Drop

   Hierdie artikel behoort versmelt te word met Soethout (geursel).
Maak seker om die inhoud te skuif na die bladsy wat reeds aan Wikidata gekoppel is!
Indien altwee gekoppel is, sien hier.

Drop is ’n ekstrak van wortels van die soethoutplant, die struik Glycyrrhiza glabra (fam. Leguminosae of Fabaceae, die vlinderblomfamilie). Ander Afrikaanse name vir drop is soethout, soethoutekstrak, en minder gebruiklik (geselstaal, verouderd, vir die lekkergoed) hondebloed of perdebloed. Die Engelse naam, liquorice (Britse spelling), word dikwels ook in Afrikaans gebruik.

Soethoutwortels.

Soethoutekstrak, met ’n soet smaak en soms onaangename nasmaak, word as smaakmiddel by onder meer lekkergoed en tabak gevoeg, en geneeskundig veral as ekspektorant (slymafdrywer of -losmaker) in hoesmedisyne gebruik.

Bereiding

Droplekkers (liquorice).

Wortels word van die soethoutstruik afgeknip en in die son gedroog. Die struik self word in die grond teruggeplaas om verder te groei. Die wortels word gemaal en die gemaalde wortels met water tot ’n pap aangemaak. Die wortelpap word gefiltreer en in die vorm van blokke gekonsentreerde drop (dropblokke) ingedamp. Dié blokke word verkoop.

Smaak

Die bestanddeel van soethoutekstrak wat tot ’n groot mate vir die kenmerkende dropsmaak verantwoordelik is, is glisirrisien. Die skerp, bitter nasmaak word deur ’n verwante bestanddeel, glisirretien, veroorsaak. Ander bestanddele is asparagien, soute, stysel en enkele bystowwe.

Glisirrisien is ongeveer vyftig keer soeter as kristalsuiker.

Lekkergoed

So word drop gemaak (1979).

In blokvorm gaan drop na die vervaardigers van droplekkergoed. Om dié snoepgoed te maak, word die gekonsentreerde drop weer verdun en met ander geur- en verdikkingsmiddels (soos gemodifiseerde stysel) gemeng.

Vir soetheid word suiker (in persentasies wat wissel tussen 30 en 60 persent) of ’n ander versoeter bygevoeg. Vroeër is droplekkers met Arabiese gom gebind, maar in plaas van die gom word deesdae stysel of gelatien gebruik. Ammoniumchloried, ’n wit, kristalagtige stof met ’n sterk soutsmaak, of ook soms tafelsout, word bygevoeg, asook ander geur- en smaakmiddels, hetsy natuurlik of kunsmatig (anys, bloekom, heuning, melasse).

Van nature bruinerige en ietwat deurskynende dropsoorte word met koolstof of karamel donkerder gekleur.

By ’n temperatuur van 135 °C begin die stysel verstyf en vorm die dropmengsel ’n deeg, soortgelyk aan brooddeeg. Die deeg word gepers in allerlei vorms wat van mieliestysel gemaak word. In dié vorms droog die drop vir ongeveer 36 uur by ’n temperatuur van 65 °C uit. Daarna word die stysel afgeblaas en die droplekkergoed met ’n glansmiddel bedek.

Gesondheid

As gevolg van die glisirrisiensuur wat dit bevat, kan die eet van groot hoeveelhede drop die werking van die niere versteur en hoë bloeddruk tot gevolg hê. Dit is nie dadelik merkbaar nie, maar die simptome van skade kan op die lange duur in hoofpyn, duiseligheid en oorsuising manifesteer. Daar is ook enkele sterfgevalle aangemeld wat met die langdurige inname van groot hoeveelhede drop – ’n daaglikse inname van 95 mg glisirrisiensuur of meer – in verband gebring is. By drop met ’n gemiddelde glisirrisiensuurinhoud van 0,1 persent stem dit ooreen met ongeveer 95 gram drop per dag.

Produksie en verbruik

Nie almal waardeer die kenmerkende soutsmaak – soms dubbelsoutsmaak – van drop nie, maar in die Skandinawiese lande, Wes- en Noord-Duitsland, Spanje en veral in Nederland is drop gewild. Daar is ook likeure met ’n dropsmaak.

In die Europese Unie is Nederland die grootste vervaardiger van droplekkergoed. Ongeveer 80 persent van die Nederlandse bevolking eet drop, meer vroue as mans, en 14 persent gereeld. In die loop van ’n jaar verorber Nederlanders ongeveer 32 miljoen kilogram drop. Tussen een en twee persent van dié dropeters eet meer as 100 g drop per dag.

Etimologie

Via Oud- en Middelnederlands, drop (nou Engels se druppel) en drup en druppel (Afrikaans), kom die woord drop uit Oudhoogduits, tropho, verwant aan druip. In die geval van drop wat van soethout kom, was die oorspronklike verwysing na ’n druppel of bolletjie verdikte soetwortelekstrak.

Verwysings

*Hierdie artikel is ’n vertaling van die artikel Drop in die Nederlandse Wikipedia, soos op 19 Oktober 2024, met enkele byvoegings.