Gloster Meteor

Die Gloster Meteor is 'n straalaangedrewe vegvliegtuig wat deur die Britse Lugmag gebruik is tydens die Tweede Wêreldoorlog. Dit is ook die enigste straalaangedrewe vliegtuig wat deur die Geallieerdes gebruik is in die oorlog en is in diens gestel voor die Duitse Messerschmitt Me 262.

Gloster Meteor
Operasionele RAF Meteor F.4 in Julie 1955
Tipe	Vegvliegtuig
Vervaardiger	Gloster Aircraft Company
Ontwerp deur	George Carter
Nooiensvlug	5 Maart 1943
Status	Uit diens gestel
Hoofgebruiker	Britse Lugmag
Aantal gebou	3,947

Tweede Wêreldoorlog

George Carter het reeds in 1940 begin met die ontwerp van die Gloster Meteor. Hy het die tweemotorontwerp verkies omrede die straalmotore van daardie tyd se stukrag nog maar swak was. Die eerste Meteor is toegerus met Frank Whittle-ontwerpte W2B turbostraalenjins. Hulle kon egter slegs 454 kg stukrag lewer en kon nie die vliegtuig van die grond af kry nie. Die eerste Meteor het op 5 Maart 1943 gevlieg en was toegerus met twee Halford H1 motore wat oor 681 kg stukrag elk beskik het. Die Halford motore is later verder ontwikkel en word uiteindelik die Goblin motor wat in die De Havilland Vampire gebruik is.

Ander prototipes het ook gou gevlieg elk met 'n ander tipe motor om die sterkste en betroubaarste straalmotore te vind. Die ontwikkeling en vervaardiging van die Whittle-motor is oorgeneem deur Rolls-Royce wat die stukrag verbeter het na 772 kg. Die motor het nou bekend gestaan as die W2B/23 Welland-motor en dit was hierdie motore wat die vierde prototipe die lug ingedra het in Junie 1943. Hierna is die Welland-motor gekies om in die produksie Meteor I vliegtuig geïnstalleer te word.

Die eerste Meteor I vliegtuie is aan 616 Eskader afgelewer op 12 Julie 1944. Hulle eerste vlug was om V-1 vuurpyle af te skiet. Probleme met die Meteor I se kannonne het sukses vertraag; op 4 Augustus het vlieënier Dean daarin geslaag om 'n V-1 vuurpyl met sy vlerk van koers af te dwing deur dit om te keer. Die probleme met die kanonne is opgelos en teen die einde van Augustus is 13 V-1 vuurpyle vernietig.

Later het die vliegtuie diens gedoen oor Europa maar daar was nooit in enige gevegte met die Messerschmitt Me 262 nie. Daar is slegs een onderonsie met 'n Focke-Wulf Fw 190 aangeteken maar dit was nie beslissend nie. Toe die Tweede Wêreldoorlog tot 'n einde kom was die Meteor F.Mk III die standaardmodel in diens. Dit het kragtiger Derwent-motore en 'n skuifbare kajuitdak gehad.

Ná-Tweede Wêreldoorlog

Die Meteor F.Mk III het die ruggraat gevorm van die RAF se Fighter Command. Hulle het die standaard Hispano 20 mm kanon bewapening behou. Tussen 1947 en 1948 was die Mk III vervang met die Mk 4 wat met nog kragtiger Derwent 5 motore toegerus was. 22 Eskaders was toegerus met die Mk 4. Die Mk 8 is ontwikkel vanaf die Mk 4; dit het 'n langer romp, groter interne brandstoftenks en 'n uitskietstoel gehad. Uitskietstoele was nog nie standaard op vegvliegtuie nie. Die Mk 8 se topsnelheid was 965 km/h en was vanaf 1950 tot 1955 die RAF se hoofonderskepvegvliegtuig. Op daardie stadium was daar 1090 van die vliegtuie in diens van die RAF.

Meteors F.8's van die Koninklike Australiese Lugmag het aan die Korea-oorlog deelgeneem en was in aksie teen die Russiese MiG-15 betrokke. Hulle het egter nie beïndruk teen die MiG's nie. Daarna is die meeste Meteors toegewys aan grondaanvalle. Aan die begin van die vyftigerjare is die Meteor ondiensbaar gemaak deur die nuwer swiepvlerkstralervegvliegtuie. Die Britse Lugmag het die Meteor in 1955 met die Hawker Hunter vervang. Sommige is ontwikkel om teiken te trek en gebruik tot in 1977. Meer as 350 Gloster Meteors is uitgevoer na 13 nasies en 240 is onder lisensie gebou deur België se Avions Fairey.

Tegniese besonderhede

Gloster Meteor

Besonderhede van die Gloster Meteor F.Mk I:

Item	Statistiek
Aantal motore	2
Tipe motor	Straalmotor
Vervaardiger	Rolls-Royce W2B/23 turbostraler
Kraglewering per motor	772 kg stukrag
Vlerkspan	13,11 m
Lengte	12,57 m
Hoogte	3,96 m
Vlerkoppervlakte	34,74 m2
Maks. opstygmassa	6 268 kg
Maks. snelheid	660 km/h
Operasionele hoogte	12 190 m
Togafstand	1 610 km
Klimvermoë	657 m per minuut
Bewapening	Vier 20 mm kanonne

Sien ook

• Lys van vegvliegtuie

Bron

• Crosby, Francis: THE WORLD ENCYCLOPEDIA OF FIGHTERS & BOMBERS. 2015. ISBN 978-1-84476-917-9