Dauphiné

Dauphiné Franse Provinsie 1349 – 1790 Vlag Wapenskild Ligging van Dauphiné Die ligging van Dauphiné in Frankryk in 1789 Hoofstad Grenoble 45°11′N 5°43′O Historiese era Middeleeue  - Gevestig 30 Maart 1349  - Ontbind 4 Maart 1790 Area  - 2007 19 931 km² (7 695 sq mi) Population  - 2007 est. 2 265 267       Density 113,7 /km²  (294,4 /sq mi)

Dauphiné (Oksitaans: Daufinat, Arpitaans : Dôfenâ) is 'n voormalige provinsie in suidwestelike Frankryk wat rofweg ooreenkom met die huidige départements Isère, Drôme en Hautes-Alpes. Die historiese hoofstad is Grenoble en die hoofdorpe is Vienne, Valence, Die, Gap en Briançon.

Die provinsie in die noorde deur die Rhône begrens wat Bresse en Bugey van mekaar skei. In die ooste is dit deur Savoye en Piémont begrens en in die suide deur die Comtat Venaissin en Provence. Die westelike grens is aangedui deur die Rhône suid van Lyon. Dauphiné het gestrek tot by die buitewyke van Lyon. Die provinsie kon verdeel word in Haut Dauphiné (Opper-Dauphiné), die Alpynse gedeelte van die provinsie en Bas Dauphiné of Dauphiné du Midi (Neder-Dauphiné) wat uit die pre-Alpe en medium valleie van die Rhône bestaan het.

Geskiedenis

Die Dauphiné is vroeër deur die Galliese stamme die Allobroges, Ségovellaunes, Voconces en Tricastins bevolk. Dit is deur die Romeine oorwin in die 2de eeu v.C. en verskeie Romeinse kolonies het in die streek ontstaan waarvan die belangrikste Vienne (Valentinopolis) was. Dauphiné is later deur die Boergondiërs ingeval en is aan Lothar toegeken na die verdeling van die Karolingiese Ryk. Nadat dit ingesluit is in die kortstondige Koninkryk van Boergondië is die gebied verdeel onder verskeie feudale en kerklike here.

Die kern van die provinsie was die Graafskap van Viennois, die gebied om Vienne aan die oostelike oewer van die Rhônerivier. In die 11de eeu het Graaf Guigues I van Albon, Neder-Dauphiné, Grésivaudan, Champsaur, wat voorheen aan die Biskop van Vienne behoort het, en Briançonnais tot sy domein toegevoeg. In 1192 het Guigues VI van Albon die titel Dauphin de Viennois, letterlike Dolfyn van Viennois aangeneem. Guigues VI het die gebiede Embrun en Gap sowel as Faucigny, 'n provinsie van Savoye, tot sy domein toegevoeg na sy huwelik met die dogter van Hertog Pierre II in 1268. In 1343 is Faucigny weer aan Savoye afgestaan.

Gedurende die Middeleeue het Dauphiné as 'n onafhanklike staat wat deel gevorm het van die Heilige Romeinse Ryk bestaan. Die laaste onafhanklike dauphin, Humbert II, wat geen erfgename gehad het nie, het sy provinsie aan die Koning van Frankryk, Fillips VI, verkoop op 30 Maart 1349 volgens die Verdrag van Romans (1349) wat op bekwame wyse deur sy protonotaire, Amblard de Beaumont onderhandel is. Humbert is tot die stap gedwing deur sy spandabelrige besteding op projekte soos verskeie godsdienstige stigtings, die stigting van die Universiteit van Grenoble en 'n weelderige hof. Hy het aan kruistogte deelgeneem en bankrot teruggekeer terwyl sy vrou en seun tydens sy afwesigheid gesterf het. Hy het noodgedwonge besluit om te bedank en sy staat te verkoop. Op daardie stadium het Humbert II ook die titels Prins van die Briançonnais, Hertog van die Champsaur, Markies van Cézanne, Graaf van Vienne, Albon, Grésivaudan, Embrun en Gapençais, Paltsgraaf van La Tour, Valbonne, Montauban en Mévouillon, gehad wat ter selfde tyd aan Frankryk oorgedra is.

Vandat dit in Frankryk opgeneem is, is die Dauphiné gereserveer vir die Franse kroonprins wat die titel Dauphin aangeneem het. Die eerste Dauphin van Frankryk was die kleinseun van Filips VI, Karel van Normandië, die toekomstige Karel V die Wyse. Lodewyk XI was die enigste Dauphin van Frankryk wat in die provinsie gewoon het en dit regeer het. Die tydperk het gedien as 'n magskool.

Die Dauphiné was 'n mylpaal en militêre laer op pad na Italië waarvoor Franse ambisies aan die groei was. Dit was ook 'n protestantse uithoek tydens die geloofsoorloë van 1562-1598.

In 1562 het die Hertog Emmanuel-Philibert wapens opgeneem teen die Kalviniste wat die midi in Frankryk oorval het en sy state bedreig het. Hy het Karel de La Forest, Baron van Rumilly as luitenant-generaal in Dauphiné benoem. Aan die hoof van 'n korps troepe het laasgenoemde teen François de Beaumont, Baron van Adrets, die hoof van die mees bloeddorstige protestante party, geveg, maar is doodgemaak met sy wapens in sy hande onder die mure van Vienne in 'n botsing met die Hugenote in 1565.

In 1572, toe nuus van die Sint-Bartholomeusdag Slagting die streek bereik het nuwe slagtings van Augustus tot Oktober 1572 in Province plaasgevind. Die luitenant-generaal van die koning Gordes het die protestante hier beskerm.

In die 18de eeu het die provinsie 'n tydperk van voorspoed en ekonomiese groei beleef; gevolglik was die bourgeoisie, wat vrugte versamel het, aan die hoof van 'n beweging wat gelei het tot die Franse Rewolusie. Die provinsie was dan ook op 21 Augustus 1787 die eerste wat 'n State-Generaal byeen geroep het. Die afgevaardigdes van Dauphiné Antoine Barnave en Jean-Joseph Mounier was belangrike akteurs in die revolusie