Ammoniumnitraat

Ammoniumnitraat is 'n sout met samestelling NH₄NO₃. Dit bevat stikstof in beide die oksidasietoestand -3 (in die ammoniumioon NH+4) en +5 (in die nitraat-ioon NO−3). Hierdeur is hierdie verbinding in staat om 'n outoredoks-reaksie te ondergaan waarin die nitraat as oksidasie- en die ammonium as reduksiemiddel optree.

Eienskappe

Algemeen
Naam	Ammoniumnitraat
Struktuurformule van
Chemiese formule	NH4NO3
Molêre massa	80,043 g/mol
CAS-nommer	6484-52-2
Voorkoms	Wit vastestof
Fasegedrag
Nommer	194
Strukturbericht	B2
Strukturbericht	B8₁
Smeltpunt	169 °C
Kookpunt	ontbind > 210 °C
Digtheid
Oplosbaarheid	water: 212 g per 100 g (25 °C) metanol 17,1 g per 100 g (20 °C) etanol 2,5 g per 100 g (20 °C)
Suur-basis eienskappe
pKa
Veiligheid
Flitspunt
LD50	2217 mg/kg (rot)
LC50	88,8 mg/L (rot; 4 uur inaseming)
Tensy anders vermeld is alle data vir standaardtemperatuur en -druk toestande.
Portaal Chemie

Plofstof

Die Port Neal-kompleks ná die ontploffing

Hierdie reaksie maak van die stof 'n plofstof.

$NH_{4}NO_{3}(l)\to N_{2}O(l)+2H_{2}O(l)$

Hierdie reaksie is eksoterm en tree op wanneer die sout gesmelt word. In klein hoeveelhede wat nie ingesluit word nie lei dit nogtans nie tot ontploffings nie, omdat daar ook 'n endotermiese reaksie kan plaasvind wat die ontwikkelde hitte absorbeer:

$NH_{4}NO_{3}(l)\leftrightharpoons NH_{3}(g)+HNO_{3}(g)$

Hierdie reaksie beperk die temperatuur van die smelt tot 230 - 260 °C en verhoed 'n ontploffing. Indien die smelt ingesluit word en die druk kan toeneem word die ewewig gedwing om na links te skuif en sal die temperatuur styg en ontstaan daar 'n ontploffing. Daar is voorbeelde van sulke ontploffings in die nywerheid soos in Port Neal, naby Sioux City in Iowa (VSA) (op 13 Desember 1994) en die ontploffing in Beiroet se hawe op 4 Augustus 2020.

Kunsmis

Hoewel ammoniumnitraat 'n gewilde plofstof is wat dinamiet amper vervang het, het die stof 'n ander belangrike aanwending: dit is 'n belangrike vorm van kunsmis omdat plante beide ammonium en nitraat benodig.

Kristalstrukture

Ammoniumnitraat (AN) het by 1 Atm vyf polimorfiese fases.:

Fase	Temperatuur	Simmetrie	Ruimtegroep	Eenheidsel
AN-I	125 °C tot smelt	kubies	Pm3m	a=4,40
AN-II	+84,10 °C tot +125,2 °C	tetragonaal	P42₁m	a = 5.7193 A; c = 4.9326 A, Z = 2
AN-III	+32.23 °C tot +84,10 °C	ortorombies	Pbnm	a=7,06 b=7,66 c=5,80
AN-IV	-17 °C tot +32.23 °C	ortorombies	Pmmn	a=5,724; b=5,455; c=4,945
AN-V	tot -17 °C	heksagonaal		a=5,75; c=15,9

Die AN-I-struktuur is 'n statistiese weergawe van die CsCl-struktuur (B1). Die ander strukture is gebaseer op 'n vervorming van die CsCl-struktuur, behalwe AN-III wat van die NiAs-tipe (B8₁) afgelei is.

Onder hoë druk is daar nog AN-VI en AN-VII gevind. Hierdie rykdom aan strukture weerspieël die feit dat die ione waaruit die rooster opgebou is, nie die vorm van 'n sfeer het nie.