Die Zand-dinastie (Persies: سلسله زندیه‎, Selseleye Zandiye; ) was 'n Irannese dinastie[1] wat deur Karim Khan Zand (bewind: 1751-1779) gestig is. Hy het in die 18de eeu aanvanklik oor Suid- en Sentraal-Iran regeer. Die gebied is gou uitgebrei en het later 'n groot deel van die hedendaagse Iran ingesluit, sowel as Azerbeidjan, Bahrein[2] en dele van Armenië and Irak.

Zand-dinastie
سلسله زندیه

Land Persië
Gestig 1751
Stigter Karim Khan Zand
Laaste heerser Lotf Ali Khan Zand
Tereggestel 1794
Hoofstad Sjiraz
Opgevolg deur Kadjar-dinastie
Karim Khan Zand, stigter van die dinastie (1751).

Die bewind van die dinastie se belangrikste heerser, Karim Khan, is gekenmerk deur vooruitgang en vrede. Kuns en argitektuur het gedy tydens die bewind van Karim Khan, wie se hoofstad Shiraz was. Sommige argitektoniese temas het herleef uit nabygeleë terreine van die Achaemenidiese (550-330 v.C.) en Sassanidiese (224-651 n.C.) tydperke van pre-Islamitiese Iran. Kenmerkende Zand-kuns onder die Zand-heersers het die fondament van latere Kadjar-kuns gevorm.

Ná Karim Khan se dood het Iran begin verval weens interne dispute onder lede van die Zand-dinastie. Die laaste heerser, Lotf Ali Khan Zand (bewind: 1789-1794), is in 1794 deur Aga Mohammed Khan Kadjar tereggestel.

Volgens The Oxford Dictionary of Islam geniet Karim Khan Zand die reputasie as "die menslikste Irannese heerser van die Islamitiese tydperk".[3] Toe die name van vorige heersers van Iran ná die Irannese Rewolusie taboe geword het, het die burgers van Shiraz geweier om die Karim Khan Zand- en Lotf Ali Khan Zandstraat, die stad se twee hoofstrate, te hernoem.[4]

Verwysings wysig

  1. "Welcome to Encyclopaedia Iranica".
  2. "A Brief History of Bahrain".
  3. "Zand Dynasty". The Oxford Dictionary of Islam. (2003). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-512558-0. 
  4. "Zand Dynasty". The Oxford Encyclopedia of the Islamic World. (2009). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-530513-5. 

Skakels wysig