Beta Delphini
Beta Delphini (β Delphini, afgekort as Beta Del of β Del), tradisioneel bekend as Rotanev,[10] is ’n dubbelster sowat 100 ligjare van die Son af in die sterrebeeld Dolfyn (Delphinus). Dit is die helderste ster in die Dolfyn.
Beta Delphini
| ||||
| ||||
| Die ligging van Beta Delphini (in die rooi sirkel). | ||||
| Sterrebeeld | Dolfyn | |||
| Spektraaltipe | F5 III + F5 IV[1] | |||
| Soort | Dubbelster | |||
| Waarnemingsdata (Epog J2000) | ||||
| Regte klimming | 20h 37m 32.94130s[2] | |||
| Deklinasie | +14° 35′ 42.3195″[2] | |||
| Skynmagnitude (m) | 3,617±0,016[3] (4,11 + 5,01)[4] | |||
| Wentelperiode | 26,66 jaar | |||
| Absolute magnitude (M) | 2,79±0,14[3] | |||
| Besonderhede | ||||
| Komponent 1 | β Del A | |||
| Massa (M☉) | 1,75±0,002[3] | |||
| Ligsterkte (L☉) | 24[5] | |||
| Temperatuur (K) | 6 587[5] | |||
| Rotasiespoed (km/s) | 49,8[5] | |||
| Metaalinhoud [Fe/H] | -0,05[3] | |||
| Komponent 2 | β Del B | |||
| Massa (M☉) | 1,47±0,04[3] | |||
| Ligsterkte (L☉) | 8[6] | |||
| Eienskappe | ||||
| Ouderdom (jaar) | 1,79+0,17−0,72[3] | |||
| Ander name | ||||
| Rotanen, Venator, 6 Delphini, BD+14 4369, HD 196524, HIP 101769, HR 7882, SAO 106316, WDS 20375+1436AB.[7][8][9] | ||||
| ||||
Eienskappe
wysigDie Amerikaanse sterrekundige S.W. Burnham het in 1873 ontdek Beta Delphini is ’n dubbelster.[11] Die stelsel bestaan uit twee F-tipe sterre wat elke 26,66 jaar om mekaar wentel met ’n wenteleksentrisiteit van 0,36. Hulle het ’n hoekskeiding van net sowat 0,44 boogsekondes, en dit is dus moeilik om hulle met ’n teleskoop van mekaar te onderskei. Die grootste komponent is ’n reusester met ’n massa van 1,75 keer dié van die Son[3] en ’n ligsterkte van 24 keer die Son s’n.[5] Die sekondêre komponent is ’n subreus met ’n massa van 1,47 sonmassas[3] en ’n ligsterkte van agt keer dié van die Son.[6] Die stelsel is sowat 1,8 miljard jaar oud.[3]
Name
wysigNiccolò Cacciatore was ’n Italiaanse sterrekundige. Toe die Polermo-sterkatalogus in 1814 gepubliseer is, het die twee sterre Alpha en Beta Delphini daarin verskyn met die ongewone name "Sualocin" en "Rotanev". Eindelik het eerwaarde Thomas William Webb, ’n Britse sterrekundige, die raaisel opgelos oor waar dié name vandaan kom.[12]
Cacciatore se naam, wat in Afrikaans vertaal sou kon word as "Nikolaas Jagter", was in Latyn "Nicolaus Venator". As ’n mens die letters van dié naam en van van agter na voor lees, kom jy by die name van die twee sterre uit. Cacciatore se grappie om die sterre na homself te noem, is vandag nog geldig. Hoe Webb by sy gevolgtrekking uitgekom het 45 jaar ná die publikasie van die katalogus, is steeds ’n geheim.[13]
In 2016 het die Internasionale Astronomiese Unie se sternaamwerkgroep (WGSN) die naam "Rotanev" vir die ster Beta Delphini A goedgekeur[14] omdat hulle eiename aan individuele sterre toegeken het eerder as aan stergroepe.
Verwysings
wysig- ↑ Edwards, T. W. (April 1976), "MK classification for visual binary components", Astronomical Journal 81: 245–249, doi:10.1086/111879, Bibcode: 1976AJ.....81..245E
- ↑ 2,0 2,1 van Leeuwen, F. (November 2007), "Validation of the new Hipparcos reduction", Astronomy and Astrophysics 474 (2): 653–664, doi:10.1051/0004-6361:20078357, Bibcode: 2007A&A...474..653V
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 Davidson, James W., Jr. et al. (November 2009), "A Photometric Analysis of Seventeen Binary Stars Using Speckle Imaging", The Astronomical Journal 138 (5): 1354–1364, doi:10.1088/0004-6256/138/5/1354, Bibcode: 2009AJ....138.1354D
- ↑ Söderhjelm, Staffan (Januarie 1999), "Visual binary orbits and masses post Hipparcos", Astronomy and Astrophysics 341: 121–140, Bibcode: 1999A&A...341..121S
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Mallik, Sushma V.; Parthasarathy, M.; Pati, A. K. (October 2003), "Lithium and rotation in F and G dwarfs and subgiants", Astronomy and Astrophysics 409: 251–261, doi:10.1051/0004-6361:20031084, Bibcode: 2003A&A...409..251M
- ↑ 6,0 6,1 Rotanev Geargiveer 21 November 2008 op Wayback Machine, Stars, Jim Kaler. Besoek op 1 Oktober 2008.
- ↑ HD 196524 -- Spectroscopic binary, databasisinskrywing, Simbad. Besoek op 1 Oktober 2008.
- ↑ Entry 20375+1436, The Washington Double Star Catalog Geargiveer 8 September 2008 op Wayback Machine, United States Naval Observatory. Besoek op 1 Oktober 2008.
- ↑ HR 7882, database entry, The Bright Star Catalogue, 5th Revised Ed. (Preliminary Version), D. Hoffleit and W. H. Warren, Jr., CDS ID V/50. Besoek op 1 Oktober 2008.
- ↑ "IAU Catalog of Star Names" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 April 2020. Besoek op 28 Julie 2016.
- ↑ Burnham, Robert (1978), Burnham's celestial handbook: an observer's guide to the universe beyond the Solar System, Dover Books on Astronomy, 2 (2nd ed.), Courier Dover Publications, p. 820, ISBN 0-486-23568-8, https://books.google.com/books?id=wB9uZ9lH5bgC&pg=PA820
- ↑ Webb, T.W. (1859). Celestial Objects for Common Telescopes. Londen: Longmans, Green and Co. pp. 193–194.
- ↑ Hurn, Mark. "Secrets of the 1814 Palermo Star Catalogue". The Story of Star Names. Mark Hurn, Institute of Astronomy Library, Univ. of Cambridge. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Maart 2016. Besoek op 11 Mei 2015.
- ↑ "Bulletin of the IAU Working Group on Star Names, No. 1" (PDF). Besoek op 28 Julie 2016.
Eksterne skakels
wysig- Kummer, Juergen. "Special Stars: Rotanev". jumk.de. Besoek op 23 Augustus 2015.
- Beta Delphini op WikiSky: DSS2, SDSS, GALEX, IRAS, Hydrogen α, X-Ray, Astrophoto, Sky Map, Artikels en foto's
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
