Boorsuur

Boorsuur of ortoboorsuur is 'n chemiese verbinding met formule H₃BO₃. Dit kom in die natuur as die mineraal sassoliet voor. Sy soute word borate genoem. Die stof bestaan uit vlak molekule met 'n drietallige simmetrie.

Eienskappe

Algemeen
Naam	Boorsuur
Struktuurformule van
Chemiese formule	H3BO3, B(OH)3
Molêre massa	61.831 g/mol
CAS-nommer	10043-35-3
Voorkoms	Kleurlose of wit vastestof
Reuk	geen
Fasegedrag
Selkonstantes	a=656,0pm; b=704,0pm; c=704,0pm; α= 120,00°; β=92,50°; γ=101,167°
Ruimtegroep	P1
Nommer	2
Strukturbericht	G5₁
Smeltpunt	171 °C
Kookpunt	300 °C
Digtheid	1,435 (rel water)
Oplosbaarheid	10-50 mg/mL @ 19 oC
Suur-basis eienskappe
pKa	9,23
Veiligheid
Flitspunt	geen
Tensy anders vermeld is alle data vir standaardtemperatuur en -druk toestande.
Portaal Chemie

Die stof is 'n swakke suur, wat egter nie met sy waterstofatome saamhang, maar met die feit dat die sentrale booratoom net drie ligande en geen alleenpaar besit. Dit is dus 'n swakke Lewissuur.

Kristalstrukture

Die struktuur van trikliniese H₃BO₃-2A is reeds in 1934 deur Zachariasen bepaal. Dit staan uit lae waarin die H₃BO₃-molekuul amper geheel trigonale C_3h simmetrie vertoon en deur waterstofbindings met drie buurmolekule verbind is. Die stapeling van hierdie lae is egter triklinies. Shuvalov en Burns het aangetoon dat daar ook 'n H₃BO₃-3T bestaan waar die stapeling trigonale kristalsimmetrie oplewer.

Waterverlies

Die stof het 'n smeltpunt van ongeveer 171 ^oC, en 'n kookpunt onder stoom, maar by stadige, droë verhitting is dit nie stabiel nie en ontbind omtrent 100 ^oC stadig volgens:

$H_{3}BO_{3}\to HBO_{2}+H_{2}O$

Die stof HBO₂ word metaboorsuur genoem en sy soute heet metaborate.

Verder droe verhitting tot 140 ^oC gee tetraboorsuur volgens

$4HBO_{2}\to H_{2}B_{4}O_{7}+H_{2}O$

By nog hoër temperatuur word boortrioksied B₂O₃ gevorm.

Amfotere eienskappe

Boorsuur kan met hidroksied as 'n suur reageer, hoewel dit gewoonlik tetraborate produseer. Die suur is 'n monobasiese Lewissuur wat in waterige oplossings 'n hidroksied-ioon aanvaar volgens:

$B(OH)_{3}+2H_{2}O\leftrightharpoons H_{3}O^{+}+B(OH)_{4}^{-}(pK_{a}=9,25)$

Boorsuur het nogtans amfotere eienskappe en kan ook as basis reageer. Dit kan byvoorbeeld in swaelsuur opgelos word en met swaweltrioksied kan dit die boortriwaterstofsulfaat vorm:

$B(OH)_{3}+3SO_{3}\to B(HSO_{4})_{3}$

Kyk ook

• Lys van sure en basisse