Geoglief
'n Geoglief is 'n groot ontwerp of motief (gewoonlik langer as vier meter) wat op die grond gemaak word met duursame elemente van die landskap, soos klippe, gruis of grond. 'n Positiewe geoglief word gevorm deur die rangskikking en oplyning van materiale op die grond, terwyl 'n negatiewe geoglief gemaak word deur 'n deel van die natuurlike grondoppervlak te verwyder om grond met verskillende kleure of teksture te ontbloot.
Geogliewe is gewoonlik 'n soort grondkuns, of soms rotskuns. 'n Heuwelfiguur word teen 'n skuinste gemaak, sodat dit van ver af sigbaar is.
Antieke geogliewe
wysig
Die beroemdste geogliewe is dalk die Nazca-lyne in Peru. Die kulturele betekenis wat dié geogliewe vir hulle skeppers gehad het, is steeds onduidelik, ondanks baie hipoteses.[1] Die "Werke van die Ou Mans" in Arabië, "strukture van klip wat talryker as die Nazca-lyne is, asook meer uitgebreid in die gebied waar hulle voorkom en veel ouer",[2] is deur die Italiaanse fisikaprofessor Amelia Sparavigna as geogliewe beskryf.[3] Die gebruik van dié term daarvoor is waarskynlik onakkuraat, want onlangse navorsing het getoon die meeste is nie hoofsaaklik as kuns geskep nie, maar vir 'n reeks doeleindes insluitende begraafplase, 'n hulpmiddel in die vang van migrerende diere en as skoongemaakte gebiede vir kampe, huise en krale.[4]
Sedert die 1970's is talle geogliewe op ontboste grond in die Amasonereënwoud, Brasilië, ontdek en dit het gelei tot gerugte van beskawings uit die tyd voor Columbus.[5][6][7] Ondemar Dias het erkenning daarvoor gekry dat hy die geogliewe in 1977 die eerste keer ontdek het en Alceu Ranzi vir die opvolging van die ontdekking deur oor die deelstaat Acre te vlieg.[8][9]
Ander gebiede met geogliewe sluit in die Oeral, Suid-Australië, Wes-Australië en Suidwes-VSA. Heuwelfigure en doolhowe in Skandinawië, Ysland, Sápmi en die voormalige Sowjetunie is soorte geogliewe. In die suide van Engeland is 'n paar perde- en mensefigure wat in krytgesteentes aan heuwelhange uitgekap is. Voorbeelde is die Wit Perd van Uffington, die Wit Perd van Westbury en die Lang Man van Wilmington. Sommige is antiek, terwyl ander van die laaste paar eeue dateer.
Meer as 50 geogliewe word in Kazachstan aangetref.[10]
Moderne geogliewe
wysig
Nie alle geogliewe is antiek nie. Die Landkunsbeweging het baie nuwe geogliewe sowel as ander strukture geskep; die bekendste voorbeeld is dalk Spiral Jetty, deur die Amerikaner Robert Smithson. Baie dorpe en stede in die Wes-VSA gebruik letters (ook bekend as "bergmonogramme") teen die heuwels naby hulle. Die Australiese beeldhouer Andrew Rogers het geogliewe oor die wêreld heen geskep met die naam "The Rhythms of Life". Hy het in die streekpark You Yangs 'n geoglief geskep uit erkenning van die inheemse volke van die streek. Dit beeld 'n mitiese wese uit.
Geoglifiese tekste en beelde is algemeen in 'n groot deel van Asië, maar daar was nog min navorsing oor die oorsprong of verspreiding daarvan gedoen.
Onlangser figure in die suide van Engeland wat sedert die vroeë 1800's geskep is, het die streek se tradisie van figure teen die krytagtige hange van heuwels voortgesit. Voorbeelde is die Wit Perde van Litlington, Devizes Cherhill en Marlborough.
Verwysings
wysig- ↑ New Technologies for Archaeology: Multidisciplinary Investigations in Palpa and Nasca, Peru, Natural science in archaeology, page 50, Markus Reindel, Günther A. Wagner, Springer Verlag, 2009. ISBN 978-3-540-87437-9
- ↑ Professor David Kennedy, aangehaal deur Owen Jarus, LiveScience-bydraer. "Visible Only From Above, Mystifying 'Nazca Lines' Discovered in Mideast", NBC News (via LiveScience), 9/15/2011
- ↑ Amelia Sparavigna, aangehaal deur Owen Jarus, LiveScience-bydraer. "Visible Only From Above, Mystifying 'Nazca Lines' Discovered in Mideast", NBC News (via LiveScience), 9/15/2011
- ↑ Kennedy, David (2011). "The "Works of the Old Men" in Arabia: remote sensing in interior Arabia". Journal of Archaeological Science. 38 (12): 3185–3203. doi:10.1016/j.jas.2011.05.027.
- ↑ Simon Romero (14 Januarie 2012). "Once Hidden by Forest, Carvings in Land Attest to Amazon's Lost World". The New York Times.
- ↑ Amazon Jungle geoglyphs in Portuguese
- ↑ Martti Pärssinen, Denise Schaan and Alceu Ranzi (2009). "Pre-Columbian geometric earthworks in the upper Purús: a complex society in western Amazonia". Antiquity. 83 (322): 1084–1095. doi:10.1017/s0003598x00099373.
- ↑ Junior, Gonçalo (Oktober 2008). "Amazonia lost and found". Pesquisa (uitg. 220). FAPESP. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Augustus 2014.
- ↑ "Unnatural Histories – Amazon". BBC Four.
- ↑ "Mysterious Ancient Geoglyphs Discovered In Kazakhstan Leave Archeologists Perplexed". IFLScience. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 Mei 2016. Besoek op 20 Maart 2022.
Skakels
wysig
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.
