Charles Ocean Johnson

Charles “Ocean” Johnson (* 21 Maart 1867, Hjalmseryd, Swede – † 25 Junie 1949, Kaapstad) was ’n sakeman en baanbreker in die visbedryf.

Charles “Ocean” Johnson
Gebore	Karl Johan Ossian Rutgerson Johansson 21 Maart 1867 Hjalmseryd, Swede
Sterf	25 Junie 1949 (op 82) Kaapstad
Beroep	Visserman
Bekend vir	Medestigter van I&J
Eggenoot	Siri Svea Andersson

Vroeë lewe

Johnson was die seun van Jon Johansson en sy vrou Maja Lisa Jonasson. Hy het slegs elementêre opleiding in sy tuisdorp ontvang en reeds op dertienjarige leeftyd as skeepsjonge op see gegaan en Java bereik. Op sy terugreis het hy in Kaapstad van die skip gedros en twee jaar daar gewerk terwyl hy onder meer Afrikaans geleer het.

Terugkeer na Swede

In 1883 het hy na Swede teruggekeer, maar gou weer matroos geword en Madagaskar aangedoen. Op twintigjarige leeftyd is hy weer terug na Swede, hierdie keer om vir ’n skeepsingenieur te studeer. Hy het tussen sy studies deur in die skeepswerf van Gotenburg gewerk. In die vroeë 90’s het hy eerste offisier geword en was weer eens op die see. Dit het hom tot in die Verenigde State gebring waar hy verskeie klein werkies gedoen het om ’n bestaan te voer.

Suid-Afrika

In 1897 het hy in die verkoop van fietse begin belangstel en ’n paar met hom saam na Transvaal geneem. Daarna is hy na Durban waar sy fietse goed verkoop het. Nadat hy by ’n steenkoolmyn in Dundee gewerk het, het hy met ’n riksjaonderneming in Durban begin. Hoewel hy tot 1907 met dié onderneming voortgegaan het, het hy begin belangstel in visvang aan die Natalse kus en is terug Swede toe om ’n vaartuig vir dié doel te verkry. In 1903 het hy na Natal teruggekeer met die skip Berea, maar gevind dat visvang aan die Natalse kus nie winsgewend was nie. Hy het sy hoofkwartier na Kaapstad verskuif waar sake beter gelyk het, veral toe die ‘vistreine’ in 1906 na die Witwatersrand begin loop het.

In 1907 het Johnson na Swede teruggekeer en die skip Bluff gebring. Omdat hy visvangkoste wou besnoei, het hy twee jaar later op sy eie inisiatief in vennootskap gegaan met ’n ander baanbreker, G.D. Irvin. Dit was die ideale vennootskap aangesien Johnson besondere kennis gehad het aangaande geskikte visvangplekke en die vang van vis, terwyl Irvin weer ’n goeie beplanner was met ’n aanleg vir finansies en organisasie. Saam het hierdie twee mans die Suid-Afrikaanse visbedryf vir dekades lank oorheers, veral op die gebied van treilvissery aan die weskus.

I&J en ander ondernemings

In 1909 het Johnson die Suidelike Walvis- en Robvangmaatskappy (Southern Whaling and Sealing Company) gestig en hy was self in beheer van die maatskappy wat na olie en pels by die Prins Edwardeilande gesoek het. Hy het later walvisvangaktiwiteite by St. Georgia onderneem en gehelp om die voorloper van die moderne fabriekskip in werking te stel. Johnson het ook met groot sukses walvisse by Port Alexandrië, Angola, Durban, Saldanhabaai en Valsbaai gejag en later die Kergeulen Walvis- en Robvangmaatskappy gestig wat met behulp van ’n fabriekskip naby een van hierdie eilande bedrywig was. Walvisvangs het ’n groot aantrekkingskrag vir Johnson gehad, maar teen 1914 het hy sy afgeleë aktiwiteite laat vaar ten gunste van treilvissery aan die Kaapse kus. Hy en Irvin het hierdie bedryf tot ’n reuseonderneming ontwikkel. In 1922 is Johnson se firma as openbare maatskappy geregistreer en hy het in hierdie stadium nie meer aktief deelgeneem nie, hoewel hy nog daarin belang gestel het. In 1935 het Johnson voorsitter van Irvin and Johnson, Limited geword. Gedurende die Tweede Wêreldoorlog het hy ’n groot bydrae tot Suid-Afrika se oorlogspoging gelewer deur van die maatskappy se vaartuie aan die Suid-Afrikaanse Vloot beskikbaar te stel. Na die oorlog het hy sy vloot weer opgebou, maar toenemende mededinging in die visbedryf tussen maatskappye aan die weskus het ernstige probleme veroorsaak.

Johnson het baie gereis en sy kennis aangaande visvangs onder verskillende omstandighede was bykans onoortreflik. Hierdie kennis het hy tot voordeel van die Suid-Afrikaanse visbedryf aangewend en sy maatskappy ’n lewenskragtige sektor van die Suid-Afrikaanse ekonomie gemaak, veral ten opsigte van werkskepping. Hoewel hy later betrokke was by die bestuur van die visbedryf, het hy sterk op ander geleun vir advies in verband met finansiële sake en ander aangeleenthede.

Bronne

• Leverton, B.J.T. Beyers, C.J. (red.). Suid-Afrikaanse Biografiese Woordeboek. Pretoria: Chris van Rensburg nms. die RGN. p. 962. ISBN 0796904197.