Henry Darger

skrywer, kunstenaar (1892-1973)

Henry Joseph Darger Jr. (/ˈdɑːrɡər/ DAR-ghər; 12 April 189213 April 1973) was 'n Amerikaanse romanskrywer en kunstenaar wat as 'n hospitaal skoonmaker in Chicago, Illinois gewerk het.[1] Hy het bekend geword vir sy postuum herwonne manuskrip van 15 145 bladsye vir 'n fantasie roman getiteld The Story of the Vivian Girls, saam met 'n paar honderd tekeninge en waterverf-illustrasies vir die verhaal[2] en twee verdere literatuurwerke.

Die visuele onderwerp van sy werk wissel van idilliese tonele in Edwardiaanse interieurs en rustige blomlandskappe bevolk deur kinders en fantastiese wesens, tot tonele van verskriklike terreur en bloedbad wat jong kinders uitbeeld wat gemartel en uitgemoor word.[3]:106  Baie van sy kunswerk is gemengde media met collage-elemente. Darger se kunswerk het een van die mees gevierde voorbeelde van buitestanderkuns geword.

Lewensloop

wysig

Darger is op 12 April 1892 in Chicago, Illinois, gebore aan Henry Darger Sr., 'n Duitse immigrant van Meldorf, en Rosa Fullman.[4]:32–33.  Cook County-rekords toon dat hy tuis gebore is, geleë op 350 W. 24ste Straat. Toe hy vier jaar oud was, het sy ma aan kraamkoors gesterf nadat sy geboorte gegee het aan 'n dogter, wat vir aanneming opgegee is; Darger het nooit sy suster geken nie.[4]:36–37  Een van sy biograwe, die kunshistorikus en sielkundige John M. MacGregor, het ontdek dat Rosa twee kinders voor Henry gehad het, maar het nie ontdek waar hulle is nie.[5]

Volgens Darger se eie rekening was sy pa vriendelik en gerusstellend teenoor hom. Darger Sr. was 'n kleremaker met gestremdhede, en sy swak gesondheid het die versorging van sy seun moeilik gemaak. Hulle het saam gewoon tot 1900, toe sy pa na St. Augustine se Huis vir Bejaardes geneem is. As gevolg van sy oënskynlike intellek, was die jong Darger op die derde graadvlak by die openbare skool ingeskryf; na sy pa se hospitalisasie is Darger na die Mission of Our Lady of Mercy, 'n Rooms-Katolieke weeshuis, verskuif. Na slegte gedrag is hy verskuif na die Illinois Asylum for Feeble-Minded Children in Lincoln, Illinois, ook genoem die Lincoln State School (later verander na die Lincoln Developmental Centre voor die sluiting daarvan in 2002), met die diagnose, volgens Stephen Prokopoff , dat "klein Henry se hartjie nie op die regte plek is nie". Volgens John MacGregor was die diagnose eintlik "selfmishandeling", 'n eufemisme vir masturbasie.[6]

Darger het self gevoel dat baie van sy probleem was om deur volwasse leuens te sien en as gevolg daarvan 'n "slim-aleck" te word, wat dikwels daartoe gelei het dat hy deur onderwysers gestraf en deur klasmaats saamgespan is. Hy het ook verplig gevoel om ongewone geluide te maak. Die Lincoln-asiel se praktyke het gedwonge kinderarbeid en swaar strawwe ingesluit, wat Darger later oënskynlik in sy skryfwerk sou inkorporeer. Darger het later gesê om eerlik te wees, was daar ook "goeie tye" by die asiel, hy het van die werk geniet, en hy het vriende sowel as vyande gehad.

In 1908 het Darger berig ontvang dat sy pa in St. Augustinus se Huis vir Bejaardes gesterf het; Darger het sedert sy vertrek agt jaar tevore nooit 'n kans gehad om hom te besoek nie. Hy het in 1908 met 'n goederetrein probeer ontsnap, maar is deur die polisie gedwarsboom nadat hy Chicago bereik het en in die asiel teruggedwing. Hy het weer in 1909 ontsnap en daarin geslaag, nou vry in Chicago.

Met die hulp van sy peetma het Darger geringe werk in 'n Katolieke hospitaal gekry en op hierdie manier voortgegaan om homself te onderhou tot sy aftrede in 1963.

Behalwe vir 'n kort tydjie in die Amerikaanse Gewapende Magte tydens die Eerste Wêreldoorlog, het sy lewe 'n patroon aangeneem wat blykbaar min verskil het. Hy was 'n toegewyde Katoliek en het daagliks die mis bygewoon,[7][8] en keer gereeld terug vir soveel as vyf dienste. Hy het gevonde voorwerpe van die strate af versamel – insluitend skoene, brille en toubolletjies – om saam met kunswerke in sy tuisateljee uit te stal.[9] Sy klere was armoedig, alhoewel hy probeer het om sy klere skoon en reggemaak te hou, en hy was grootliks alleen.

Sy goeie vriend van 48 jaar, William Schloeder, was eensgesind oor die onderwerp van die beskerming van mishandelde en verwaarloosde kinders, en die twee het voorgestel om 'n "Children's Protective Society" te stig wat sulke kinders vir aanneming by liefdevolle gesinne sou plaas. Schloeder het Chicago iewers in die middel-1930's verlaat, maar hy en Darger het in kontak gebly deur briewe tot Schloeder se dood in 1959. Darger se biograaf Jim Elledge sê dit word sterk geïmpliseer deur Darger in sy eie skryfwerk dat hy en Schloeder 'n romantiese verhouding gehad het terwyl Schloeder het in Chicago gewoon; Darger het by baie geleenthede na Schloeder as sy "spesiale vriend" verwys.[4]:137–149

 
Darger se graf by die All Saints-begraafplaas.

In 1930 het Darger in 'n kamer op die tweede verdieping aan Chicago se North Side by West Websterlaan 851 in die Lincoln Park-gedeelte van die stad, naby die DePaul Universiteit-kampus, gevestig. Dit was in hierdie kamer vir die volgende 43 jaar dat Darger sy massiewe boeke sou voorstel en skryf (bykomend tot 'n 10-jaar daaglikse weerjoernaal en verskillende dagboeke) en kunswerk versamel en vertoon[9] tot sy dood by St. Augustine's Home vir die Bejaardes (dieselfde inrigting waar sy vader oorlede is) op 13 April 1973, een dag na sy 81ste verjaardag. Darger se graf by All Saints Cemetery Grave of Henry Joseph Darger (1892–1973) at All Saints Cemetery, Des Plaines.jpg

In die laaste inskrywing in sy dagboek het Darger geskryf: "1 Januarie 1971. Ek het 'n baie swak niks soos Kersfees gehad nie. Nog nooit 'n goeie Kersfees gehad my hele lewe nie, ook nie 'n goeie nuwe jaar nie, en nou... Ek is baie bitter maar gelukkig nie wraaksugtig nie, al voel ek moet wees hoe ek is..."[5]

Darger word by die All Saints-begraafplaas in Des Plaines, Illinois, begrawe in 'n plot genaamd "The Old People of the Little Sisters of the Poor Plot". Sy grafsteen is geskrywe "Kunstenaar" en "Beskermer van Kinders".[10]

Verwysings

wysig
  1. "In the Realms of the Unreal". PBS. 2 Augustus 2005. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Augustus 2023. Besoek op 24 November 2018.
  2. Polanski, G. Jurek (11 Oktober 2000). "Henry Darger: Realms of the Unreal". ArtScope.net. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 Julie 2018. Besoek op 24 November 2018.
  3. Maizels, John (2009). Outsider Art Sourcebook: Art Brut, Folk Art, Outsider Art. UK: Raw Vision. ISBN 9780954339326.
  4. 4,0 4,1 4,2 Elledge, Jim (2013). Henry Darger, Throwaway Boy: The Tragic Life of an Outsider Artist. Overlook Duckworth. ISBN 978-1590208557.
  5. 5,0 5,1 MacGregor, John M. (2002). Henry Darger: In the Realms of the Unreal. New York: Delano Greenidge Editions. ISBN 0-929445-15-5.
  6. Donnelly, Mabel Collins (1986). "5". The American Victorian Woman: The Myth and the Reality. Greenwood Publishing Group. ISBN 9780313253270.
  7. Breidenbach, Tom. "Henry Darger: Andrew Edlin Gallery". Artforum International 45.7 (2007): 317. Gale Biography In Context. Web. 24 Oktober 2011.
  8. Hand, Elizabeth. "Henry Darger/Darger/J.R.R. Tolkien (Book)". Fantasy & Science Fiction 103.4/5 (2002): 66. Academic Search Premier. EBSCO. Web. 24 Oktober 2011.
  9. 9,0 9,1 "Henry Darger Room Collection". Intuit (in Engels (VSA)). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Augustus 2023. Besoek op 21 Maart 2021.
  10. Ogden, Phillipa (25 Augustus 2021). "Inside The Fascinating World Of Henry Darger And Outsider Art". The Collector. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Augustus 2023. Besoek op 24 April 2023.