Verbruikerisme is 'n maatskaplike en ekonomiese orde en ideologie wat die aanskaf van goedere en dienste in steeds toenemende hoeveelhede aanmoedig.

'n Elektronikawinkel in 'n winkelsentrum in Djakarta (2004)

Geskiedenis wysig

Oorsprong wysig

Verbruikerisme verwys soms na die antropologiese en biologiese verskynsel van mense wat goedere koop en materiale verbruik wat hulle basiese behoeftes oorskry, en as sulks kan dit in enige samelewing insluitend antieke beskawings (bv. Antieke Egipte en Antieke Rome) gesien word. Die konsep van verbruikerisme word egter gewoonlik gebruik om na die histories spesifieke stel verhoudings tussen produksie en uitruiling te verwys wat uit die spesifieke maatskaplike, politieke, kulturele en tegnologiese konteks van die laat 19de- en vroeë 20ste-eeuse kapitalisme verrys het, met meer sigbare wortels in die maatskaplike transformasies van die 16de-, 17de- en 18de-eeuse Europa.

Die verbruikersamelewing het in die laat sewentiende eeu verrys en het deur die loop van die agtiende eeu geïntensiveer. Terwyl daar beweer word dat die verandering deur die groeiende middelklas voortgedryf is wat nuwe idees oor die verbruik van weeldeartikels aangegryp het, is daar kritici [wie?] wat redeneer dat verbruikerisme 'n politieke en ekonomiese noodsaaklikheid vir die reproduksie van kapitalistiese mededinging vir markte en winste was. Volgens die meer positiewe middelklasbeskouing behels hierdie revolusie die groeiende konstruksie van reuse plattelandse landgoedere spesifiek ontwerp vir gerief en die toenemende beskikbaarheid van weeldeartikels wat op 'n groeiende mark gerig was. Dit het suiker, tabak, tee en koffie ingesluit.

Kritici redeneer dat kolonialisme 'n dryfkrag van verbruikerisme was, maar hulle beklemtoon voorraad in plaas van aanvraag as motiverende faktor. 'n Toenemende hoeveelheid eksotiese invoerprodukte sowel as plaaslik vervaardigde produkte moes deur dieselfde aantal mense verbruik word wat voorheen veel minder verbruik het as wat nou nodig geword het.

Verbruikerskultuur wysig

 
Bernard Mandeville se werk, Fable of the Bees, wat statusverbruik geregverdig het.

Grondeienaars en welgestelde handelaars het hulle in Londen gaan vestig en 'n kultuur van weelde en verbruik geskep wat stelselmatig oor die sosio-ekonomiese kloof versprei het. Markte het uitgebrei namate winkelsentrums, soos die New Exchange, in 1609 deur Robert Cecil in die Strand oopgemaak is. Winkels het nou plekke geword waar Londenaars mekaar ontmoet en gekuier het, en het naas teaters gewilde bestemmings geword.

Daar was groei in industrieë soos glasmakery en syvervaardiging, en baie pamflette was daarop gemik om die klein sondetjies van weeldeartikels ter wille van die groter publieke welsyn te regverdig. Hierdie destyds verregaande denkrigting het groot kontroversie veroorsaak met die publikasie van Bernard Mandeville se invloedryke Fable of the Bees in 1714, waarin hy redeneer dat 'n land se welvaart uiteindelik in die eiebelang van die verbruiker gewortel is.[1]

Reklame vervul 'n kardinale rol in die totstandkoming van 'n verbruikersamelewing; goedere word deur verskeie platforms op amper elke gebied van die lewe bemark en versterk die boodskap dat die kyker een of ander produk benodig. Verbruikerisme word in detail in die handboek, Media in Everday Life, bespreek. Die outeur skryf: "Verbruikerisme is deeglik geïntegreerd met die daaglikse lewe en die visuele kultuur van die samelewing, dikwels op maniere waarvan ons nie bewus is nie" (Smulyan 266). Reklame verander saam met verbruikers ten einde met hulle teiken tred te hou; hulle behoeftes en hulle onbewustelike assosiasies met handelsmerke en produkte word geïdentifiseer. Mediums waardeur individue aan advertensies blootgestel word, is deurlopend besig om te verander en te groei; bemarkers probeer in voeling bly met hulle mark en maak gedurig aanpassings ten einde hulle aandag te behou. Groot reklameborde is byvoorbeeld begin gebruik toe motors die primêre vervoermiddel geword het, en hulle is ontwerp om enkele besonderhede oor 'n handelsmerk of 'n treffrase te verskaf wat 'n bestuurder raaksien, herken en onthou (Smulyan 273). In die 21ste eeu is daar 'n intense fokus op tegnologie en digitalisering van die kultuur. Baie reklame geskied deur middel van gekombineerde veldtogte deur verskeie mediums wat dit bykans onmoontlik maak om boodskappe te ignoreer. Aram Sinnreich skryf oor die verhouding tussen aanlyn adverteerders en uitgewers en hoe dit deur die digitalisering van media versterk word, aangesien verbruikers se data deurlopend deur hulle aanlyn aktiwiteit versamel word (Sinnreich 3). Op hierdie manier word verbruikers op grond van hulle soektogte gebombardeer met inligting oor meer goedere en dienste wat hulle uiteindelik mag nodig kry.

 
Josiah Wedgwood se erdewerk, 'n statussimbool van verbruikerisme in die laat 18de eeu.

In die 18de eeu het stygende welvaart en maatskaplike mobiliteit die hoeveelheid mense met besteebare inkomste laat toeneem. Belangrike verskuiwings het die bemarking van goedere vir individue in plaas van die huishouding ingesluit. Produkte was nou statussimbole, soos in veranderende modes gesien kan word, en gewild op grond van estetiese waarde in plaas van bruikbaarheid. Die pottebakker en intrepreneur, Josiah Wedgwood, het raakgesien hoe aristokratiese modeneigings, wat self aan periodiese rigtingveranderings onderwerp was, stelselmatig deur die samelewing gefiltreer het. Hy het die weg gebaan vir die gebruik van bemarkingstegnieke om die rigting van heersende smake en voorkeure te beïnvloed en manipuleer sodat sy produkte deur die adel aangeneem is. Dit was net 'n kwessie van tyd voordat sy ware deur die middelklas opgeraap is. Sy voorbeeld is deur ander vervaardigers van 'n wye verskeidenheid produkte gevolg en die verspreiding en belangrikheid van verbruiksmodes het stelselmatig al hoe belangriker geword.[2]

Massaproduksie wysig

Die Industriële Revolusie het die beskikbaarheid van verbruiksgoedere dramaties laat toeneem, maar dit was steeds hoofsaaklik op die kapitaalgoederesektor en industriële infrastruktuur gefokus (i.e., mynbou, staal, olie, vervoernetwerke, ens.).[3] Die koms van die afdelingswinkel het 'n paradigmaverskuiwing in die inkopie-ervaring verteenwoordig. Vir die eerste keer kon kopers 'n verstommende verskeidenheid produkte op een plek koop en inkopies het 'n gewilde ontspanningsaktiwiteit geword. Waar die norm voorheen die skaarste van hulpbronne was, het die Industriële era 'n ongeëwenaarde ekonomiese situasie geskep. Vir die eerste keer in die geskiedenis was produkte in ongekende hoeveelhede teen uiters lae pryse beskikbaar, met die gevolg dat dit binne feitlik almal in die geïndustrialiseerde Weste se bereik was.

Met die aanbreek van die 20ste eeu het die gemiddelde werker in Wes-Europa of die Verenigde State steeds ongeveer 80-90% van sy inkomste aan voedsel en ander noodsaaklikhede bestee. Ware verbruikerisme sou egter deur massaproduksie en -verbruik aangemoedig word, waarvan Henry Ford, die Amerikaanse motorvervaardiger, 'n belangrike voorbeeld is.

 
Swart Vrydag-winkelgangers, DC VSA

In die 21ste eeu wysig

 
McDonald's- en KFC-restaurante in China

Navolging is 'n wesenlike komponent van 21ste eeuse verbruikerisme. Verbruikers toon oor die algemeen 'n neiging om persone wat 'n hoër posisie op die sosiale leer beklee, na te volg. Die behoeftiges wil die welgesteldes naboots, en die welgesteldes probeer om beroemdes en ander ikone na te doen. Die bemarking van produkte deur beroemdes dien as bewys van die moderne verbruiker se begeerte om produkte te koop om beroemdes of persone met 'n hoër status na te volg.

Kritiek wysig

Oorsig wysig

 
Buy Nothing Day-protesaksie in San Francisco, November 2000.
 
Shop Until You Drop deur Banksy, in Londen.

Sedert die aanvang van verbruikerisme is daar verskeie individue en groepe wat doelbewus 'n alternatiewe leefstyl nastreef. Hierdie bewegings bevind hulle op 'n spektrum van gematigde lewenstyle soos die voer van 'n eenvoudige bestaan,[4] ekobewuste inkopies,[5] die koop van plaaslike produkte,[6] tot "Freeganism" wat op die uiterste punt van die spektrum lê.

Kritici van verbruikerisme redeneer dat baie luukshede en onnodige verbruikersprodukte as 'n sosiale meganisme dien waarmee mense eendersdenkende individue deur die vertoon van soortgelyke produkte identifiseer. Sommige mense glo dat verhoudings met 'n produk of handelsmerk 'n plaasvervanger vir die gesonde menseverhoudings is wat in samelewings ontbreek. 'n Kulturele heerskappy word geskep en vorm deel van 'n algemene proses van sosiale beheer[7] in die moderne samelewing. Kritici van verbruikerisme wys dikwels daarop dat verbruikersamelewings meer geneig is om die omgewing te beskadig, tot aardverwarming by te dra en hulpbronne teen 'n vinniger tempo as ander samelewings uit te put.[8] Dr. Jorge Majfud sê: "Om omgewingsbesoedeling te probeer verminder sonder om verbruikerisme te verminder, is soos om dwelmhandel te beveg sonder om dwelmverslawing te beveg."[9]

Volgens syfers wat deur William Rees by die jaarlikse vergadering van die Ekologiese Vereniging verskaf is, verbruik die samelewing 30% meer stowwe as wat volhoubaar uit die wêreld se hulpbronne geput kan word. Rees het verder gesê dat 85 lande hulle plaaslike "biokapasiteite" tans oorskry, en vir hulle gebrek aan plaaslike stowwe vergoed deur die voorrade van ander lande uit te put wat weens hulle laer verbruik oor 'n surplus stowwe beskik.[10]

Verder is teoretici begaan oor die plek wat kommoditeite in persone se definisie van die self inneem. Mediateoretikus Straut Ewen het die term "kommoditeitself" geskep ten einde 'n identiteit te beskryf wat deur verbruiksgoedere gedefinieer word.[11] Mense word byvoorbeeld dikwels as PC- of Mac-gebruikers geïdentifiseer, of definieer hulleself as 'n Coke- in plaas van 'n Tab-drinker.[11] Die uitvinding van die kommoditeitself is 'n dryfkrag van verbruikersamelewings wat teer op die diep, menslike behoefte om betekenis aan die self te gee.

Nie alle anti-verbruikeriste is teen verbruik self gekant nie, maar hulle spreek hulle uit teen die verbruik van hulpbronne wat omgewingsvolhoubaarheid oorskry. Jonathan Porritt skryf dat verbruikers dikwels onbewus is van die negatiewe impak wat die vervaardiging van moderne ware en dienste op die omgewing het.[12]

Sien ook wysig

Verwysings wysig

  1. Peck, Linda, Consuming Splendor: Society and Culture in Seventeenth-Century England, Cambridge Press, 2005
  2. "Coming to live in a consumer society" (PDF). Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 10 Augustus 2013. Besoek op 23 Januarie 2017.
  3. Ryan in Ritzer 2007, p. 701
  4. See for example: Janet Luhrs's The Simple Living Guide (NY: Broadway Books, 1997); Joe Dominquez, Vicki Robin et al., Your Money or Your Life (NY: Penguin Group USA, 2008)
  5. See for example: Alan Durning, How Much is Enough: The Consumer Society and the Future of the Earth (New York: W. W. Norton, 1992)
  6. See for example: Paul Roberts, The End of Food (New York: Houghton Mifflin, 2008); Michael Shuman, The Small-mart Revolution (San Francisco: Berrett-Koehler Publishers, 2007)
  7. "Fool Britannia". Newindpress.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 April 2008.
  8. "Global Climate Change and Energy CO2 Production—An International Perspective". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Februarie 2009. Besoek op 23 Januarie 2017.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  9. Majfud, Jorge (2009). "The Pandemic of Consumerism" (in Engels). UN Chronicle. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 Julie 2013. Besoek op 7 Januarie 2012.
  10. http://www.newscientist.com/article/dn17569-consumerism-is-eating-the-future.html.
  11. 11,0 11,1 Sturken, Marita and Cartwright, Lisa.
  12. http://www.mymultiplesclerosis.co.uk/big-ideas/consumerism.html.
  • Ryan, Michael T. (2007) "consumption" in George Ritzer (ed.) The Blackwell Encyclopedia of Sociology, Blackwell Publishing, 2007, 701-705

Eksterne skakels wysig