Vyfde krag

In fisika is vier waargenome basiese natuurkragte of wisselwerkings wat die basis vorm van alle bekende wisselwerkings in die natuur: swaartekrag, elektromagnetisme, sterk kernkrag en swak kernkrag. Volgens sommige spekulatiewe teorieë is daar ’n vyfde krag, wat verskeie afwykende waarnemings verduidelik wat nie in huidige teorieë pas nie. Die eienskappe van hierdie vyfde krag wissel na gelang van die spesifieke teorie. Baie stel ’n krag voor wat rofweg die sterkte van swaartekrag is (dus baie swakker as elektromagnetisme of die kernkragte) met ’n omvang van enigiets tussen minder as ’n millimeter tot kosmologiese afmetings. Nog ’n voorstel is ’n nuwe swak krag wat deur W- en Z-bosone bemiddel word.

Die soeke na ’n vyfde krag het die laaste paar dekades toegeneem vanweë twee ontdekkings in kosmologie wat nie deur huidige teorieë verduidelik word nie. Daar is ontdek die grootste deel van die massa van die heelal kan toegeskryf word aan ’n onbekende vorm van materie wat donker materie genoem word. Die meeste fisici glo donker materie is ’n nuwe, onontdekte subatomiese deeltjie, maar sommige glo dit kan verband hou met ’n onbekende natuurkrag. Onlangs is ook ontdek die uitdying van die heelal geskied al hoe vinniger, wat toegeskryf word aan ’n vorm van energie bekend as donker energie. Sommige fisici glo ’n vorm van donker energie, bekend as kwintessens, kan ’n vyfde krag wees.

Eksterne skakels

• The Eöt-Wash Group: Laboratory Tests of Gravitational and sub-Gravitational Physics
• Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia