Wilhelm Busch

Duitse skilder, grafiese kunstenaar en digter


Handtekening


Beduidende werke


Max und Moritz

Die fromme Helene
Hans Huckebein


Museums

  • Wilhelm-Busch-museum, Hannover

Heinrich Christian Wilhelm Busch (* 15 April 1832 in Wiedensahl naby Hannover; † 9 Januarie 1908 in Mechtshausen) was een van die invloedrykste humoristiese digters en grafiese kunstenaars in Duitsland. Hy word deur sommige deskundiges as een van die baanbrekers van die moderne strokiesverhaal beskou.

Ná sy opleiding in Düsseldorf, Antwerpen en München het hy vir die tydskrif Fliegende Blätter vanaf 1858 talle humoristiese beeldverhale geteken en van berymde tekste voorsien. Sy lewendige teken- en skryfstyl en sy treffend gesketste karakters uit die kleinburgerlike wêreld, soos Max und Moritz (1856), Die fromme Helene (1872) en Hans Huckebein (1872), het by die publiek baie gewild geraak. Teen die 1870's was Busch reeds een van die bekendste persoonlikhede in Duitsland. Toe hy in 1908 oorlede is, is hy by die klassieke meesterskrywers van die Duitse humoristiese literatuur gereken.[1]

Baie van Busch se tweereël-strofes en -spreuke (soos Vater werden ist nicht schwer, Vater sein dagegen sehr - "Dit is nie moeilik om 'n pa te word nie, maar baie moeilik om een te wees") het in Duits tot dikwels gebruikte uitdrukkings ontwikkel. Met sy satiriese tekste het Busch dikwels die kenmerke van spesifieke maatskaplike groepe bespot. So lewer hy in sy beeldverhale kritiek op die selftevredenheid en twyfelagtige morele opvattings van kleinburgers en die bigotterie van burgerlike en geestelike persoonlikhede.

Opvallend was die diskrepansie tussen die humoristiese werk van Busch en sy eie persoonlikheid. Hy was 'n ernstige mens wat hom na binne gekeer en oor baie jare 'n teruggetrokke lewe op die platteland gevoer het. Aan sy suksesvolle beeldverhale het hy self min waarde geheg. Aanvanklik was hulle vir Busch net 'n kans om sy brood te verdien - nadat hy sy kunsstudies nie voltooi het nie, het hy in geldnood verkeer en was in finansiële opsig jare lank van sy ouers afhanklik.

Busch het pogings onderneem om homself as skilder te bekwaam, maar het nooit daarin geslaag om aan sy eie streng maatstaf te voldoen nie. Hy het die meeste van sy skilderye self vernietig, en dié wat bewaar gebly het lyk dikwels op improvisasies of vlugtige kleursketse. Hulle kan ook nie maklik by een van die bekende kunsrigtings gereken word nie, ofskoon hy blykbaar met sy landskapstonele en skilderye van figure sekere elemente van die klassieke Vlaamse en Hollandse skilderkuns (veral dié van Frans Hals en Adriaen Brouwer) op 'n realistiese manier verder ontwikkel het.[2]

Sy liriese werke en sy prosa, wat sterk deur Heinrich Heine beïnvloed is, het by die breë leserspubliek, wat sy naam steeds met beeldverhale verbind het, geen aanklank gevind nie. Die afskaal van verwagtinge as kunstenaar en mens is dan ook motiewe wat sowel in sy beeldverhale asook sy literêre werke voorkom.[3]

Die grootste deel van sy nalatenskap word tans in die Wilhelm-Busch-museum in Hannover bewaar.

Verwysings

wysig
  1. Berndt W. Wessling: Wilhelm Busch - Philosoph mit spitzer Feder. München: Wilhelm Heyne 1993, bl. 17
  2. Bertelsmann Enzyklopädie (DVD). USM 2008: Wilhelm Busch
  3. Gert Ueding: Wilhelm Busch. Das 19. Jahrhundert en miniature. Frankfurt am Main: Suhrkamp 1986, bl. 39