Jan Terlouw

Jan Cornelis Terlouw (gebore 15 November 1931) is 'n afgetrede Nederlandse politikus en diplomaat van die Demokrate 66 (D66) party, fisikus en skrywer.

Jan Terlouw
Monarg	Beatrix
Voorafgegaan deur	Ad Oele (Ad interim)
Opgevolg deur	Jan Kamminga
Eerste minister	Dries van Agt
Voorafgegaan deur	Hans Wiegel
Opgevolg deur	Gijs van Aardenne
Eerste minister	Dries van Agt
Voorafgegaan deur	Gijs van Aardenne
Opgevolg deur	Gijs van Aardenne
Voorafgegaan deur	Hans van Mierlo
Opgevolg deur	Laurens Jan Brinkhorst
Voorafgegaan deur	Hans van Mierlo
Opgevolg deur	Laurens Jan Brinkhorst
Persoonlike besonderhede
Gebore	Jan Cornelis Terlouw 15 November 1931 (1931-11-15) Kamperveen, Nederland
Nasionaliteit	Nederlands
Politieke party	Demokrate 66 (vanaf 1967)
Kind(ers)	Sanne Terlouw (gebore 1959) Ashley Terlouw (gebore 1960) een ander dogter en seun
Alma mater	Universiteit van Utrecht

Agtergrond

Vroeë lewe en opvoeding

Terlouw is gebore in Kamperveen, Overijssel en word groot in die Veluwe. Hy was die oudste seun van 'n gesin van vyf, met twee jonger broers en twee susters.

Na hoërskool studeer Terlouw aan die Universiteit van Utrecht, waar hy 'n MSc-graad verwerf in wiskunde en fisika, asook 'n PhD in kernfisika.

Adjunk Eerste Minister Jan Terlouw en Eerste Minister Dries van Agt tydens 'n debat in die Huis van Verteenwoordigers op 8 Junie 1982.

Vroeë- en politieke loopbaan

Terlouw was dienspligtig in die Koninklijke Nederlandse Weermag, waar hy vanaf Augustus 1956 tot Augustus 1958 dien. Terlouw werk vanaf November 1958 tot 11 Mei 1971 as navorser in kernfisika by die Stigting vir Fundamentele Navorsing oor Materie (FOM) in Amsterdam. Terlouw keer later terug na die Universiteit van Utrecht vir nagraadse opleiding waar hy as navorser werk en op 1 Julie 1964 'n doktorsgraad verwerf in Kernfisika.

Terlouw werk ook as navorser vir die Massachusetts Institute of Technology (MIT) in Cambridge, Massachusetts van Februarie 1960 tot April 1962, en vir die Koninklike Instituut vir Tegnologie (KTH) in Stockholm, Swede vanaf Augustus 1965 tot Desember 1966. Terlouw dien vanaf April 1970 tot Mei 1971 op die Gemeentelijke Raad van Utrecht. Terlouw is verkies as Lid van die Huis van Verteenwoordigers na die algemene verkiesing van 1971, en neem op 11 Mei 1971 'n aanvang met sy ampstermyn. Nadat die leier en parlementêre leier van die Demokrate 66 in die Huis van Verteenwoordigers, Hans van Mierlo, aankondig dat hy aftree as leier en parlementêre leier in die Huis van Verteenwoordigers, nadat hy verantwoordelikheid neem vir die nederlaag in die Nederlandse verkiesing van 1972, en vir Terlouw nader as opvolger, aanvaar Terlouw die aanbod en word hy op 1 September 1973 die leier en parlementêre leier van die Demokrate 66. Vir die algemene verkiesing van 1977 dien Terlouw as die Lijsttrekker (topkandidaat) van die Demokrate 66. Die Demokrate 66 behaal 'n klein oorwinning en kry 2 setels by en beklee derhalwe onder sy leierskap 8 setels in die Huis van Verteenwoordigers.

Terlouw was vir die algemene verkiesing van 1981 weer die Lijsttrekker. Die Demokrate 66 behaal 'n groot oorwinning en kry 9 setels by, met 'n gevolglike 17 setels in die Huis van Verteenwoordigers. Die volgende Nederlandse kabinetsvorming van 1981 lei tot 'n koalisie-ooreenkoms tussen die Demokrate 66, die Christen-Demokratiese Appèl (CDA) en die Arbeidersparty (PvdA), wat die tweede Van Agt-kabinet (Kabinet Van Agt II) saamstel, met Terlouw wat benoem word as adjunk-eerste minister van Nederland en as Minister van Ekonomiese Sake op 11 September 1981. Die kabinet Van Agt II word na slegs sewe maande in die tuig op 12 Mei 1982 uit die kussings gelug, maar gaan in die interim voort om te dien totdat dit vervang word deur die derde Van Agt-kabinet (Kabinet Van Agt III), met Terlouw wat voortgaan as adjunk-eerste minister en Minister van Ekonomiese Sake, op 29 Mei 1982.

In Julie 1982 kondig Terlouw aan dat hy nie gaan hardloop as Lijsttrekker vir die Nederlandse algemene verkiesing van 1982 nie, maar dat hy homself wel beskikbaar sal stel vir die verkiesing van 1982. Terlouw word genader deur die Voorsitter van die Demokrate 66, Jan van Berkom, om sy kandidatuur te heroorweeg; Terlouw weier aanvanklik, maar na beraadslaging aanvaar hy die benoeming as Lijsttrekker vir die algemene verkiesing van 1982. Die Demokrate 66 ly 'n groot verlies en verloor 11 setels en beskik hierna oor slegs 6 setels in die Huis van Verteenwoordigers. Terlouw neem verantwoordelikheid vir die nederlaag en kondig op 8 September 1982 aan dat hy as leier uittree en derhalwe nie sy plek in die Huis van Verteenwoordigers sal inneem nie. Die kabinet Van Agt III word vervang deur die eerste Lubbers-kabinet (Kabinet Lubbers I) na die kabinetsvorming van 1982 op 4 November 1982.

Terlouw tree hierna gedeeltelik af uit aktiewe politiek, en in Desember 1982 word hy benoem tot sekretaris-generaal van die Internasionale Transport Forum (ITF) in Parys, Frankryk, waar hy op 30 Januarie 1983 die amp aanvaar. In Oktober 1991 word Terlouw benoem as die volgende kommissaris van die Koningin vir Gelderland. Hy bedank as sekretaris-generaal op dieselfde dag wat hy as Kommissaris van die Koningin aangestel word, en dien vanaf 1 November 1991 tot 1 Desember 1996. Terlouw word ook aktief in die openbare sektor en beklee talle posisies as 'n nie-winsgewende direkteur in verskeie direksies en toesighoudende rade (Energienavorsingsentrum van Nederland, GelreDome , Nederlandse organisasie vir toegepaste wetenskaplike navorsing, SEO ekonomiese navorsing, Nikhef en die Koninklijke Nederlandse Akademie vir Lettere en Wetenskappe). Terlouw was ook 'n hoogstaande professor in Urbanisasie aan die Universiteit van Amsterdam, en beklee die Wibaut-leerstoel] vanaf 1 Januarie 1997 tot 1 Januarie 2000. Terlouw word verkies as Lid van die Senaat na die Senaatverkiesing van 1999, en beklee op 8 Junie 1999 die amp en dien gevolglik as voorsitter van verskeie parlementêre komitees. In Januarie 2003 kondig Terlouw sy uittrede uit die nasionale politiek aan en dat hy nie sal staan vir die Senaatverkiesing van 2003 nie en sal voortgaan om te dien tot die einde van die termyn van die parlement op 10 Junie 2003.

Terlouw tree na 32 jaar in die nasionale politiek af, maar is hierna steeds aktief in die openbare sektor en beklee steeds talle setels as 'n nie-winsgewende direkteur in verskeie direksies en toesighoudende rade (Instituut vir Internasionale Betrekkinge van Nederland Clingendael, Nederlandse Atlantiese Assosiasie, Kern Navorsing- en Konsultasie Groep, Nederlandse Organisasie vir Wetenskaplike Navorsing, Nederlandse Instituut vir Gevorderde Studie en die Nederlandse Vereniging vir Statistiek en Operasionele Navorsing) en dien op verskeie staatskommissies (Nationaal Comité 4 en 5 mei). Hy dien ook as diplomaat en lobbyis vir verskeie ekonomiese afvaardigings namens die regering en as advokaat en aktivis vir omgewingsbewaringsbewegings, Volhoubare ontwikkeling, dierewelsyn en Europese integrasie. Terlouw was ook 'n hoogaangeskrewe professor in Letterkunde aan die Universiteit van Tilburg, en beklee vanaf 1 September 2003 tot 1 September 2004 die Leonardo-stoel.

Terlouw is ook 'n produktiewe skrywer, en skryf sedert 1970 meer as dertig boeke oor onder meer politiek, wetenskap, asook kinderliteratuur, jong volwasse fiksie en poësie. Sy boek van 1972 wat handel oor die Tweede Wêreldoorlog is as rolprentdraaiboek verwerk, en in 2008 vrygestel onder die titel Winter in Wartime. Terlouw is bekend vir sy vermoëns as 'n onderhandelaar en konsensusbouer. Terlouw lewer steeds kommentaar op politieke aangeleenthede en hou steeds die onderskeiding as die eerste lid van die Demokrate 66-party om as Kommissaris van die Koningin te dien.

Persoonlike lewe

Terlouw was, tot met haar afsterwe op 23 Augustus 2017, getroud gewees met Alexandra van Hulst. Terlouw is die vader van vier en grootvader van twaalf kleinkinders

Publikasies

Terlouw het 24 kinderboeke geskryf, waarvan die mees noemenswaardige Oorlogswinter (1972) en Koning van Katoren (1971. In 2010 deur dr. Daniël Hugo in Afrikaans vertaal) is. Beide het die Gouden Griffel-prys gewen, en is verwerk tot rolprente wat geregisseer is deur Martin Koolhoven.

Terlouw se boeke is deur verskeie illustreerders geïllustreer, insluitende Dick van der Maat, Martijn van der Linden en Fiel van der Veen.

Eerbewyse

Eerbewyse
Baton	Eerbewyse	Land	Datum	Kommentaar
	Kommandeur van die Orde van Oranje-Nassau	Nederland	9 Desember 1982

Eksterne skakels

Amptelik

• (nl) Dr. J.C. (Jan) Terlouw Parlement & Politiek
• (nl) Dr. J.C. Terlouw (D66) Eerste Kamer der Staten-Generaal

Party-politieke poste
Voorafgegaan deur Hans van Mierlo	Leier van die Demokrate 66 1973–1982	Opgevolg deur Laurens Jan Brinkhorst
	Parlementêre leier van die Demokrate 66 in die Huis van Verteenwoordigers (Nederland) 1973–1981
Voorafgegaan deur Hans van Mierlo 1972	Lijsttrekker van die Demokrate 66 1977 • 1981 • 1982	Opgevolg deur Hans van Mierlo 1986
Politieke poste
Voorafgegaan deur Hans Wiegel	Adjunk Eerste Minister van Nederland 1981–1982 Dien saam met: Joop den Uyl	Opgevolg deur Gijs van Aardenne
Voorafgegaan deur Gijs van Aardenne	Minister van Ekonomiese Aangeleenthede 1981–1982
Voorafgegaan deur Ad Oele Ad interim	Kommissaris van die Koningin van Gelderland 1991–1996	Opgevolg deur Jan Kamminga
Voorafgegaan deur Onbekend	Voorsitter van die Beheerraad van die GelreDome 1996–2000	Opgevolg deur Onbekend
Posisies in organisasies sonder winsbejag
Voorafgegaan deur Gijs van Aardenne	Voorsitter van die Beheerraad van die Energie Navorsingsentrum van Nederland 1995–2005	Opgevolg deur Ruud Lubbers
Akademiese poste
Voorafgegaan deur Annemieke Roobeek	Buitengewone Professor Wibaut leerstoel van die Universiteit van Amsterdam 1997–1999	Opgevolg deur Geert Mak
Voorafgegaan deur Leo Vroman	Buitengewone Professor Leonardo leerstoel van die Tilburg Universiteit 2003–2004	Opgevolg deur Ted van Lieshout