Heitsi-eibib

Heitsi-eibib is die mitologiese halfgod van die Khoikhoi van die weskus van suidelike Afrika.

Rol

Hy is beskou as 'n half-menslike wese en 'n teruggekeerde held uit die voorgeslagte. Die rol van hierdie kulturele held het van plek tot plek en van tyd tot tyd verskil. Hy was 'n vrugbaarheidsgod, 'n meesterlike towernaar, die god van die diere en die natuur, die beskermer van die jagters, en soms 'n voorbeeldige vegter, maar ook soms as 'n bedrieër. In sekere stories word hy as deel van die skepping van die wêreld voorgestel.

Dood en wedergeboorte

Heitsi-eibib word gebore, sterf en dan vind 'n wedergeboorte plaas. In sekere legendes word hy voorgestel as die seun van 'n koei wat deur “magiese” gras bevrug is. Na sy opstanding lewer hy verdere diens aan die mensdom. Omdat hy meermale gesterf het en telkens herbore word, is daar baie legendes oor die wyse waarop hy om die lewe gekom het.

Klipstapels

Langs die oeroue voetpaaie van die Khoikhoi aan die noorde- sowel as suidekant van die Oranjerivier word op opvallende plekke hopies klippe aangetref. Dit word beskou as die veelvuldige graftes van Heitsi-eibib. Namas wat by sulke klipstapels verbygekom het, het verder klippe en ook blare en tabak daarop geplaas. Dit is gedoen ter ere van die voorvadergeeste en om so geluk en 'n goeie reis te verseker. In die Auasberge in Namibië is van hierdie stapels tot monument verklaar.

Wondergat

By Cornellskop naby Anniesfontein (net noordwes van Kuboes) in die Richtersveld is die grot bekend as die Wondergat. Die Namas het 'n heilige ontsag vir die grot gehad omdat hulle dit beskou het as die blyplek van Heitsi-eibib wat daar oor sy skatte die wag hou.

Lees ook

Let Wel

Moet hierdie onderwerp nie verwar met Geitsi Gubib (Brukkaros) nie.

Bibliografie

Green, Douglas G.: To the river's end. Kaapstad: Howard B. Timmins, s.j.
Standard Encyclopaedia of Southern Africa, verskeie dele.
van Reeth, Adelaïde: Ensiklopedie van die Mitologie. Kaapstad: Vlaeberg, 1994. ISBN 0-947461-57-4
www.richtersveld.net