Drie-sektore-hipotese

ekonomiese teorie wat ekonomieë in drie sektore verdeel (primêr, sekondêr, tersiêr)

Die driesektormodel in ekonomie verdeel ekonomieë in drie aktiwiteitsektore: ontginning van grondstowwe (primêr), vervaardiging (sekondêre) en diensbedrywe wat bestaan om die vervoer, verspreiding en verkoop van goedere wat in die sekondêre sektor (tersiêre) vervaardig word te fasiliteer ).[1] Die model is ontwikkel deur Allan Fisher,[2][3][4] Colin Clark,[5] en Jean Fourastié[6] in die eerste helfte van die 20ste eeu, en is 'n voorstelling van 'n industriële ekonomie. Dit is gekritiseer as onvanpas as 'n voorstelling van die ekonomie in die 21ste eeu.[7]

Volgens die driesektormodel verskuif die hooffokus van 'n ekonomie se aktiwiteit van die primêre, deur die sekondêre en uiteindelik na die tersiêre sektor. Lande met 'n lae inkomste per capita is in 'n vroeë toestand van ontwikkeling; die grootste deel van hul nasionale inkomste word verkry deur produksie in die primêre sektor. Lande in 'n meer gevorderde toestand van ontwikkeling, met 'n medium nasionale inkomste, genereer hul inkomste meestal in die sekondêre sektor. In hoogs ontwikkelde lande met 'n hoë inkomste oorheers die tersiêre sektor die totale uitset van die ekonomie. Die opkoms van die post-industriële ekonomie waarin 'n toenemende deel van ekonomiese aktiwiteit nie direk verband hou met fisiese goedere nie, het daartoe gelei dat sommige ekonome die model uitbrei deur 'n vierde kwaternêre of vyfde quinêre sektore by te voeg, terwyl ander opgehou het om die model te gebruik.

Drie sektore volgens Fourastié

wysig

Fourastié het die proses as wesenlik positief beskou, en in The Great Hope of the Twentieth Century het hy geskryf oor die verhoging in lewenskwaliteit, sosiale sekerheid, opbloei van onderwys en kultuur, hoër vlak van kwalifikasies, vermensliking van werk en vermyding van werkloosheid.[6] Die verspreiding van die arbeidsmag tussen die drie sektore vorder deur verskillende stadiums soos volg, volgens Fourastié:

Eerste fase: Tradisionele beskawings

wysig

Werksmagkwotas:

  • Primêre sektor: 64,5%
  • Sekondêre sektor: 20%
  • Tersiêre sektor: 15,5%

Hierdie fase verteenwoordig 'n samelewing wat wetenskaplik nog nie baie ontwikkel is nie, met 'n weglaatbare gebruik van masjinerie. Die stand van ontwikkeling stem ooreen met dié van Europese lande in die vroeë Middeleeue, of dié van 'n hedendaagse ontwikkelende land.

Tweede fase: Oorgangsperiode

wysig

Werksmagkwotas:

  • Primêre sektor: 40%
  • Sekondêre sektor: 40%
  • Tersiêre sektor: 20%

Meer masjinerie word in die primêre sektor ontplooi, wat die aantal werkers wat nodig is om 'n gegewe uitset van voedsel en grondstowwe te produseer, verminder. Aangesien die voedselbehoeftes van 'n gegewe bevolking nie veel verander nie, neem indiensneming in die landbou as 'n proporsie van die bevolking af.

Gevolglik neem die vraag na masjinerieproduksie in die sekondêre sektor toe en werkers beweeg van landbou na vervaardiging. Die oorgangswyse of fase begin met 'n gebeurtenis wat met die industrialisering geïdentifiseer kan word: verreikende meganisasie (en dus outomatisering) van vervaardiging, soos die gebruik van vervoerbande. Die tersiêre sektor begin ontwikkel, so ook die finansiële sektor en die mag van die staat.

Derde fase: Tersiêre beskawing

wysig

Werksmagkwotas:

  • Primêre sektor: 10%
  • Sekondêre sektor: 20%
  • Tersiêre sektor: 70%

Die primêre en sekondêre sektore word toenemend deur outomatisering oorheers, en die vraag na arbeidsmaggetalle daal in hierdie sektore. Dit word vervang deur die groeiende eise van die tersiêre sektor, waar produktiwiteitsgroei stadiger is.[8]

Verwysings

wysig
  1. Kjeldsen-Kragh, Søren (2007). The Role of Agriculture in Economic Development: The Lessons of History. Copenhagen Business School Press DK. p. 73. ISBN 978-87-630-0194-6.
  2. Fisher, Allan G. B. (1935). The Clash of Progress and Security. London: Macmillan. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Julie 2019. Besoek op 13 Julie 2019.
  3. Fisher, Allan G. B. (1939). "Production, primary, secondary and tertiary". Economic Record. 15 (1): 24–38. doi:10.1111/j.1475-4932.1939.tb01015.x. ISSN 1475-4932.
  4. Fisher, Allan G. B. (1946). Economic Progress And Social Security. London: Macmillan. Besoek op 14 Julie 2019.
  5. Colin Clark (1940). The Conditions of Economic Progress. London: Macmillan. Besoek op 13 Julie 2019.
  6. 6,0 6,1 Fourastié, Jean (1949). Le grand espoir du XXe siècle: Progrès technique, progrès économique, progrès social (in Frans). Paris: Presses universitaires de France.
  7. Schafran, Alex; McDonald, Conor; López-Morales, Ernesto; Akyelken, Nihan; Acuto, Michele (2018). "Replacing the services sector and three-sector theory: urbanization and control as economic sectors". Regional Studies. 52 (12): 1708–1719. Bibcode:2018RegSt..52.1708S. doi:10.1080/00343404.2018.1464136. S2CID 158415916. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Augustus 2022. Besoek op 1 Januarie 2021.
  8. Baumol, William (1967). "Macroeconomics of unbalanced growth: The anatomy of urban crisis". American Economic Review. 57 (47): 415–26. JSTOR 1812111. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 Desember 2020. Besoek op 3 Januarie 2021.