'n Bylpik is 'n veelsydige stuk handgereedskap en word gebruik om te grawe en te kap, soortgelyk aan 'n pik. Dit het 'n lang steel en 'n stewige kop, wat 'n bylblad en 'n dissel (snybylpik) of 'n pik en 'n dissel (kapbylpik) kombineer.

'n Bylpik in 'n grasperk

Beskrywing wysig

'n Bylpik het 'n steel, gewoonlik van hout, wat ongeveer 'n meter lank is.[1] Die kop het twee punte, teenoor mekaar, en word geskei deur 'n oog in die middel; die kop van 'n bylpik weeg gewoonlik 1,5-3 kilogram.[1] Die vorm van die kop bepaal die soort bylpik en hoe dit gebruik word:[2]

  • Die kop van 'n kapbylpik kombineer 'n pik en 'n dissel. Dit is een van die beste werktuie om in harde en rotsagtige grond te skoffel.[2] Die dissel word soms skerpgemaak, maar nie die pik nie; dit word meestal reghoekig eerder as skuins afgesny.[2]
  • Die kop van 'n snybylpik kombineer 'n byl en 'n dissel. Dit het dus twee plat blaaie wat teenoor mekaar staan, die een loodreg op die ander gedraai. Die blad is ontwerp om deur boomwortels te sny.[2]

Die steel van die bylpik pas in die ovaalvormige gat in die kop en word daar bevestig deur die kopkant van die steel teen 'n soliede oppervlak, soos 'n boomstomp, 'n klip of harde grond, te stamp. Die handvatsel kan verwyder word deur middel van 'n soortgelyke beweging, terwyl die kop vasgehou word.[2] In die ooste van die Verenigde State, het bylpikstele dikwels 'n skroef onder die kop en parallel daarmee, om te voorkom dat die kop teen die handvatsel afgly; in die weste van die Verenigde State, waar gereedskap dikwels uitmekaargehaal word om vervoer te word, word dit gewoonlik nie gedoen nie.,[2]

Gebruike wysig

 
Die dissel van 'n kapbylpik word gebruik om 'n put te grawe

Bylpikke is "die veelsydigste gereedskap om met die hand te plant".[3] Dit kan gebruik word om met die dissel in die grond in te kap en die grond na die gebruiker to te trek, wat 'n voor oopmaak waarin geplant kan word.[3] Dit kan ook gebruik word om gate te grawe om in te plant en is besonder nuttig waar daar 'n dik laag saamgepakte sooie is.[3] Dit kan uitputtend wees om 'n bylpik te gebruik weens die inspanning wat nodig is om die blad in the grond te slaan en omdat daar baie af- en vooroorgebuig word.[3]

Die dissel van 'n bylpik is nuttig om te grawe of te skoffel, veral in harde grond.[1]

Snybylpikke word in landelike Afrika gebruik om boomstompe uit landerye te verwyder, asook ongewenste piesangsuiers.[4]

Geskiedenis wysig

Bylpikke het 'n lang geskiedenis as 'n eenvoudige maar doeltreffende werktuig. Hulle vorm is reeds teen die Bronstyd in Klein-Asië en Antieke Griekeland vasgestel,[5] en bylpikke was die stuk gereedskap wat die algemeenste in Bisantynse manuskripte van Hesiodos se Werke en dae verskyn.[6]

Bylpikke wat van horing gemaak is, verskyn in die Laat-Mesolitiese tydperk in die Britse Eilande. Hulle is waarskynlik hoofsaaklik gebruik om te grawe en is moontlik verwant aan die opkoms van landbou.[7] Bylpikke wat van walvisbeen gemaak is, is gebruik vir take soos die opsny van walviskarkasse deur die mense van Skotland en die Inuïete.[8]

Sien ook wysig

Verwysings wysig

  1. 1,0 1,1 1,2 Cathy Cromell (2010). "Tools of the Trade". Composting For Dummies. For Dummies. pp. 15–28. ISBN 978-0-470-58161-2.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Robert C. Birkby (2006). "Tools". Lightly on the Land: the SCA Trail-building and Maintenance Manual (2nd uitg.). The Mountaineers Books. pp. 75–102. ISBN 978-0-89886-848-7.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Robert D. Wray (2009). "The planting job". Christmas Trees for Pleasure and Profit (4th uitg.). Rutgers University Press. pp. 75–92. ISBN 978-0-8135-4417-5.
  4. Björn Mothander, Finn Kjærby & Kjell J. Havnevik (1989). "Types of farm implements used in Tanzania". Farm Implements for Small-scale Farmers in Tanzania. Nordic Africa Institute. pp. 22–72. ISBN 978-91-7106-290-1.
  5. Isabelle Kelly Raubitschek (1998). "Tools". The Metal Objects (1952–1989). Volume 7 of Isthmia: Excavations by the University of Chicago, Under the Auspices of the American School of Classical Studies at Athens. American School of Classical Studies at Athens. pp. 119–130. ISBN 978-0-87661-937-7.
  6. Frederick M. Hocker (2004). "Tools". In George Fletcher Bass & James W. Allan (red.). Serçe Limani: an Eleventh-century Shipwreck, Volume 2. Volume 4 of The Nautical archaeology series. Texas A&M University Press. pp. 297–328. ISBN 978-0-89096-947-2.
  7. I. J. Thorpe (1996). "The introduction of farming to Britain and Ireland". The Origins of Agriculture in Europe. Material Cultures Series. Routledge. pp. 94–118. ISBN 978-0-415-08009-5.
  8. Vicki Ellen Szabo (1997). "The use of whales in early Medieval Britain". In C. P. Lewis (red.). Studies in Medieval History. Volume 9 of The Haskins Society Journal. Boydell Press. pp. 137–158. ISBN 978-0-85115-831-0.


Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal.