Unkulunkulu

Unkulunkulu is die opperwese in die kultuur van die Zoeloes. Die idees rondom Hom is vaag.

Skepper

Volgens die Zoeloe-mitologie het die mens gevolg deur ‘n trop beeste uit ‘n rietpol ontsnap. Die eerste wat tevoorskyn gekom het, was Unkulunkulu, “die eerste”, “die groot-groot vader”, “die wyse”, “die ou-oue”, “die almagtige”, die vader van alle Zoeloes. Hy word beskou as die skepper van alles wat bestaan, naamlik die mense (die Zoeloes), diere, land, water, reën, storms, droogte, peste en selfs die dood. En hy toon sy misnoë met die mens se optrede deur hael en donderweer en soms die dood deur mense met die weerlig te slaan. Hy het sy mense geleer hoe om te jag, plant en vuur te maak. Wanneer weerlig ‘n bees doodslaan, beskou ‘n Zoeloe dit dat Unkulunkulu besig is om vir Homself te slag. Hierdie skepper woon êrens in die hemel, maar staan baie afsydig teenoor die mens. Hy word deur sy volgelinge beskou as te ver om in gebed aan te roep, maar die afgestorwenes woon tog by Hom in die hemel. Die Zoeloe glo dat die sterre die oë is van daardie mense wat na hul familielede op aarde terugkyk. Na die koms van die Christen-sendelinge het die naam Unkulunkulu ‘n sinoniem vir die Christene se God geword.

Priesters

Priesters wat ‘n voorbeeldige lewe gevoer het, was bekend as die abelusi bezulu en hulle het na aan die die Skepper gestaan. Hulle kon deur Hom weerverskynsels soos die weerlig, donderweer en reën beïnvloed. Hulle is beskou as die “bewakers van die hemel”.

Fabel

Unkulunkulu het ‘n verkleurmannetjie na die aarde gestuur met die boodskap aan die mens dat die mens onsterflik is. Die verkleurmannetjie was so stadig om die boodskap oor te dra dat Unkulunkulu sy geduld verloor het. Unkulunkulu stuur toe ‘n akkedis na die mens met ‘n nuwe boodskap wat lui dat die dood op die mens wag. Toe die verkleurmannetjie uiteindelik wel by die mens opdaag, het die akkedis reeds sy boodskap afgelewer. Dus was alle mense van nou af almal sterflik. As vertroosting het Unkulunkulu die huwelik ingestel sodat die mens deur sy kinders kan voortleef. Hy het boonop vir hulle genesers gestuur om siekes te behandel en vuur om kos gaar te maak.

Lees ook

• Nomkhubulwana
• Tradisionele Afrika-godsdiens
• Zoeloe tradisionele godsdiens

Bibliografie

• Bruwer, J.P.: Die Bantoe van Suid-Afrika. Johannesburg: Afrikaanse Pers-Boekhandel, 1963.
• Standard Encyclopaedia of Southern Africa, deel 2. Kaapstad: Nasou, 1970.
• van Reeth, Adelaïde: Ensiklopedie van die mitologie. Kaapstad: Vlaeberg, 1994. ISBN 0-947461-57-4