Javaans

Hierdie artikel handel oor die taal. Vir die etniese groep, sien Javane.

 

Javaans (ꦧꦱꦗꦮ, Båså Jåwå, [bɔsɔ dʒɔwɔ]; algemeen bekend as ꦕꦫꦗꦮ, cara jawa, [tjɔrɔ dʒɔwɔ]; letterlik: "taal van Java") is 'n Maleis-Polinesiese taal wat in Suidoos-Asië op die eilande Java (vandaar die naam) en Bali van Indonesië, asook deur Javaanse emigrante in Oos-Timor, Maleisië, Singapoer, Republiek China, Hongkong, Australië, Nieu-Kaledonië, Nederland, Suriname en die Verenigde State van Amerika gepraat word. Javaans is 'n baie ou taal – die oudste geskrewe Javaans dateer van 25 Maart 804. Die taal word tans deur sowat 84 miljoen mense gepraat, hoofsaaklik Javane, omtrent 42% van Indonesië se totale bevolking en is die grootste taal van Indonesië, maar geniet nie ampstaalstatus nie.

Javaans ꦧꦱꦗꦮ, Båså Jåwå
Uitspraak:	[bɔsɔ dʒɔwɔ]
Gepraat in:	Indonesië
Gebied:	Suidoos-Asië
Totale sprekers:	84 miljoen
Taalfamilie:	Austronesies  Maleis-Polinesies   Kern-Maleis-Polinesies    Soenda-Sulawesi     Javaans
Skrifstelsel:	Latynse alfabet (algemeen) Javaanse skrif (opsioneel) Pegon-alfabet (godsdienstige gebruik)
Taalbedreigingstatus
Uitgesterf EXUitgestorwe taal Bedreig CRKrities bedreigde SEErg bedreigde DEBedreigde VUKwesbare    Veilig    NE Nie bedreig nie Dit is nie 'n bedreigde taal volgens die UNESCO-wêreldatlas van bedreigde tale.
Taalkodes
ISO 639-1:	jv
ISO 639-2:	jav
ISO 639-3:	jav

Verspreiding van tale op die eilande Java, Bali en Madoera in Indonesië

Die woord basa ("taal") in Javaanse skrif

Javaans is verwant aan Balinees, Boeginees, Chamorro, Indonesies/Maleis, Madoerees, Minangkabau, Palauaans en Soendanees. Dit is ietwat minder verwant aan Filippynse tale soos Cebuano en Tagalog (Filippyns) en het daarnaas nog 'n los verbintenis met Malgassies in Madagaskar.

Javaans word soms as 'n dialek van Maleis beskou, maar dit word nie algemeen aanvaar nie, hoewel die Maleise taal 'n groot invloed op Javaans uitgeoefen het. Dit word met die Latynse alfabet of die Javaanse skrif, 'n Brahmi-skrif uit die Indiese skriffamilie, geskryf. Laasgenoemde is verwant aan die Balinese skrif van die Balinese taal.

Javaans was eens saam met Boeginees en Maleis een van die tale van die Kaapse Maleiers in Suid-Afrika, toe hulle na die stigting van Kaapstad deur die Verenigde Oos-Indiese Kompanjie van Nederlands-Indië na die Nederlandse Kaapkolonie gebring is, maar dit is eers deur Nederlands vervang en het later tot Afrikaans ontwikkel.

Javaans word ook in Suriname gepraat.

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Javaans.

• Wikiwoordeboek het 'n inskrywing vir Javaans.
• (en) "Javanese language". Encyclopædia Britannica. Besoek op 31 Augustus 2018.