Bespreking:Rijndael

Processore werk egter op greep-niveau, ek haak vas met die vertaling hiervan sal op Engelse artikel gaan kyk of ek die bedoeling kan agterkom as die oorspronklike skrywer nie kan help nie. --Renier 16:59, 7 10 2004 (UTC)

De oorspronkelijke schrijver ben ik :) Ik zal 't probleem met DES hieronder uitleggen:

---

In software is DES meer werk dan Rijndael. Waarom?

Een stap uit DES is de bits door elkaar gooien. Voorbeeld:

  Invoer: Uitvoer:
  Bit 0     Bit 58
  Bit 1     Bit 50
  Bit 2     Bit 42
  ...       ...
  Bit 62    Bit 15
  Bit 63    Bit 7

('n DES-blok is 64 bits groot)

Als een processor (cpu) dit wil uitvoeren, dan moet de processor bit 0 uit de invoer pakken, en op bit 58 terugplaatsen. Alleen, een processor kan alleen hele bytes uit 't geheugen halen.

Dus, moet de processor het volgende doen.

• Lees de byte waarin bit 0 zit uit de invoer
• Lees uit deze byte bit 0
• Lees de byte waarin bit 58 zit uit de uitvoer
• Verander bit 58 in deze byte
• Plaats bit 58 terug in de uitvoer

Deze procedure moet 64 keer gebeuren.

---

Nu Rijndael. Rijndael gooit bytes door elkaar. Uit 't artikel:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

wordt

1 2 3 4 6 7 8 5 9 10 11 12 16 13 14 15

(Een Rijndael-blok is 128 bits groot, ofwel 16 byte.)

Dus:

• Lees byte 1 uit de invoer.
• Schrijf byte 1 in de uitvoer
• Lees byte 2 uit de invoer
• Schrijf byte 2 in de uitvoer
• ....
• ....
• Lees byte 16 in de invoer
• Schrijf byte 15 in de uitvoer

Rijndael is (in software) dus minder werk per stap en minder stappen.

Als je 't nog steeds niet begrijpt, vraag gerust, want cryptografie is niet eenvoudig. Danielm 21:24, 7 10 2004 (UTC)

---

Twee vraagjes nog over dit artikel.

Ik vraag mij af of het voor een Afrikaanssprekende duidelijk hoe is "Rijndael" uitgesproken wordt. (ij als y, ae als aa, dus Ryndaal) De ae bestaat trouwens al lang niet meer in het Nederlands. Is het nodig dit erbij te schrijven of is dit intuïtief al duidelijk voor een Afrikaanssprekende?

Ek het nie vir 'n oomblik getwyfel oor die uitspraak nie. Ivm "ij": ek glo meeste Afr-sprekendes is bekend daarmee. Daars 'n dorp in Gauteng, Vanderbijlpark wat nog daardie spelling gebruik. Ivm "ae": daar is 'n paar sulke woorde in Afrikaans, bv maer, nael, bylae, wat almal omtrent net as "aa" uitgespreek word. Een uitsondering is Israel, Israeliete, ens wat eerder as "ai" uitgespreek word. Ons kan natuurlik die uitspraak in elkgeval bysit. Alias

Prima, jij beslist :)

Sal bietjie moet uitvind hoe om uitspraak mooi te verduidelik. Ek ken nie IPA-goeters nie. Alias 21:33, 8 10 2004 (UTC)

Nu het tweede vraagje. Een anonieme gebruiker (ik denk Renier) verbeterde de volgende zin in beter Afrikaans:

Die grote voordeel van Rijndael ten opzigte van DES is dat hierdie sowel in hardware als in sagteware efficiënt geïmplementeer kan word.

De anonieme gebruiker heeft hier van gemaakt:

Die grootste voordeel van Rijndael ten opsigte van DES is dat dit in hardeware sowel as in sagteware effektief geïmplementeer kan word.

Twee puntjes:

• "groot" en "grootste" betekent niet hetzelfde. Dit is niet zo belangrijk.
  • Ek vermoed die probleem kom by "Die". In Afrikaans sê ons gewoonlik "Die grootse" of "'n Groot". Verstaan ek reg dat bedoel "'n Groot"? Alias
    • Dat is wat ik vermoedde, we hebben van groot naar grootst: "een groot voordeel", "het grote voordeel", "het grootste voordeel". Ik denk dat "'n groot" de beste benadering is wat ik wil zeggen. Danielm 20:35, 8 10 2004 (UTC)
      • Bedoel jy "A big advantage", of "A bigger advantage". Afr dus "'n Groot", "'n Groter", "Die grootste". Alias 21:33, 8 10 2004 (UTC)
        • "Een groter" hebben wij ook :) "Het grote" is aanwijzend, je zegt niet dat dat noodzakelijk het grootste voordeel is, maar je wijst een voordeel als bijzonder aan. Ik zou "'n groot" gebruiken. Danielm 07:54, 9 10 2004 (UTC)
• "efficiënt" en "effektief" betekent ook niet hetzelfde. Dit is wel belangrijk voor de betekenis van de zin. Bestaat hier een beter woord voor?
  • "Doeltreffend", ek wou dit nog verander. --Alias 20:16, 8 10 2004 (UTC)
    • Hmmmm.... "effektief" en "doeltreffend" betekenen hetzelfde. Maar efficiënt (kost weinig moeite/tijd/geld/....) betekent wat anders. Danielm 20:35, 8 10 2004 (UTC)
      • Moontlik verskil "doeltreffend" se betekenis tussen AF en NL. Ek sal môre in nog 'n ander woordeboek kyk of dit ook "doeltreffend" gee. Alias

Danielm 19:02, 8 10 2004 (UTC)

---

"syn" is 'n slechte vertaling van "zijn" door mij. Danielm 20:43, 8 10 2004 (UTC)

O, ok. --Alias 21:33, 8 10 2004 (UTC)

Nog vragies

Die mees gebruikte aanval teen blokinkripsie-algoritme as Rijndael is die uitvoer van 'n aanval op 'n taamlik aangepaste weergawe met minder rontes. Vandag die dag is daar met sukses aanvalle uitgevoer op weergawes met 7 rontes vir 128-bis sleutel, 8 vir 192-bis sleutel en 9 vir 256-bis sleutel (Ferguson et al, 2000).

Kan jy asb help hiermee? (dalk met Engels?) Spesifiek:

• ... as Rijndael ...
  • a blockencryption algorithm like Rijndael
• Vandag die dag
  • As of today
• maak sig sorge (volgende paragraaf)
  • are worried about

--Alias 22:39, 8 10 2004 (UTC)

Danielm 07:54, 9 10 2004 (UTC)

Google

Dit is humor. Deze bladzijde staat nu al op de 3e plaats bij Google! Zie [1]. Danielm 10:05, 9 10 2004 (UTC)

Dead link

During several automated bot runs the following external link was found to be unavailable. Please check if the link is in fact down and fix or remove it in that case!

• http://home.ecn.ab.ca/~jsavard/crypto/co040401.htm
  • In Rijndael on Thu Jan 12 02:04:49 2006, 404 Not Found
  • In Rijndael on Fri Feb 24 11:57:03 2006, 404 Not Found

--FlaBot 12:02, 24 Februarie 2006 (UTC)

Stukkende eksterne skakel

During several automated bot runs the following external link was found to be unavailable. Please check if the link is in fact down and fix or remove it in that case!

• http://www.esat.kuleuven.ac.be/~rijmen/rijndael/ (archive)
  • In Rijndael on 2009-09-12 14:09:42, 404 Not Found
  • In Rijndael on 2009-09-12 18:07:38, 404 Not Found

The web page has been saved by the Internet Archive. Please consider linking to an appropriate archived version: [2]. --RobotJcb (kontak) 18:07, 12 September 2009 (UTC)