Groothertog Nikolaas Nikolajewitsj van Rusland (1831-1891)

Hierdie naam is volgens die Oos-Slawiese gebruik; die patroniem is Nikolajewitsj en die van is Romanof.

Nikolaas Nikolajewitsj
Groothertog
Huis	Romanof
Vader	Nikolaas I van Rusland
Moeder	Prinses Charlotte van Pruise
Gebore	8 Augustus [O.S. 27 Julie] 1831, Tsarskoje Selo, Russiese Ryk
Oorlede	25 April [O.S. 13 April] 1891, Krim
Eggenote	Prinses Alexandra van Oldenburg
Kinders	Nikolaas, Pieter

Moenie verwar word met sy seun groothertog Nikolaas Nikolajewitsj van Rusland (1856-1929) nie.

Groothertog Nikolaas Nikolajewitsj van Rusland (Russies: Николай Николаевич; 8 Augustus [O.S. 27 Julie] 1831 – 25 April [O.S. 13 April] 1891) was die derde oudste seun en sesde oudste kind van keiser Nikolaas I van Rusland en prinses Charlotte van Pruise (keiserin Aleksandra Fjodorowna), en een van die stamvaders van die takke van die Russiese keiserlike familie. Hy word soms "Nikolaas Nikolajewitsj die Ouere" genoem om hom van sy seun te onderskei.

Vroeë lewe en militêre loopbaan

Nikolaas is op Tsarskoje Selo by Sint Petersburg gebore. Sy pa het vir hom ’n loopbaan in die weermag gereël. Op die dag van sy geboorte is hy aangestel as erekolonel van die Lewensredderslansiers en is hy opgeneem in die Lewensreddersgenietroepe. Hy was feitlik sy lewe lank ’n soldaat en het aan die Krimoorlog deelgeneem toe hy nog in sy vroeë 20's was, aan die Slag van Inkerman (1854). Hy het ’n besondere belangstelling in militêre ingenieurswese getoon en is in 1856 aangestel as inspekteur van generaals. In 1864 het hy bevelvoerder van die Keiserlike Wag geword.

Die hoogtepunt van sy loopbaan was die Russies-Turkse Oorlog (1877-1878), toe hy opperbevelvoerder van die Russiese leërs van die Donau was, hoewel hy nie ’n goeie reputasie as strateeg gehad het nie. Ná ’n paar mislukkings is hy van enige bevelvoering onthef, hoewel hy sy pos behou het. Die oorwinnings van sy ondergeskiktes het hom in staat gestel om deel te wees van verskeie geslaagde veldslae. Hy is ook aangekla van finansiële ongerymdhede, die ontvang van omkoopgeld en die verduistering van regeringsgeld.

Sy broer keiser Aleksander II het daarna sy rang verlaag.

’n Russiese groothertog

Nikolaas was lank en sterk en het ’n lang, dun neus gehad; hy was nie baie aantreklik of intelligent nie. Hy was ’n ongelooflike rokjagter en volgens ’n tydgenoot "het hy alle vroue liefgehad behalwe sy eie". Hy het gehou van die weermaglewe en jag en was ’n bekende fynproewer. Hy was ook ’n kenner van beeste, honde- en perdeteelt en hengel.

Huwelik

Groothertog Nikolaas Nikolajef en sy vrou, prinses Alexandra van Oldenburg.

Nikolaas het onwillig ingestem om met sy kleinniggie prinses Alexandra van Oldenburg te trou, wie se ouma aan vaderskant ’n dogter van Paul van Rusland was. Die huwelik het op 6 Februarie 1856 in Sint Petersburg plaasgevind. Alexandra was eenvoudig en ongesofistikeerd, en die paartjie het gou ontdek hulle het min gemeen.

Hulle het twee kinders gehad:

• Nikolaas Nikolajewitsj "die Jongere" (1856-1929)
• Pieter Nikolajewitsj (1864-1931)

Die huwelik was van die begin af in die moeilikheid en vier jaar ná die troue het hy ’n permanente verhouding aangeknoop met Katharina Tsjislowa, ’n danseres. Hulle het ’n openlike verhouding en vyf kinders gehad.

Die groothertog het gereël dat ’n spesiale klas in die burgerstand vir sy minnares geskep word en hul buite-egtelike kinders het die van Nikolajef gekry.

Laaste jare

Nikolaas was in Cannes saam met sy twee seuns toe sy broer Aleksander II in Maart 1881 in ’n sluipmoordaanval vermoor is. Hy het dadelik na Rusland teruggekeer. Die troonbestyging van sy broerskind Aleksander III was die begin van sy geleidelike ondergang. Aleksander III het nie ’n besondere affiniteit met sy oom gehad nie en Nikolaas het algaande sy invloed verloor. Sy gesag het verder in die stof gebyt nadat hy betrokke was by oneerlike militêre rekwisisies. Toe hy sy handelinge probeer verduidelik, het hy regeringsamptenare en militêre bevelvoerders openlik aangeval en hy is eindelik uit sy pos verwyder. Aleksander het ook sy oom se buite-egtelike verhoudings gekritiseer.

Teen daardie tyd het Nikolaas openlik saam met sy minnares gewoon. Sy vrou het hom in 1881 finaal verlaat en na die Krim verhuis, maar geweier om van hom te skei soos wat hy sou wou gehad het. Die paartjie se volwasse seuns het hul ma se kant gekies, maar in die paleis bly woon en het Katharina eenkeer gekonfronteer toe sy in die paleis vir hul pa wag. Katharina het aan Nikolaas bly karring om vir haar en haar kinders te sorg en gou daarna moes hy ’n verband op sy paleis in Sint Petersburg uitneem. In 1882 is hy onder toesig geplaas weens die uitmorsing van sy geld; hy het toe in ’n beskeie huis gaan woon.

Ná sy minnares se dood het Nikolaas waansinnig geraak; hy het mondkanker gehad wat na sy brein versprei het. In 1890 is hy geestelik gestrem verklaar en in die Krim binnenshuis gehou. Hy is op 25 April 1891 daar dood. Sy reputasie aan die hof was in dié tyd baie swak en niemand was baie hartseer oor sy dood nie. Hy het sy hele, aansienlike fortuin uitgemors en sy paleis is dadelik verkoop om sy groot skuld te delg.

Sien ook

• Lys van groothertoë van Rusland
• Huis van Romanof

Bibliografie

• Alexander, Grand Duke of Russia, Once a Grand Duke, Cassell, Londen, 1932.
• Beliakova, Zoia, The Romanov Legacy : The Palaces of St. Petersburg, Hazar Publishing, 1994, ISBN 1-874371-27-X.
• Chavchavadze, David, The Grand Dukes, Atlantic, 1989, ISBN 0-938311-11-5
• King, Greg The Court of the Last Tsar, Wiley, 2006, ISBN 978-0-471-72763-7.
• Perry, John en Pleshakov, Constantine, The Flight of the Romanovs, Basic Books, 1999, ISBN 0-465-02462-9.

Skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Groothertog Nikolaas Nikolajewitsj van Rusland (1831-1891).
• Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia