan die poort gehang. In 1945 is Chiang Kai-shek se portret opgehang.[4]
Op 7 Julie 1949 is portrette van Zhu De en Mao Zedong opgehang om die Tweede Chinees-Japannese Oorlog te herdenk.[5] Sedert 1 Oktober 1949, die stigtingsdatum van die Volksrepubliek China, is ’n portret van Mao opgehang. Dit word voor 1 Oktober elke jaar vervang.[6] In uitsonderlike gevalle is die portret van iemand anders opgehang; op 9 Maart 1953 is byvoorbeeld ’n portret van Josef Stalin ná sy dood opgehang.[5]
Voorvalle
wysigDie portret van Mao weeg 1,5 ton en word gewoonlik vervang nadat dit gevandaliseer is.[7] In 1989 het drie andersdenkendes dit met eiers aangeval. Een van hulle, Yu Dongyue, is tronk toe gestuur en is eers in 2006 ná 17 jaar vrygestel.[6] Op 12 Mei 2007 het die portret van Mao aan die brand geslaan. 'n 35-jarige werklose man van Urumqi is in verband met die voorval in hegtenis geneem. Omtrent 15% van die portret is beskadig en dit moes herstel word.[8] Op 5 April 2010 het ’n betoger ’n plastiekbottel gevul met ink teen ’n muur naby die portret gegooi. Hy is in hegtenis geneem.[6]
Openbare toegang
wysigTiananmen is daagliks van 8:30 tot 17:00 oop vir besoek deur die publiek. Militêre personeel in aktiewe diens het gratis toegang.[9]
Lyn 1 van die Beijing-moltrein het haltes by die stasies Tiananmen-Wes en Tiananmen-Oos, weerskante van Tiananmen.
Stadsbusse 1, 2, 4, 5, 10, 20, 22, 37, 37区, 52, 59, 82, 90, 99, 120, 125, 126, 203, 205, 210, 728 en 802 stop naby Tiananmen.
Sien ook
wysigVerwysings
wysig- ↑ Xinhua-nuusagentskap, Secret reconstruction of Tiananmen 35 years ago, 04/21/05
- ↑ Lu Bingjie, Tian'anmen (Jinan: Shandong huabao chubanshe, 2004) p. 40.
- ↑ Cf. Erich Hauer. "Why the Sinologue Should Study Manchu." Journal of the North-China Branch of the Royal Asiatic Society 61 (1930): 156-64.
- ↑ New York Times. "NYtimes.com." Chameleon Mao, the face of Tiananmen square. Besoek op 2011-04-11.
- ↑ 5,0 5,1 "中國評論新聞：20世紀以來 天安門掛過哪些人的畫像？". Chinareviewnews.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 April 2016. Besoek op 12 April 2011.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 "Lone protestor hurls ink at Mao portrait in Beijing" (in Engels). Monsters and Critics. 8 April 2010. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Mei 2010. Besoek op 12 April 2011.
- ↑ Foster, Peter. Chinese protestor throws ink at portrait of Chairman Mao. The Daily Telegraph. 8 April 2010.
- ↑ "2007年05月13日 - 中國‧天安門廣場城樓遭縱火 毛澤東畫像部份燒焦 - 國際 - 星洲日報" (in Chinees). Sinchew.com.my. 13 Mei 2007. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 Maart 2012. Besoek op 12 April 2011.
- ↑ "参观天安门城楼时刻表及门票价格和乘车路线" (zh) Besoek op 2012-02-06.