Gebruiker:Wordscape/temp34

Numeneus (van Klasieke Latyn numen) is ‘n Afrikaanse byvoeglike naamwoord waardeur die mag of teenwoordigheid van ʼn godheid beskryf word. Die term is gepopulariseer in die vroeë twintigste eeu deur die Duitse teoloog Rudolf Otto in sy invloedryke boek Das Heilige (1917; vertaal in Engels as The Idea of the Holy, 1923). Aldus Otto het die numeneuse ervaring twee aspekte: mysterium tremendum, as die geneigdheid om vrees en bewing op te roep; en mysterium fascinans, die geneigdheid om aan te trek, te fassineer en te oorrompel. Die numeneuse ervaring het ook ʼn persoonlike faset daarin dat die persoon een voel met ʼn radikaal andere. Die numeneuse ervaring kanonder verskillende omstandighede lei tot geloof in gode, die gewyde, die heilige, en die transendente.

Etimologie

wysig

Etimologies is numeneus afgelei van die Latynse woord numen, wat oorspronklik en letterlik “lomerigheid” beteken het, maar wat later die semantiese waardes "bevel" or "goddelike majesteit" toegevoeg is. Die vroegste gebruik van die betekenis as "goddelike majesteit" dateer uit die middle van die sewentiende eeu[1].

Rudolf Otto

wysig

Otto se gebruik van die term in die konteks van religieuse ervaring was invloedryk onder die intellektuele van die daaropvolgende generasies. So was Otto se verstaan van die term ‘n herhaaldelik gekwoteerde konsep in die geskrifte van Carl Jung en C. S. Lewis. Die idée van die numeneuse en die radikaal andere was ook sentraal in die religieuse studies van Mircea Eliade. Hendrik Pretorius het die konsep as basis gebruik om die evolusionêre oorsprong en evolusie van godsdiens aan te toon[2].

Mysterium tremendum et fascinans (“vreesaanjaende en fassinerende misterie”) is ʼn Latynse frase wat Rudolf Otto gebruik in The Idea of the Holy om die asemrowende (fassinerende en vreesvolle) misterie aan te toon wat die basis vorm van alle vorme van godsdienstige ervaring.

Mysterium tremendum word deur Aldous Huxley in The Doors of Perception beskryf in die volgende sin:

Die literatuur ten opsigte van godsdienstige ervaring loop oor van verwysings na die vrees en paniek wat dié oorweldig wat skielik in direkte aanraking gekom het met een of ander manifestasie van die mysterium tremendum . In teologiese taal is hierdie vrees die gevolg van die nie-aanpasbaarheid tussen die mens se egotisme en goddelike reinheid, tussen die mens se selfbeswarende isolasie en die oneindigheid van God.


"Paradys Nostalgiese" was ‘n tern gebruik deur Mircea Eliade om begrip van die konsep van die numeneuse op te klaar. Hierdie idee was geskoei op die teorie dat die mens ʼn tipe verlange het na perfeksie of ʼn paradys, wat die basis vorm van ervaring van die numeneuse .[verwysing benodig]

Carlos Castaneda deel met ʼn aanverwante konsep in sy boek wat handel oor ʼn spesifieke Inheemse Amerikaanse tradisie van waarsêery .

Volgens die onderwyser Don Juan Matus (wie se ware bestaan bevraag word)[3] is daar ʼn soortgelyke ondenkbare dimensie van menslike bestaan waarvan die mens bewus mag wees maar wat nie deur die sintuie of enige rasionele verwysingsraamwerk verwoord kan word nie. Hy verwys daarna as die Nagual. Hierdie Nagual (wat blyk te verskil van ‘n konvensioneel antropologiese verstaan van die woord) is ʼn mag wat geoes kan word deur ‘n 'persoon van wysheid', die sjamaan of waarsêer wat ‘n strawwe spirituele opleiding deurgemaak het.

Dit mag verwoord word as "die intense gevoel van onbewuste kennisname van iets wat nie gesien kan word nie. " Hierdie "kennis" kan ‘n person "oorweldig" of "oorval" ter eniger tyd en op enige plek —in ‘n katedraal; langs ‘n stille rivierstroom; op ‘n verlate pad; vroeg in die more of ter aanskoue van ‘n verruklike sonsondergang. Dienooreenkomstig kan ongemaklike en vreesaanjaende tonele van ervaring lei tot ‘n gevoel van teenwoordigheid van ‘n onsigbare teenwoordigheid van ‘n spook, ‘n bose gees of ‘n algemene gevoel van teenwoordigheid van boosheid. Visioene of hallusinasies van ‘n god, gode, die duiwel of demone kan ook plaasvind.[original research?]

Die idée is nie noodwendig ‘n godsdienstige een nie: bekende ateïste soos Christopher Hitchens, Daniel Dennett, Richard Dawkins en Sam Harris het reeds die belangrikheid van onderskeid tussen die numeneuse en die bonatuurlike bespreek.[4]

Verwysings

wysig
  1. See Oxford English Dictionary
  2. Pretorius, Hendrik (1992). A Pastoral-hermeneutical exploration of the gay archetype and archetypical actualization from a holographic-evolutionary paradigm. University of South Africa: passed doctoral exams on the 29th of November 1993. Promoters: Prof. Murray Janson (deceased); Prof. Jan de Jongh van Arkel. Thesis transferred for copyright purposes and accepted by Braxton University on the 23rd of March 2005. {{cite book}}: Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (hulp)
  3. see Richard De Mille, ed., The Don Juan Papers: Further Castaneda Controversies (1980; Lincoln, NE: iUniverse, 2001). ISBN 0595144993.
  4. "The Four Horsemen", Christopher Hitchens, Daniel Dennett, Richard Dawkins, Sam Harris, September 2007