Braaipan

'n Braaipan, of eierpan, is 'n platboompan met 'n lang handvatsel, gebruik vir braai, bak, en verbruining van voedsel. In braaipanne word pannekoek gebak, asook ander voedsel soos sampioene, eiers, varkspek, of vleis, wat daarin gebraai word. Dit is tipies 200 tot 300 mm (8 tot 12 duim) in deursnee met relatief lae kante wat uitwaarts uitstrek, 'n lang handvatsel en geen deksel. Groter panne kan 'n klein gryphandvatsel hê teenoor die hoofhandvatsel. 'n Pan met soortgelyke afmetings, maar met minder gevlekte vertikale sye en dikwels met 'n deksel, word 'n sautépan genoem. Terwyl 'n sautépan soos 'n braaipan gebruik kan word, is dit ontwerp vir laer hitte-kookmetodes, naamlik sautéring.

Geskiedenis

Koperbraaipan gedateer 10de tot 3de eeu vC, Argeologiese Museum van Thessaloniki. Die handvatsel is versier met blomgravures en eindig in die vorm van 'n ganskop.

Koperbraaipanne is in antieke Mesopotamië gebruik.^[1] Braaipanne was ook bekend in antieke Griekeland waar hulle Tagēnon (Grieks : τάγηνον ^[2]) genoem word en Rome, waar hulle patella of sartago genoem word. Die woord pan kom uit die Ou-Engelse panna. ^[3]) Voor die bekendstelling van die kombuisstoof in die middel-19de eeu is 'n sogenaamde "spinnekop" met 'n handvatsel en drie pote gebruik om in die kole en as van die vuur te staan en kook. Kookpotte en panne met beenlose, platbodems is ontwerp toe kookstowe gewild geword het. Hierdie tydperk van die laat 19de eeu het die bekendstelling van die plat gietysterpot beleef.

Braaipanfamilie

'n Veelsydige pan wat die beste van beide die sautépan en die braaipan kombineer het hoër, skuins kante wat dikwels effens geboë is. Hierdie pan word 'n sauseuse genoem (letterlik 'n sautépan in die vroulike geslag), 'n evasée (wat 'n pan met afwaartse kante aandui) of 'n fait-tout (letterlik "doen alles"). Die meeste professionele kombuise het verskeie van hierdie kookgereedskap in verskillende groottes.

Konstruksie

Wors word pangebraai in 'n braaipan

Tradisioneel is braaipanne gemaak van gietyster. Alhoewel gietyster vandag nog gewild is, veral vir buite kook, word die meeste braaipanne nou gemaak van metale soos aluminium of vlekvrye staal. Die materiaal en konstruksiemetode wat gebruik word in moderne braaipanne wissel baie en sommige tipiese materiale sluit in:

Aluminium of geanodiseerde aluminium
Gietyster
Koper
Vleklose staal
Bekleed vlekvrye staal met 'n aluminium- of koperkern

'n Laag word soms op die oppervlak van die pan aangewend om dit kleefvry te maak. Braaipanne wat van kaal gietyster of koolstofstaal gemaak is, kan ook nie-kleefeienskappe bekom na verskeie kere se gebruik.

Variante

Kleefvrye

'n Proses vir die binding van Teflon tot chemies ruwe aluminium is in 1954 in Frankryk deur Marc Gregoire gepatenteer. In 1956 het hy 'n maatskappy gestig om nie-kleef kookware te bemark onder die "Tefal" handelsnaam.^[4] Die duursaamheid van die vroeë bedekkings was swak,^[5] maar verbeterings in die vervaardiging het hierdie produkte 'n kombuisstandaard gemaak. Die oppervlak is nie so hard soos metaal nie, en die gebruik van metaalgereedskap (bv. spatels) kan die bedekking permanent beskadig en sy nie-kleef eienskappe degradeer.

Nie-kleefbraaipanne met Teflon-bedekkings mag giftige dampe afgee, aangesien die laag ontbind wanneer dit verhit word bokant ongeveer 240 °C (464 °F).^[6]^[7] Sulke temperature kan binne minute bereik word op gas- of elektriese kooktoestelle met hoë hitte.^[8]

Elektries

'n Elektriese braaipan

'n Elektriese braaipan bevat 'n elektriese verwarmingselement in die braaipan self en kan dus onafhanklik van 'n kookstoof funksioneer. Gevolglik het dit hitte-geïsoleerde pote om op 'n toonbank te staan. (Die pote is gewoonlik aan handvatsels vas.) Elektriese braaipanne is algemeen in vorms wat ongewoon is vir ander braaipanne, veral vierkantig en reghoekig. Die meeste is ontwerp met byna regop sye en sluit 'n deksel in. Op hierdie manier is hulle 'n kruising tussen 'n braaipan en 'n sautépan.

'n Moderne elektriese braaipan het 'n bykomende voordeel bo die stoofweergawe: hitteregulering. Die verwyderbare elektriese koord sluit 'n termostatiese beheer in om die gewenste temperatuur tydens die kookproses te handhaaf.

Met die perfeksie van die termostatiese beheer het die elektriese pan 'n gewilde kombuistoestel geword. Alhoewel dit grootliks deur die mikrogolfoond vervang is, word dit steeds in baie kombuise gebruik.

Verwysings

↑ Nemet-Nejat, Karen Rhea (1998). Daily Life in Ancient Mesopotamia (in Engels). Greenwood Publishing Group. ISBN 9780313294976.
↑ τάγηνον, Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, on Perseus
↑ "Pan - Definition and More from the Free Merriam-Webster Dictionary" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 September 2019.
↑ Myers, Richard L. (2007). The 100 Most Important Chemical Compounds: A Reference Guide. ABC-CLIO. p. 276. ISBN 0313337586.
↑ Houlihan, Jane (Mei 2003). "Canaries in the Kitchen: Teflon Toxicosis" (in Engels). Environmental Working Group. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Februarie 2013. Besoek op 21 April 2010.
↑ "DuPont studies show that the Teflon offgases toxic particulates at 464 °F. At 680 °F Teflon pans release at least six toxic gases, including two carcinogens, two global pollutants, and MFA, a chemical lethal to humans at low doses."
↑ Good Eats, Ep. 815 "Myth Smashers"
↑ "Houlihan...a generic non-stick frying pan preheated on a conventional, electric stovetop burner reached 736 °F in three minutes and 20 seconds..."

[1] Nemet-Nejat, Karen Rhea (1998). Daily Life in Ancient Mesopotamia (in Engels). Greenwood Publishing Group. ISBN 9780313294976.

[2] τάγηνον, Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, on Perseus

[3] "Pan - Definition and More from the Free Merriam-Webster Dictionary" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 September 2019.

[4] Myers, Richard L. (2007). The 100 Most Important Chemical Compounds: A Reference Guide. ABC-CLIO. p. 276. ISBN 0313337586.

[Houlihan-5] Houlihan, Jane (Mei 2003). "Canaries in the Kitchen: Teflon Toxicosis" (in Engels). Environmental Working Group. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Februarie 2013. Besoek op 21 April 2010.

[6] "DuPont studies show that the Teflon offgases toxic particulates at 464 °F. At 680 °F Teflon pans release at least six toxic gases, including two carcinogens, two global pollutants, and MFA, a chemical lethal to humans at low doses."

[7] Good Eats, Ep. 815 "Myth Smashers"

[8] "Houlihan...a generic non-stick frying pan preheated on a conventional, electric stovetop burner reached 736 °F in three minutes and 20 seconds..."

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]