Giovanni Battista Pergolesi
Giovanni Battista Draghi (Italiaanse uitspraak: [dʒoˈvanni batˈtista ˈdraːɡi]; 4 Januarie 1710 – 16 of 17 Maart 1736), ook somtyds na verwys as Giovanni Battista Pergolesi (Italiaans: [perɡoˈleːzi]), was 'n Italiaanse komponis, violis en orrelmusikant. Sy bekendste werke sluit sy Stabat Mater en die opera La serva padrona in. Sy werke sluit operas and gewyde musiek in. Hy is op die baie jong ouderdom van 26 aan tuberkulose oorlede.
Biografie
wysigPergolesi is gebore in Jesi in wat nou die Provinsie van Ancona is, maar toe deel was van die Pouslike State. Hy was algemeen bekend as "Pergolesi", 'n demoniem wat toegeskryf is aan die inwoners van Pergola in Marche, Italië. Dit was ook die geboorteplek van sy voorsate. Hy het musiek studeer in Jesi onder 'n plaaslike musikant, Franceso Santini, voordat hy na Napels gegaan het in 1725, waar hy onder andere onder Gaetano Greco en Francesco Feo studeer het.
Toe hy die konservatorium in 1725 verlaat het, het hy bekendheid verwerf deur die opvoering van die Oratorio in twee dele naamlik La fenice sul rogo, o vero La morte di San Giuseppe en die drama, dramma sacro in drie dele naamlik Li prodigi della divina grazia nella conversione e morte di san Guglielmo duca d’Aquitania. Hy het die grootste tyd van sy kort lewe spandeer in die uitvoering van werk vir aristokratiese weldoeners en beskermhere soos Ferdinando Colonna familie, Prins van Stigliano en Domenico Marzio, Huis van Carafa, Graaf van Maddaloni.
Pergolesi was een van die belangrikste vroeë komponiste van Opera Buffa (komiese opera). Sy opera seria, Il prigionier superbo, bevat die tweedelige buffa-intermezzo, La serva padrona (28 Augustus 1733), welke 'n baie gewilde werk in eie reg geword het. Toe dit opgevoer is in Parys in 1752 het dit gelei tot die sogenaamde Querelle des Bouffons ("rusie van die komiese akteurs") tussen ondersteuners van ernstige Franse opera deur kunstenaars soos Jean-Baptiste Lully en Jean-Philippe Rameau aan die een kant, en ondersteuners van die nuwe Italiaanse komiese opera. Pergolesi is voorgehou as 'n model van die Italiaanse styl gedurende hierdie rusie, wat die Paryse musikale gemeenskap vir twee jaar verdeel het.
Van Pergolesi se ander operawerke is sy eerste opera La Salustia (1732), Lo frate 'nnamorato (Die Broer wat Verlief is, 1732, gebaseer op 'n teks in die Napolitaanse taal), L'Olimpiade (Pergolesi) (Januarie 1735) en Il Flaminio (1735, gebaseer op 'n teks in die Napolitaanse taal). Al sy operas is eerste opgevoer in Napels, behalwe vir L'Olimpiade, wat eerste opgevoer is in Rome.
Pergolesi het ook gewyde musiek geskryf insluitende 'n mis in F en drie Salve Regina toonsettings. Dit is egter sy Stabat Mater (Pergolesi) (1736), vir sopraan, alto, strykorkes en basso continuo, wat sy mees bekende gewyde werk is. Dit is aangevra deur die Confraternita dei Cavalieri di San Luigi di Palazzo, wat 'n Goeie Vrydag-meditasie ter ere van die Maagd Maria aangebied het. Pergolesi se werk het een van die werke wat slegs nege jaar tevore deur Alessandro Scarlatti gekomponeer is vervang, wat reeds op daardie tydstip gesien is as "oudmodies". Dit dui aan hoe gou die publiek se smaak in daardie jare verander het. Die Vastyd-himne ‘God van Barmhartigheid en Medelye’ deur die Redemptoriese priester Edmund Vaughan word meestal getoonset tot 'n deuntjie wat aangepas is deur Pergolesi.[1] Terwyl die werk klassiek is wat omvang betref, demonstreer die openingsgedeelte Pergolesi se bemeestering van die Italiaanse Barokstyl van durezze e ligature, wat gekarakteriseer word deur talle suspensies oor 'n vinniger, gesamentlike baslyn. Die werk het gewild gebly, en die mees gedrukte musikale werk van die 18de eeu geword.[2] Dit is gearrangeer deur 'n aantal ander komponiste, insluitende Johann Sebastian Bach, wat dit geherorkestreer en aangepas het vir 'n nie-Mariase toewydingsteks in sy kantate Tilge, Höchster, meine Sünden, BWV 1083
Pergolesi het 'n aantal nie-sekulêre werke geskryf, insluitende 'n vioolsonate en 'n vioolkonsert. 'n Aansienlike getal instrumentale en gewyde werke wat eens aan Pergolesi toegeskryf is, is sedertdien bewys om foutiewelik aan hom toegeskryf te gewees het. Baie dele van Igor Stravinsky se ballet Pulcinella (ballet), wat oënskynlik werke van Pergolesi verwerk, is eintlik gebaseer op werke deur ander komponiste, veral Domenico Gallo. Dit is nou byvoorbeeld bekend dat die Concerti Armonici gekomponeer is deur Unico Wilhelm van Wassenaer. Etlike kleurryke anekdote wat aangehaal word deur Pergolesi se 19de eeuse biograaf, Francesco Florimo, is later onthul om grappe te wees, alhoewel hulle materiaal voorsien het vir twee 19de eeuse operas wat breedweg gebaseer is op Pergolesi se loopbaan.[2]
Giovanni Battista Pergolesi het op 16 Maart 1736 in Pozzuoli aan tuberkulose beswyk. Hy is die volgende dag uit die Franciskaanse klooster begrawe.
Pergolesi was in 1932 die onderwerp van 'n Italiaanse biografiese rolprent genaamd Pergolesi. Dit is geredigeer deur Guido Brignone met Elio Steiner wat die rol van die komponis gespeel het.
Pergolesi se werke op die grootskerm
wysigDie opvoering van Pergolesi se Salve Regina is die fokus van die rolprent Farinelli (1994), waarin Farinelli ook die Stabat Mater Dolorosa opvoer in die enigste duet.
Die eerste en laaste dele van Pergolesi se Stabat Mater is gebruik in die klankbaan van die rolprent Jésus de Montréal (1989); die vyfde deel ("Quis est homo") is gebruik in die klankbaan van die rolprent Smilla's Sense of Snow (1997); die laaste deel is ook gebruik in die rolprent Amadeus (1984) en in die rolprent The Mirror (1975) deur Andrei Tarkovsky.
Die rolprent Cactus (1986) deur die Australiese regisseur Paul Cox bevat ook Pergolesi se Stabat Mater in die klankbaan.[3] Nothing Left Unsaid, 'n 2016 dokumentêre rolprent oor Gloria Vanderbilt en Anderson Cooper, gebruik die laaste deel ("Quando Corpus / Amen") van Pergolesi se Stabat Mater.
Geselekteerde werke
wysigGewyde musiek
wysig- La fenice sul rogo, o vero La morte di San Giuseppe (oratorio), 19 Maart 1731, atrium van die Chiesa dei Girolamini, Napels
- La conversione e morte di San Guglielmo (gewyde drama), Somer 1731, Klooster van Sant'Agnello Maggiore, Napels
- Stabat Mater, 1736, Napels
Operas
wysig- La Salustia, Januarie 1732, Teatro San Bartolomeo, Napels; teks moontlik deur Sebastiano Morelli na Alessandro Severo deur Apostolo Zeno
- Lo frate 'nnamorato, 27 September 1732, Teatro dei Fiorentini, Napels
- Il prigionier superbo, wat die intermezzo La serva padrona bevat, 28 Augustus 1733, Teatro San Bartolomeo, Napels
- Adriano in Siria (Pergolesi), wat die intermezzo Livietta e Tracollo bevat, 25 Oktober 1734, Teatro San Bartolomeo, Napels
- L'Olimpiade, Januarie 1735, Teatro Tordinona, Rome
- Il Flaminio, Herfs 1735, Teatro Nuovo, Napels
Orkestrale werke
wysig- 6 Concerto armonici, vir 4 viole, altviool en continuo (tans egter gesien as 'n namaaksel deur Wassenaer)
- Concerto vir Viool en Orkes in B mol majeur
- Concerto vir Fluit en 2 Viole in in D majeur
- Concerto vir Fluit en 2 Viole in in G majeur
- Concerto vir Fluit en Orkes No.1 in G majeur (betwyfelbaar)
- Concerto vir 2 Klavesimbels en Orkes
- Fluit Concerto in G majeur, P.33
- Sinfonia vir Tjello en Continuo
- Sinfonia in B-mol majeur
- Sinfonia in D majeur
- Sinfonia in F majeur
- Sinfonia in G majeur, P.35
- Sinfonia in G mineur, P.24c
Klawerbordwerke
wysig- Klavesimbel Sonate in A majeur, P.1
- Klavesimbel Sonate in D majeur
- Orrel Sonate in F majeur
- Orrel Sonate in G majeur
Kamermusiekwerke
wysig- Trio Sonate in G majeur, P.12
- Trio Sonate in G mineur
- Ongespesifiseerde Andantino, vir viool en klavier
- Vioolsonate in G majeur
- Sonate No.1 in G majeur, vir 2 viole
Verwysings
wysig- ↑ http://www.catholicretreats.net/great-lenten-hymns-god-of-mercy-and-compassion
- ↑ 2,0 2,1 Hucke, Helmut and Monson, Dale E. "GroveMusic id=S21325 Pergolesi, Giovanni Battista". The New Grove Dictionary of Music and Musicians. Oxford University Press.
- ↑ "Cactus (1986) – Full Credits" (in Engels). Turner Classic Movies. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Maart 2019. Besoek op 21 Julie 2015.