Hakea drupacea
Hakea drupacea, ook bekend as soethakea, ‘n lid van die Proteaceae-familie, is met Wet 42 van 1937 in Suid-Afrika tot onkruid verklaar. Voorheen het die plant bekendgestaan as Conchium drupaceum en as Hakea suaveolens.
| Hakea drupacea | |
|---|---|
| |
Wetenskaplike klassifikasie 
| |
| Domein: | Eukaryota |
| Koninkryk: | Plantae |
| Klade: | Tracheofiete |
| Klade: | Angiospermae |
| Klade: | Eudicots |
| Orde: | Proteales |
| Familie: | Proteaceae |
| Genus: | Hakea |
| Spesie: | H. drupacea
|
| Binomiale naam | |
| Hakea drupacea | |
| |
| Verspreidings-kaart | |
| Sinonieme | |
Verspreidingsgebied
wysigSoethakea is inheems in die suidweste van Wes-Australië. Daar kom hierdie droogtebestande plant in vlak rotsagtige gebied voor en word daar gebruik as windkering in tuine en langs paaie. Dit is vir die eerste maal beskryf deur Karl Friedrich von Gaertner. Sedertdien het die plant hom tuisgemaak in Suid-Afrika en Nieu-Seeland. In Suid-Afrika tref ons die plant aan hoofsaaklik in die kusberge: die Kaapse Skiereiland, Hottentots-Hollandberge, Franschhoek, Botrivier, Hawston en die berghange suid van Simonstad. In Suid-Afrika is die plant veral vir heinings, sierplante en vuurmaakhout aangeplant. Nou het dit handuitgeruk en kom dit in die veld en op verskeie berghellings voor.
Morfologie
wysigSoethakea groei as struike en soms as klein boompies en word groter as die ander Hakea-spesies. Die stamme is yl en sagharig en word mettertyd kaal en donker bruin. Die veervormig-saamgestelde naaldvormige blare word tot 100 mm lank en is grysgroen. Roomkleurige blomme lei tot ellipsvormige houtagtige saadkokers (die vrugte) en is ‘n 25 mm lank en ‘n 20 mm breed met twee regop of ingebuigde apikale horings. Die oppervlak van die vrugte is blink, ligbruin, oortrek met donker vratjies en die vrugte word in bondels aan die plant gedra. Die twee swart sade in elke kokervrug is 7 mm lank en 3 mm breed met vlerke wat 10 mm lank en 6 mm breed is. Dit kan maklik van die ander twee soorte hakea onderskei word. Saadverspreiding vind gemaklik deur die wind plaas. Dit word ook deur water versprei. Die gevleuelde sade word na die plant sterf en na ‘n brand uit die houtagtige vrugte vrygestel. Dit versprei nie so vinnig as die ander twee soorte hakea nie, omdat die plant ten minste 6 jaar neem om volwasse te word.
Gevaar
wysigAlhoewel soethakea nie so ‘n ernstige probleem soos die ander twee verklaarde hakea-onkruide is nie, moet dit nie toegelaat word om te groei nie. Dit hou ‘n ernstige bedreiging in vir die inheemse plante en diere. Ou struike hou ‘n groot gevaar in omdat vure daarin soveel warmer is as met gewone veldbrande. Dit kan die plant- en dierelewe heeltemal vernietig.
Bibliografie
wysig- Herselman, Mia e.a.: Die voorkoms en beheer van Hakea sericea. Joubertina: Apperpium Landsdiensklub, Hoërskool McLachlan, 1992.
- www.invasives.org.za
- Plants of the World Online
Eksterne skakels
wysig
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Hakea drupacea.
Wikispecies het meer inligting verwant aan Hakea drupacea
