Verbruikersamelewing

'n Verbruikersamelewing is 'n samelewing waar vrye tyd hoofsaaklik gebruik word om goedere of dienste aan te skaf, daaroor na te dink en gekoopte goedere te vertoon. Hierdie goedere bevredig nie basiese behoeftes nie, maar bied aansien of word beskou as deel van die identiteit van die eienaar.[1] Die ekonomiese idees waarop dit gebaseer is, word ook geklassifiseer as verbruikersisme. Omdat die vryemarkekonomie op konstante ekonomiese groei gebaseer is, moet daar al hoe meer geproduseer en verbruik word.

In die verbruikersgemeenskap bevredig goedere nie die basiese behoeftes nie, maar lewer dit prestige.

Algemeen wysig

Die term verbruikersamelewing word veral gebruik deur kritici van die vrye mark, soos dié in die Westerse samelewing. Volgens hulle vind die eensydige fokus op verbruik plaas ten koste van ekologiese, kulturele, sosiale en godsdienstige waardes. Die "middelmanne" is gewoonlik voorstanders van die verbruikersamelewing, maar hulle gebruik gewoonlik nie die term nie. Hulle word ondersteun deur libertyne wat glo dat elkeen self moet besluit of aankope nodig is of nie.[2] Sommige navorsers en skrywers, soos Velen, wys ook op 'n sekere geestelike verarming wat verbruikerisme kan behels. Die term "verbruikersisme" word ook gebruik om te verwys na die verbruikersbeweging, die beskerming van die verbruiker. Hierdie bewegings is daarop gemik om verbruikers te beskerm en in te lig deur eerlike inligting, billike verpakking en advertensies, produkwaarborge en verbeterde veiligheidstandaarde te eis. In hierdie sin is dit 'n beweging of beleid wat daarop gemik is om die produkte, dienste, metodes en standaarde van vervaardigers, verkopers en adverteerders in die belang van die koper te reguleer.

Verbruikersisme wysig

Verbruikerisme is die konsep onderliggend aan die verbruikersamelewing. Die doel is om voortdurend meer goedere en dienste as 'n lewenstyl aan te koop, dikwels om 'n persoon se status te verhoog of bloot as tydverdryf vir mense wat tyd beskikbaar het.

Dit word ook gedefinieer as die skepping en bevordering van 'n begeerte na meer en meer goedere en dienste in toenemende hoeveelhede. Die term word dikwels geassosieer met kritiek op die verbruik waarmee Thorstein Veblen begin het en wat veral deur Vance Packard in sy boek Hidden Persuaders (Verborge Oordeerders) verskerp en versnel is deur sy kritiek op wat hy gesien het as die groot enjin agter verbruikerisme, bemarking en advertensies. Veblen se bydrae is die duidelike identifikasie van die groep wat aan die begin van die twintigste eeu in die greep van verbruikersisme, die nuut opkomende middelklas, sou kom.

In die ekonomie verwys verbruikersisme na die ekonomiese beleid wat verbruik beklemtoon. In 'n abstrakte sin is dit die oortuiging dat die vrye keuse van die verbruiker, die ekonomiese struktuur van 'n samelewing moet bepaal. Die term "verbruikerswese" word in 1915 vir die eerste keer gebruik om te verwys na "voorspraak vir die regte en belange van verbruikers" (Oxford English Dictionary), maar in hierdie artikel verwys die term "verbruikerswese" na die betekenis wat die eerste keer in 1960 gebruik is, "die klem op of vooroordeel by die aankoop van verbruikersgoedere" (Oxford English Dictionary).

Volgens die Britse ekonoom Paul Ekins is die verbruikersgemeenskap 'n samelewing waar die besit en gebruik van 'n toenemende aantal en verskeidenheid van goedere en dienste die belangrikste kulturele doel is en ook die kortste roete na individuele geluk, status en nasionale sukses. In 'n samelewing waar sukses kan lei tot welvaart en die moontlikheid om statusverhogende goedere aan te koop, verhoog die goedere self hul status. Gevolglik probeer mense soveel moontlik produkte koop sonder om 'n verband met 'n vorige suksesvolle prestasie te hê.[3]

Onder kritici van die verbruikersgemeenskap is veral sosioloë, 'groen' bewegings, verskillende antiglobaliste, omgewingsorganisasies, kerke en kommunitariste. Voor die ineenstorting van die kommunisme, was dit ook een van die groot groepe en kritici van die verbruikersgemeenskap (hoewel dit later as onopreg gekritiseer is). Hierdie groepe wys dikwels op moontlike tekorte aan energie, grondstowwe en leefruimte, soos reeds in 1798 deur Thomas Malthus beskryf word. Volgens hulle lei vrye markte ook tot 'n afname in kulturele diversiteit en sosiale samehorigheid. Verbruikerisme sal sosiale afpersing bevorder, omdat mense mekaar toenemend as 'verskaffer' of 'verbruiker' beskou en as 'n kortstondige, onwaardige gelukervaring. Die kritici meen dat onder meer 'n gemengde ekonomie en 'n stilstaande ekonomie alternatiewe is vir die verbruikersvereniging.

Vrye mark wysig

Voorstanders van die vryemarkekonomie wys op individuele vryheid, doeltreffendheid, tegnologiese ontwikkeling en lae werkloosheid in vryemarkekonomieë. Innovasies, wat in 'n vryemarkekonomie gestimuleer word, verminder in baie gevalle die omgewingsdruk. Die gemiddelde energie-doeltreffendheid kan byvoorbeeld ook toeneem as gevolg van finansiële aansporings uit die vrye mark. Veral libertyne vind die teenstanders van die verbruikersvereniging elitisties en dink dat alternatiewe lei tot 'n beplande ekonomie of totalitarisme. Hulle glo dat almal self moet besluit of 'n aankoop nodig is en beklemtoon dat baie mense dit geniet om te koop en te koop.[2] Hierdie verbruikers verkry selfs 'n deel van hul identiteit aan hul besittings.[3]

Verwysings wysig

  1. (en) Maggie Winslow Lecture Notes on Consumerism. Geraadpleegd op 31 Januarie 2008.
  2. 2,0 2,1 (en) Consumerism. (2008, January 22). In Wikipedia, The Free Encyclopedia. Geraadpleegd op 31 Januarie 2008.
  3. 3,0 3,1 Ekins, Paul (1991). The sustainable consumer society: a contradiction in terms?, International Environmental Affairs, herfs.
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Nederlandse Wikipedia vertaal.