Wikipedia:Beleidsontwerp vir beperkte gebruik van nie-vrye media

Hierdie is 'n beleidsontwerp vir beperkte gebruik van nie-vrye media op die Afrikaanse Wikipedia. In terme van 'n verklaring deur die Wikimedia-stigting op 23 Maart 2007 moet elke Wikipedia-projek wat nie-vrye media toelaat 'n beleid hê wat bepaal onder watter omstandighede sulke media toegelaat sal word.

Verskeie Wikipedias in ander tale, insluitend die Engelse Wikipedia, het 'n beleid wat nie-vrye media toelaat. Die beleide laat nie-vrye media toe ter wille van verbeterde gehalte van die Wikipedia as 'n ensiklopedie. Die vrye media word meestal toegelaat in terme Billike Gebruik (Engels: Fair Use of Fair Dealing) voorsienings wat in baie lande toegestaan word insluitend die VSA, waar die Wikipedia bedieners gehuisves word, asook in Suid-Afrika.

Die Afrikaanse Wikipedia volg reeds vir geruime tyd 'n de facto beleid van gebruik van nie-vrye media toelaat wat grootliks ooreenkom met die van die Engelse Wikipedia, maar wat oor die algemeen strenger toegepas word en gevalle uitsluit wat in die Engelse Wikipedia aanvaarbaar sou wees.

In Julie en Augustus 2007 is die aangeleentheid op die Afrikaanse Wikipedia bespreek en is 'n stemming oor die saak gehou. Die stemming was 6-4 ten gunste van die gebruik van nie-vrye-media onder bepaalde omstandighede. Hierdie beleid formaliseer die bestaande de facto beleid, implementeer die wense van die gemeenskap soos uitgespreek in die stemming, en poog om die besware en bekommernisse van dié wat teen die aanvaarding van so 'n beleid aan te spreek.

Beredenering

Die hoofdoel van hierdie beleid is om Wikipedia se missie om inhoud wat ewigdurend vry is vir onbeperkte verspreiding, aanpassing en toepassing deur alle gebruikers in alle media te beskerm. Die beleid verteenwoordig 'n pragmatiese benadering wat die doel balanseer met 'n ander deel van die Wikipedia se missie, naamlik om 'n gehalte ensiklopedie te skep, en in die geval van die Afrikaanse Wikipedia veral een wat op geen wyse afsteek by die Wikipedia in groot tale soos Engels nie. Verder het die beleid hom ten doel om die regsblootstelling te minimeer. Die beleid laat dus 'n beperkte hoeveelheid nie-vrye media onder streng gedefinieerde omstandighede toe wat met opset selfs meer beperkend as die van billike gebruik onder Amerikaanse of Suid-Afrikaanse reg is. Die Afrikaanse Wikipedia gebruik ook 'n strenger meganisme as ander Wikipedias, soos die Engelse Wikipedia, om misbruik te voorkom en om nie-vrye inhoud verder te beperk.

Beleid

In hierdie beleid verwys "nie-vrye media" na alle media wat onderhewig is aan kopiereg of ander beperkings soos beperkings op die gebruik van handelsmerke wat nie onder 'n vrye lisensie beskikbaar gestel is nie soos geïnterpreteer deur die Wikimedia Commons beleid.

Nie-Vrye media mag op die Afrikaanse Wikipedia gebruik word, slegs as voldoen word aan al tien die volgende algemene kriteria vir nie-vrye inhoud en as die gebruik ooreenkom met een of meer van die stel toelaatbare gebruiksgevalle:

Algemene kriteria vir nie-vrye inhoud

1. Geen vrye ekwivalent: Nie-vrye media word slegs gebruik as daar geen vrye weergawe beskikbaar is nie, en dit nie moontlik is om 'n nie-vrye weergawe te skep wat dieselfde ensiklopediese doel sou dien nie. As nie-vrye media in vrye materiaal omskep kan word moet dit gedoen word eerder as om nie-vrye media volgens hierdie beleid te gebruik (deur byvoorbeeld kopiereghouers te versoek om lisensie voorwaardes aan te pas). Nie-vrye media word altyd vervang met 'n vryer alternatief as 'n alternatief van aanvaarbare kwaliteit beskikbaar raak. "Aanvaarbare kwaliteit" beteken kwaliteit wat voldoende is vir ensiklopediese doeleindes. (As 'n vinnige toets, vra jou af: "Kan hierdie beeld met 'n ander beeld vervang word wat steeds dieselfde effek sou hê?" As die antwoord ja is voldoen die beeld waarskynlik nie aan die kriterium nie.)
2. Respek vir kommersiële geleenthede: Nie-vrye inhoud word nie gebruik op 'n wyse wat die oorspronklike mark rol vir die oorspronklike media sou aantas nie.
3. Minimale gebruik: (a) So min as moontlik nie-vrye inhoud word in elke artikel gebruik en in die Afrikaanse Wikipedia as 'n geheel. Veelvuldige items word nie gebruik as een genoeg sou wees nie.
   (b) Minimale mate van gebruik. Die hele werk word nie gebruik as 'n gedeelte voldoende sou wees nie. Laer, eerder as hoë resolusie/trou/monster-lengte word gebruik (veral waar die oorspronklike weergawe vir roof gebruik sou kon word). Die reël geld ook vir media in die Beeld: naamruimte.
4. Vorige publikasie: Nie-vrye media is voorheen buite Wikipedia gepubliseer.
5. Inhoud: Nie-vrye media voldoen aan algemene Wikipedia inhoud vereistes en is ensiklopedies.
6. Media-spesifieke beleid. Die materiaal voldoen aan Wikipedia se media-spesifieke beleid.
7. Een-artikel minimum: Nie-vrye inhoud word ten minste in een artikel gebruik (anders moet dit verwyder word).
8. Beduidendheid: Nie-vrye media word slegs gebruik as die teenwoordigheid daarvan die leser se begrip van die onderwerp beduidend sou verbeter en as die weglating daarvan nadelig vir die begrip sou wees. Nie-vrye media lêers word nie gebruik as dit vervang sou kon word met teks wat 'n soortgelyke funksie sou kon vervul nie.
9. Beperkings op ligging: Nie-vrye inhoud mag slegs in volwaardige artikels gebruik word (dit sluit dubbelsinnigheidsbladsye en die tuisblad uit), en slegs in die artikel naamruimte. (Om te verhoed dat 'n beeld kategorie duimnaelbeelde vertoon, voeg __NOGALLERY__ daarby; beelde word geskakel en nie inlyn gebruik op besprekingsbladsye as dit onder bespreking is.)
10. Beeld beskrywing bladsy: Die beeld of media beskrywingsblad bevat die volgende inligting::
    • (a) Erkenning van die bron van die materiaal, en van die kopiereghouer as dit van die bron verskil.
    • (b) 'n Kopiereg aanwyser wat vervat is in sjablone wat vir elke toelaatbare gebruiksgeval geskep is en wat aandui watter Wikipedia beleid bepaling die gebruik na bewering goedkeur. Vir 'n lys van toelaatbare gebruiksgevalle kyk Wikipedia:Toegelate nie-vrye media.
    • (c) Die naam van elke artikel waarin billike gebruik vir die media beweer word, en 'n aparte billike gebruik grondrede vir elke item soos verduidelik in en:Wikipedia:Non-free use rationale guideline. Die grondrede word in duidelike eenvoudige taal beskryf en is relevant tot elke instansie waar die media gebruik word.

Toelaatbare gebruiksgevalle

Om misbruik van hierdie beleid te verhoed vereis die Afrikaanse Wikipedia benewens die bostaande kriteria (wat ooreenkom met die beleid van die Engelse Wikipedia) dat die Afrikaanse Wikipedia gemeenskap elke vorm van Nie-Vrye beeld gebruik bespreek en konsensus bereik oor gevalle waar nie-vrye beelde gebruik mag word.

Die gevalle wat tans toegelaat word is:

1. Nie-vrye kentekens van sportspanne en sportgebeurteniesse Voorbeeld: Beeld:Bok-logo.jpg op Springbokke
2. Nie-vrye kentekens van kommersiële maatskappye Voorbeeld: Beeld:EADS logo.svg op EADS
3. Nie-vrye kentekens van regeringsorganisasies of internasionale organisasies
4. Nie-vrye kentekens van politieke partye, vakbonde of ander soortgelyke organisasies
5. Nie-vrye wapens of vlae van dorpe, stede, provinsies, lande, voormalige lande of ander polities-geografiese eenhede.

Daarnaas sal die volgende nie-vrye media gebruik mag word:

1. Nie-vrye omslagbeelde van gedrukte media, musiekopnames, video's, rolprente en ander oudiovisuele materiaal, mits die betrokke werk in 'n vollengte-ensiklopediese artikel krities bespreek word.
2. Posseëls, munte en banknote, mits die betrokke seël of geldeenheid in 'n ensiklopediese artikel behandel word.
3. Drukmedia-advertensies en ander promosiemateriaal vir kritiese bespreking in 'n ensiklopediese artikel.
4. Skermprente van rolprente en televisieprogramme, vir kritiese bespreking in ensiklopediese artikels.
5. Skermprente van sagteware-produkte, vir kritiese bespreking in ensiklopediese artikels.
6. Skilderye en ander visuele kunswerke, vir kritiese bespreking in ensiklopediese artikels en ter illustrasie van spesifieke kunsstyle, stromings, tegnieke en ander onderwerpe.
7. Afbeeldings wat ikoniese status het of van geskiedkundige belang is, mits hulle in 'n ensiklopediese artikel bespreek word of kommentaar daaroor gelewer word.
8. Produkverpakkings, vir kritiese bespreking in ensiklopediese artikels.

Toepassing

• Nie-vrye beelde wat nie in enige artikels gebruik word kwalifiseer vir spoedige verwydering (administrateurs moet egter seker maak dat die oplaaier nie die beeld baie onlangs opgelaai het met die doel om binnekort te gebruik nie).
• Nie-vrye beelde wat nie 'n "billike gebruik"-grondrede bevat nie, moet as sulks gemerk word en die oplaaier moet daarvan ingelig word. Indien geen grondrede binne twee weke (14 dae) bygevoeg word nie, mag die beeld verwyder word.
  • Let wel: indien 'n beeld 'n "billike gebruik"-grondrede bevat vir een artikel waarin dit verskyn, maar nie 'n ander nie, word dit nie geskrap (van die bedieners verwyder) nie, maar slegs uit die artikel waarvan dit nie 'n van 'n grondrede voorsien is nie verwyder.
• Nie-vrye beelde wat nie van geldige broninligting voorsien is nie, word soos ander beelde met {{bronbenodig}} gemerk.

Die beleid mag nie gebruik word vir blatante kopieregskending of vandalisme nie en sulke media sal onmiddellik geskrap word.

Geldigheid, aanpassing en hersiening

Die gemeenskap verbind hom om die beleid ook te hersien, aan te pas of te skrap indien die Wikimedia Stigting nuwe riglyne oor die gebruik van nie-vrye beelde sou uitvaardig of op ander maniere materiële leiding oor die aangeleentheid verskaf.

Aanpassing van toelaatbare gebruiksgevalle

Addisionele toelaatbare gebruiksgevalle kan op enige stadium as volg bygevoeg word:

1. Die geval moet op die besprekingsblad van hierdie beleid voorgestel word.
2. 'n Stemming onder aktiewe gebruikers van die Afrikaanse Wikipedia oor die geval moet na sewe dae 'n gewone meerderheid lewer om aanvaarding te bereik. Ten minste vyf aktiewe gebruikers moet aan die stemming deelneem vir die stemming om geldig te wees.
3. 'n Geval wat deur bogenoemde stemming verwerp is mag nie weer vir een jaar voorgestel word nie.

Individuele verantwoordelikheid

Hierdie beleid is 'n riglyn wat poog om gebruikers te help om nie-vrye media op te laai en te gebruik op 'n wyse wat hopelik nie tot enige regsaksie teen die oplaaier sal lei nie. Dit bly agter die individu wat media oplaai se verantwoordelikheid om hom of haar nie aan kopieregskending skuldig te maak nie en die Afrikaanse Wikipediagemeenskap en die Wikimediastigting aanvaar geen verantwoordelikheid vir die individuele optrede van gebruikers nie.