Wikipedia:Verifieerbaarheid

Kerninhoudsbeleide
Neutrale standpunt Geen oorspronklike navorsing Verifieerbaarheid
Ander inhoudsbeleide
Titelriglyne Biografieë van lewende mense Gebruik van beelde Wat Wikipedia nie is nie

Die belangrikste faktor in 'n artikel se toevoeging tot Wikipedia is verifieerbaarheid, nie die waarheid nie. "Verifieerbaarheid" in hierdie geval beteken dat enige leser behoort na te kan gaan dat die inhoud van Wikipedia reeds in 'n betroubare bron gepubliseer is. Redigeerders behoort 'n betroubare bron vir aanhalings of enige ander materiaal wat bevraagteken word (of bevraagteken kan word) te verskaf. Sulke materiaal wat nie na 'n betroubare bron verwys nie, kan verwyder word.

Wikipedia:Verifieerbaarheid is 'n kernbeleid by Wikipedia. Die ander sluit in Wikipedia:Geen oorspronklike navorsing en Wikipedia:Neutrale standpunt. Die beleid bepaal gesamentlik die tipe en kwaliteit van materiaal wat aanvaarbaar in Wikipedia-artikels is. Hulle moet nie afsonderlik van mekaar geïnterpreteer word nie en redigeerders behoort te probeer om hulself met al drie vertroud te maak.

Bewyslas

Vir hulp aangaande die korrekte aanhaling van bronne, sien gerus Wikipedia:Haal bronne aan.

Die bewyslas lê by die redigeerder wat inligting byvoeg of terugrol na dit verwyder is. Materiaal wat bevraagteken word, of wat bevraagteken kan word, benodig 'n betroubare bron. Die bron moet dan ook in die artikel genoem word. Aanhalings moet toegeken word. As daar vir die onderwerp van 'n artikel geen betroubare, derde-party bronne beskikbaar is nie, behoort Wikipedia nie 'n artikel daaroor te hê nie.

Enige wysiging wat nie na sy bronne verwys nie mag verwyder word, maar ander redigeerders mag beswaar daarteen hê indien hulle nie eers die kans gegun word om bronne te verskaf nie. Die materiaal wat bevraagteken word kan op die artikel se besprekingsblad gemeld word en die sjabloon {{Sjabloon:Feit}} daarby gevoeg word.

Waak daarteen om redigeerders te ontstel deur onverifieerbare inligting te lank in artikels te hou: sulke inligting verdien ook geen plek in artikels oor lewendige persone nie. Jimmy Wales, die stigter van Wikipedia, het die volgende te sê gehad: "I can NOT emphasize this enough. There seems to be a terrible bias among some editors that some sort of random speculative 'I heard it somewhere' pseudo information is to be tagged with a 'needs a cite' tag. Wrong. It should be removed, aggressively, unless it can be sourced. This is true of all information, but it is particularly true of negative information about living persons."

Bronne

Artikels moet gebaseer wees op betroubare, derde-party gepubliseerde bronne met 'n reputasie vir akkuraatheid. Bronne moet van toepassing wees op die bewerings wat gemaak word: uitsonderlike bewerings vereis uitsonderlike bronne.

Ander Wikipedia-artikels, ook van anderstalige Wikipedias, geld nie as 'n betroubare bron nie. Indien 'n artikel vanaf 'n anderstalige Wikipedia vertaal word, mag dit wel genoem word bo-aan die verwysings of bronnelys, maar die oorspronklike bronne moet ook bygevoeg word.

Twyfelagtige bronne

Oor die algemeen is twyfelagtige bronne bronne wat self nie hulle eie feite goed nagaan nie, glad nie nagaan nie, of gebruik maak van onoplettende redigeerders.

Selfgepubliseerde bronne (aanlyn en papier)

Enige persoon kan 'n webwerf skep of betaal om 'n boek te publiseer en dan beweer dat hy/sy 'n kenner in 'n sekere vakgebied is. As gevolg hiervan is selfgepubliseerde boeke, persoonlike webwerwe en persoonlike webjoernale ("blogs") oor die algemeen nie aanvaarbare bronne nie.

Selfgepubliseerde materiaal mag wel aanvaarbaar wees wanneer dit die werk van 'n bekende, professionele navorser in 'n verwante vakgebied is. Hulle werk is aanvaarbaar indien dit voorheen gepubliseer is deur betroubare derdepartyse uitgewers. Wees egter bedagsaam: as die betrokke inligting regtig die moeite werd is om te rapporteer, is daar waarskynlik ook ander bronne wat inligting daaroor bevat.

Selfgepubliseerde bronne moet nooit gebruik word as derde-party bronne vir artikels oor lewendige persone nie, selfs al is die outeur 'n professionele navorser of skrywer. Sien Wikipedia:Biografieë van lewende persone.

Selfgepubliseerde en twyfelagtige bronne in artikels oor hulself

Materiaal van selfgepubliseerde bronne en twyfelagtige bronne mag gebruik word in artikels oor die bronne self, so lank as:

• dit relevant is tot hul noemenswaardigheid;
• dit nie betwis word nie;
• dit nie bewerings aangaande die derde partye bevat nie;
• dit nie bewerings aangaande gebeurtenisse bevat wat nie direk aan die onderwerp verwant is nie;
• daar geen twyfel is rakende die oorspronklike skrywer daarvan nie.

Anderstalige bronne

Aangesien hierdie die Afrikaanse Wikipedia is, word daar, vir die gemaklikheid van ons lesers, verkies dat Afrikaanse bronne aangehaal word sodat die materiaal maklik deur ander gebruikers geverifieer kan word.

Dit is egter nie altyd moontlik om van 'n Afrikaanse bron af te werk nie en daar word vertrou dat redigeerders inligting korrek vertaal wanneer dit vanuit 'n anderstalige bron geneem word. Foute word egter steeds gemaak, hetsy deur 'n redigeerder by Wikipedia of 'n professionele, gepubliseerde vertaler. In beginsel moet gebruikers die kans gegun word om dus die oorspronklike materiaal na te gaan en seker te maak dat dit korrek vertaal is.

Wanneer oorspronklike materiaal dus in 'n taal anders as Afrikaans is:

• moet direkte aanhalings by die vertaalde weergawes gevoeg word.
• nie-Afrikaanse bronne moet duidelik weergegee word, sodat diegene wat dit verlang, die vertaling kan nagaan.

Verdere leesstof

• Jimmy Wales. "WikiEN-l insist on sources", WikiEN-l mailing list. 19 Julie 2006.