Willem Boshoff

Willem Boshoff (1951-) is ’n Afrikaanse kunstenaar wat internasionaal aandag trek. Hy is 'n konsepsuele kunstenaar wie se idiosinkratiese werk gewoonlik elemente van teks, taal en die prosessering van inligting bevat. Hy is ook die skepper van “konkrete gedigte” in Kyk-Afrikaans (1980).

Willem Boshoff
Geboortenaam	Willem Hendrik Adriaan Boshoff
Gebore	1951 Vereeniging
Sterf
Nasionaliteit	Suid-Afrika
Veld	Visuele kunste
Beweging	Konsepsuele kunstenaar
Webwerf	willemboshoff.com

Lewe en werk

Willem Hendrik Adriaan Boshoff is in 1951 in Vereeniging in Gauteng gebore en gaan skool op Vanderbijlpark. Sy vader, Martiens, is ’n skrynwerker by wie hy ’n liefde vir hout en agting vir vakmanskap aanleer. Hy studeer vanaf 1970 aan die Johannesburgse Kunskollege (later die Technikon Witwatersrand en nog later deel van die Universiteit van Johannesburg), waar hy in 1974 ’n Nasionale Kunsonderwysdiploma verwerf. Hy onderbreek sy studies in 1973 om straatprediker te word, in die tyd van die Jesus People beweging. Vanaf 1973 tot 1976 gee hy deeltydse onderwys aan Jeppe Boys High School en aan die Johannesburg College for Advanced Technical Education. Aan die begin van 1975 aanvaar hy ’n permanente pos aan Parktown Boys High School waar hy Afrikaans, Godsdiensonderrig en Kuns gee en in 1977 word hy lektor aan die Witwatersrand Technikon. Hy behaal in 1980 hier ’n Nasionale Hoër Diploma in Kuns en in 1984 ’n Meestersdiploma in Tegnologie in Kuns. In 1980 word hy bevorder tot senior lektor en vanaf 1983 is hy Mededirekteur en Hoof van die Departement. Hy onderneem studiereise na Oostenryk en Duitsland in 1982 en in 1993 na Engeland, Wallis en Skotland. In 1996 bedank hy sy akademiese pos en word ’n voltydse kunstenaar, terwyl hy tot 2001 kursusse in houtkerf aanbied aan kunstenaars op die platteland.

As openbare spreker tree hy gereeld op by die opening van kunsuitstallings en kunsgeleenthede en as gaslektor tree hy onder andere in 1996 op in Amerika by universiteite soos die University of Illinois, die University of South Illinois, die University of Iowa en die University of Chicago. Hy is ook eksaminator by verskeie tersiêre inrigtings in Suid-Afrika en tree op as beoordelaar by belangrike kompetisies, waaronder die Vita Art Now-toekennings.

Vir geruime tyd het hy las van ’n durende kwaal wat groot pyn en doodsheid in sy voete veroorsaak en in 2007 as loodvergiftiging gediagnoseer word. Dit is veroorsaak deur die ou deure wat met loodbesmette verf geverf is wat hy in 1985 en 1986 afgeskuur het om vir sy egskeiding te betaal. Ná die egskeiding trou hy met Anél, ’n regsgeleerde. Hy het vier kinders, Karen en Martin uit sy eerste huwelik en Emma en Willem uit sy tweede huwelik. Die gesin bly in Kensington in Johannesburg maar verhuis in Desember 2007 na Wallis wanneer Anél ’n aanstelling kry by die Universiteit van Aberystwyth. Hulle is ook later geskei, waarna Willem ’n huis in Kensington in Johannesburg betrek.

Hy is ’n kunstenaar wat internasionale erkenning vir sy eksperimentele kuns verwerf. Sy kunswerk “Writing in the sand” word byvoorbeeld in 2005 uitgestal in die Smithsonian Instituut se National Museum of African Art in Washington. Dit behels letters wat in sand geskryf is en na afloop van die uitstalling vernietig word. Sy werk word uitgestal in onder meer Amerika, Engeland, Portugal, Brasilië, België, Swede, Duitsland, Frankryk, Kuba, Italië, Spanje, Denemarke, Nederland en Switserland. Sy obsessie met die woord in sy kuns word goed uitgelig met die oorsiguitstalling “Word forms and language shapes” wat in 2007 in die Standard Bank-galery in Johannesburg gehou word. Met sy “Kring van kennis”-uitstalling in 2000 graveer hy sommige van die mees verwarrende woorde in Engels (byvoorbeeld “pantoglottism”) op graniet en verklaar die woord dan in die tien ander amptelike landstale. As jy dus nie toegang het tot die ander tien tale nie (soos baie selfvoldane Engelse) bly die betekenis verborge. Met “Blind alphabet” (1991–2000) is die taal slegs vir siggestremdes toeganklik en siendes kan die werk slegs van ’n afstand gadeslaan. In 2009 neem hy aan die Basel-kunsskou in Switserland deel deur homself as integrale deel van die kuns uit te beeld. Hy leef en slaap vir die duur van die uitstalling in ’n klein vertrek in die uitstalruim en  noem hierdie “uitstalling” “Big Druid in his Cubicle”. Hierdie uitstalling word in 2010 vir ’n maand herhaal in die Nirux-galery in Arts on Main in Johannesburg, in 2013 in die Smac-galery in Kaapstad en in 2014 by die Klein Karoo Nasionale Kunstefees in Oudtshoorn. Sy werk word met die verloop van tyd toenemend agiterend. In die uitstalling “Swat” in 2011 in die Goodman-galery in Parkwood in Johannesburg adresseer hy aspekte van kapitalisme, globalisering, imperialisme en geïnstitusionaliseerde uitbuiting. Soos in ander uitstallings kry hy hier weer die Verenigde State van Amerika as die wêreldoorheerser onder skoot. In sy werk “Crusade” gebruik hy byvoorbeeld houtkruise van donker, Amerikaanse okkerneuthout om die woord te spel en lig dan die “USA” in “crusade” uit in die vorm van splinters. In 2015 bars ’n storm om sy kop los oor sy kunswerk “Racist in South Africa” wat by die Venesiese Biënnale uitgestal word. In hierdie werk neem hy standpunt in teen die bekende probleme van misdaad, onbekwaamheid en veral korrupsie in Suid-Afrika, met die stelling dat hy trots is om ’n rassis genoem te word wanneer hy kapsie maak teen hierdie dinge. Voorspelbaar word hy dan wel ’n rassis genoem oor die werk, al word slegs die kwessies wat hy uitlig in die werk genoem en kleur of ras glad nie. Sy werk is wêreldwyd opgeneem in kunsmuseums en hy het al deelgeneem aan verskeie biënnale, onder meer dié in Havana, Sao Paolo en Venesië.

Skryfwerk

Hy publiseer in 1980 “Kykafrikaans”, ’n bundel met visuele gedigte, waarin die woorde en letters aangevul word deur die beelde wat hy daarmee vorm. Hierdie visuele gedigte speel ’n kognitiewe doolhofspeletjie met die kyker, soortgelyk aan die poging om sonder ’n kaart ’n pad deur ’n donker woud te probeer vind. Hy gebruik hierdie medium om vrae te vra oor die rol van die kerk en die regering met die apartheidsbeleid en daarmee ook die Afrikanerkultuur. Lyn domineer in hierdie verse en die vorm van die visuele gedig sluit dan ten nouste by die betekenis van die woorde daarin aan. Van sy visuele gedigte word opgeneem in Gerrit Komrij se bloemlesing “Die Afrikaanse poësie in ’n duisend en enkele gedigte”.

Eerbewyse

Hy word gereeld bekroon vir sy werk. In 1971 wen hy die New Signatures-toekenning vir Beeldhouwerk en in 1974 dieselfde toekenning vir Grafiese Kuns en Tekeninge. In 1974 kry hy ook die Beste Studentonderwyser-toekenning. In 1995 ontvang hy ’n donasie van die Anglo American Voorsittersfonds om die koste te delg vir die uitstalling van sy werk “Blind Alphabet ABC” by die Johannesburg Biennale. Hy ontvang ook ’n navorsersbeurs van die Foundation for Creative Arts om hierdie selfde kunswerk te voltooi en hy word genomineer vir die Alumnus van die Jaar-toekenning van die Technikon Witwatersrand. In 1996 is hy die Suid-Afrikaanse verteenwoordiger by die Sao Paulo Biennale en in 1997 ontvang hy ’n FNB Vita-toekenning vir Kuns. Die Letter Stiftung van Köln in Duitsland ken in 1998 die “Lutwig Giess Preis fur Kleinplastik” aan hom toe. In 1999 kry hy die Gauteng Arts Culture and Heritage Award vir Visuele Kuns, in 2000 die Aardvark-prys as top kunstenaar by die Aardklop Kunstefees en in 2001 vereer die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns hom met ’n Erepenning vir Visuele Kuns. In 2001 verower hy ook die Helgaard Steyn-prys vir Beeldhou-kuns vir sy “Blind Alphabet ABC”. ’n Boek oor sy kuns, “Taxa-011 Willem Boshoff”, geredigeer deur Ivan Vladislavic, verskyn in die “Taxi”-reeks van kunsboeke, waardeur die belangrikste plaaslike kunstenaars se werk ook op hierdie wyse aan die publiek bekend gestel word.

Publikasies

Jaar	Publikasies
1980	Kykafrikaans
2005	Taxi-011 Willem Boshoff

Bronnelys

Boeke

• Kannemeyer, J.C. “Die Afrikaanse literatuur 1652-2004” Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria
• Eerste uitgawe 2005

Tydskrifte en koerante

• Cloete, T.T. en Du Plooy, Heilna “Soos haar handskrif” “Beeld” 21 November 2007
• Erasmus, Stephan “Boshoff se boekhouding” “Beeld” 17 Oktober 2007
• Fitzpatrick, Marida “Wit en gatvol ja, maar nie ’n rassis” “Beeld” 23 Mei 2015
• Kleyn, Leti en Marais, Johann Lodewyk “’KykAfrikaans’ is beslis enig in Afrikaans” “By” 4 September  2010
• Lambrecht, Bettie “Die boom word boek, woord, beskawing” “Rapport” 7 Oktober 2007
• Lamprecht, Deon “Willem Boshoff: Soms giggel ek in my slaap” “Plus” 2 April 2005
• Marais, Johann Lodewyk “Só groot dat sy kon erken: ‘Ek was dom’” “By” 1 Desember 2007
• Myburg, Johan “Onsekerheid in klip gekerf” “Plus” 20 November 2007
• Myburg, Johan “Boshoff klap weer na VSA in ‘Swat’-werke’” “Beeld” 18 Augustus 2011
• Myburg, Johan “Kunstenaarsruimtes onder loep op KKNK” “Beeld” 31 Maart 2014
• Pople, Laetitia “Al spelend in die sandput van taal” “Beeld” 8 Desember 2001
• Stehle, Rudolf “Herrie los oor SA kuns oorsee” “Beeld” 19 Mei 2015

Internet

• Art: http://www.art.co.za/willemboshoff/
• Willem Boshoff: http://www.willemboshoff.com/