Castle Coole
Castle Coole
in Enniskillen, graafskap Fermanagh
Noord-Ierland.svg){kind=small}
Verenigde Koninkryk
Opgerig
Boustyl
Neoklassieke-Georgiaanse styl
Argitekte
Richard Johnston
James Wyatt
Joseph Rose (pleisterwerk)
Webtuiste
Castle Coole
Castle Coole (uitgespreek soos koel, afgelei van Iers cúl "agterkant" en cúil "afsondering") is 'n townland en laat-18de eeuse herehuis in die Neoklassieke-Georgiaanse styl in Enniskillen in die Noord-Ierse graafskap Fermanagh.
Die herehuis, wat temidde van 'n beboste landgoed met 'n oppervlakte van 5 km² (1200 akkers) geleë is, is een van drie eiendomme in die graafskap Fermanagh wat tans in besit van die National Trust is en deur hulle bestuur word - naas Florence Court en Crom Estate.
Geskiedenis
wysigDie landgoed is in 1656 deur John Corry gekoop, 'n koopman te Belfast en grootvader van die eerste graaf. Die landgoed se naam is afgelei van 'n nabygeleë meer, Lough Coole, wat deur die Killynure-heuwels omring word. Twee vestingswerke - 'n sogenaamde ringfort (ráth) en 'n kunsmatige eiland (crannog) getuig van die eerste bewoners wat hulle reeds in prehistoriese tye hier gevestig het. Ander mere op die landgoed sluit Lough Yoan en Brendrum Lough in.
Die kasteel het tussen 1789 en 1798 as die somerresidensie van Armar Lowry-Corry, die 1ste graaf Belmore ontstaan. Lord Belmore was die parlementslid vir die graafskap Tyrone in die vroeëre Ierse Parlement te Dublin - en 'n welvarende erfgenaam van 283 km² (70 000 akkers) se grond dwarsoor Ierland, 'n nalatenskap wat sy voorvaders danksy hulle suksesvolle loopbane in die handelsbedryf aan hom kon bemaak.
Danksy die inkomste uit sy landerye kon Lord Belmore die bou van Coole Castle teen 'n koste van £57 000 ('n bedrag wat in 1798 gelykgestaan het aan £20 miljoen vandag). Ondanks sy relatief klein oppervlakte van 1200 akkers is die landgoed in die graafskap Fermanagh veral gekies weens sy ligging in 'n ongerepte landskap en temidde van die natuurskoon van ou eikebosse en klein mere, terwyl die nabyheid van die markdorp Enniskillen verseker het dat daar genoeg bediendes vir so 'n groot herehuis aangestel kon word.
Reeds voor die oprigting van die herehuis het 'n aantal kleiner gesinshuise op die landgoed ontstaan, waaronder 'n woning wat gedurende die regeringstyd van koning Jakobus (James) I van Engeland gebou (en later opsetlik aan die brand gesteek is), en 'n huis wat in 1709 in die Koningin-Anne-styl ontwerp is.
Met die afkondiging van die Uniewet in 1800, waardeur Groot-Brittanje en Ierland in 'n gemeenskaplike koninkryk verenig is, het die belangrikste rede vir die gesin om 'n klein stadhuis in Sackville-straat in Dublin as hulle hoofwoning te onderhou - die nabyheid van die parlement - weggeval, en hulle vervolgens in die Coole-kasteel ingetrek.
Die 7de graaf Belmore het die herehuis in 1951 aan die National Trust verkoop nadat sy twee voorgangers, die 5de en 6de grawe Belmore, binne 'n tydperk van 18 maande kinderloos oorlede is en hy dit nie kon bekostig om twee keer boedelbelasting te betaal nie. Die kasteel se meubilering is egter nie by dié transaksie ingesluit nie.
Die herehuis se deure staan tans gedurende die somermaande oop vir besoekers, terwyl die landgoed dwarsdeur die jaar toeganklik is vir die publiek. Omvattende herstelwerk moes tussen 1980 en 1988 aan die fasade gedoen word, en die kasteel was in dié tydperk gesluit. Vir die heropeningsplegtigheid is die Britse koninginmoeder na Castle Coole genooi.