Wikipedia:Voorbladartikel week 2 2022
Die Wright-broers – Orville (19 Augustus 1871 – 30 Januarie 1948) en Wilbur (16 April 1867 – 30 Mei 1912) – was twee Amerikaanse lugvaartpioniers wat oor die algemeen erkenning gekry het vir die uitvind, bou, en vlieg met die wêreld se eerste suksesvolle gemotoriseerde vliegtuig. Hulle het die eerste beheerde, volgehoue vlug van 'n swaarder-as-lug aangedrewe vliegtuig met die Wright Flyer op 17 Desember 1903, 6 km suid van Kitty Hawk, Noord-Carolina, uitgevoer. Die broers was ook die eerstes wat vliegtuigkontroles uitgevind het wat vastevlerkvlugte moontlik gemaak het.
In 1904–1905 het die Wright-broers hul "vliegmasjien" ontwikkel om langer en meer aërodinamiese vlugte met die Wright Flyer II te maak, gevolg deur die eerste werklik praktiese vliegtuig met 'n vaste vlerk, die Wright Flyer III. Die deurbraak van die broers was die skep van 'n drie-as-beheerstelsel wat die vlieënier in staat gestel het om die vliegtuig effektief te stuur en die vliegtuig se ewewig te handhaaf. Hierdie metode bly tot vandag standaard op alle vliegtuie van alle soorte. Sedert die begin van hul lugvaartwerk het Wilbur en Orville gefokus op die ontwikkeling van 'n betroubare metode van vlieënierbeheer as die sleutel tot die oplossing van "die vliegprobleem". Hierdie benadering het aansienlik verskil van ander eksperimenteerders van die tyd wat meer klem gelê het op die ontwikkeling van kragtige enjins. Met behulp van 'n klein tuisgeboude windtonnel het die Wrights meer akkurate data versamel as ooit tevore, wat hulle in staat gestel het om doeltreffender vlerke en skroewe te ontwerp. Hulle eerste Amerikaanse patent behels nie die uitvind van 'n vlieënde masjien nie, maar eerder 'n stelsel van aërodinamiese beheer wat 'n vlieënde masjien se oppervlaktes gemanipuleer het.
Die broers het die meganiese vaardighede aangeleer wat noodsaaklik was vir hul sukses deur jare lank in hul winkel in Dayton, Ohio, te werk met drukperse, fietse, motors en ander masjinerie. Veral hul werk met fietse het hul oortuiging beïnvloed dat 'n onstabiele voertuig, soos 'n vlieënde masjien, met oefening beheer en gebalanseer kan word. Van 1900 tot hul eerste gemotoriseerde vlugte in laat 1903, het hulle intensiewe toetse met sweeftuie gedoen wat ook hul vaardighede as vlieëniers ontwikkel het. Hul winkelwerknemer Charlie Taylor het 'n belangrike deel van die span geword en hul eerste vliegtuigmotor in noue samewerking met die broers gebou.
Die status van die Wright-broers as uitvinders van die vliegtuig is onderhewig aan teenaansprake van verskeie partye. Baie kontroversie duur voort oor die vele mededingende bewerings van vroeë vlieëniers. Edward Roach, historikus van die Dayton Aviation Heritage National Historical Park, voer aan dat die Wrights uitstekende self-geleerde ingenieurs was wat 'n klein onderneming kon bestuur, maar hulle het nie die sakevaardighede of temperament gehad om die groeiende lugvaartbedryf te oorheers nie.