João Bernardo Vieira
João Bernardo “Nino” Vieira (Bissau, 27 April 1939 - Bissau, 2 Maart 2009) was 'n politikus van Guinee-Bissau, wat drie keer die presidentskap van sy land beklee het (die eerste keer tussen 1973 en 1984, die tweede keer tussen 1984 en 1999 en die derde keer vanaf 1 Oktober 2005 tot sy dood in 2009). Hy was ook premier van sy land tussen 1978 en 1980.
| João Bernardo Vieira | |
 November 2007 | |
President wan Guinea-Bissau
| |
| Ampstermyn 1 Oktober 2005 – 2 Maart 2009 | |
| Premier | Carlos Gomes Junior (2004-2005) Aristides Gomes (2005-2007) Martinho Ndafa Kabi (2007-2008) Carlos Correia (2008-2009) Carlos Gomes Junior (2009-2012) |
|---|---|
| Voorafgegaan deur | Henriques Rosa |
| Opgevolg deur | Raimundo Pereira |
President wan Guinea-Bissau
| |
| Ampstermyn 21 Mei 1984 – 7 Mei 1999 | |
| Voorafgegaan deur | Carmen Pereira |
| Opgevolg deur | Asumane Mané |
Persoonlike besonderhede
| |
| Gebore | 27 April 1939 Bissau, Portugees-Guinee |
| Sterf | 2 Maart 2009 Bissau, Guinee-Bissau |
| Politieke party | PAIGC (1961-1999) |
| Eggenoot/-note | Isabel Romano Vieira |
Militêre diens
| |
| Lojaliteit |  Guinee-Bissau
|
| Rang | Generaal |
| Oorloë/Veldslae | Vryheidsoorlog in Guinee-Bissau |
Op 14 November 1980 het Vieira die regering van Luís Cabral in Kaap Verde omvergewerp en is deur die PAIGC (Partido Africano para a Independência da Guiné e Cabo Verde) of die Afrika Party vir die Onafhanklikheid van Guinee en Kaap Verde, as leier erken. Die grondwet is opgeskort en 'n militêre raad van nege lede (onder voorsitterskap van Vieira self) is geïnstalleer.In Junie 1986 is ses politici tereggestel na 'n mislukte staatsgreep teen Vieira. [1] In Februarie 1993 het die Vieira-regime die doodstraf in die land gekriminaliseer.
In 1994 is 'n presidentsverkiesing gehou, waarin Viera 46,20% van die stemme teen sewe ander kandidate ontvang het. Vieira kom eerste, maar behaal nie die minimum steun om die verkiesing te wen nie. Die tweede ronde is op 3 Augustus van daardie jaar gehou. Vieira het in die tweede ronde met 52,02% van die stemme gewen teen die 47,98% van Kumba Yalá. Vieira is op 29 September 1994 as die eerste demokratiese president van Guinee Bissau ingesweer.
Vieira het die militêre stafhoof Ansumane Mané op 6 Junie 1998 ontslaan. Mané en sy ondersteuners in die weermag het dadelik in opstand gekom en die land het in 'n burgeroorlog tussen magte lojaal aan Vieira en rebelle lojaal aan Mané verval. In November 1998 is 'n vredesooreenkoms onderteken, en 'n oorgangsregering is gevorm ter voorbereiding van nuwe verkiesings in 1999. Op 27 November 1998 het die Nasionale Volksvergadering 'n mosie aanvaar wat eis dat Vieira bedank, met 69 adjunkte wat die mosie ondersteun en niemand daarteen nie.
Op 7 Mei 1999 is Vieira omvergewerp. Hy het skuiling in die Portugese ambassade gesoek en daarna in ballingskap in Portugal gegaan.[2]
Op 7 April 2005 keer Vieira terug na Guinee-Bissau, byna twee jaar nadat president Kumba Yalá deur die weermag omvergewerp is.[3]
Verkiesings is in Junie 2005 gehou. Vieira het 28,87% van die stemme behaal, minder as sy opponent, Malam Bacai Sanhá. In die tweede ronde het Vieira egter met 52,35% van die stemme gewen en is op 1 Oktober van daardie jaar as president ingesweer.
Op 28 Oktober 2005 het Vieira die ontbinding van die regering onder leiding van sy mededinger, premier Carlos Gomes Júnior, op 2 November van daardie jaar aangekondig en Aristides Gomes as premier benoem.
Op 23 November 2008 het president Vieira 'n sluipmoordpoging oorleef na 'n aanval op sy woning plaasgevind het. Sommige van sy wagte het gesterf, maar Vieira het ongedeerd gebly.[4] Vieira het later die dag 'n perskonferensie gehou waarin hy gesê het dat die aanval 'n enkele doelwit gehad het - om hom fisies te likwideer, terwyl hy ook beweer dat "die situasie onder beheer is".[5]
In die vroeë oggend van 2 Maart 2009, op 69-jarige ouderdom, is president Vieria vermoor in 'n aanval deur milisies ondersteun deur PAIGC. Die aanvallers beweer dat Vieira agter die sluipmoord op hul leier, Batista Tagme Na Wai, was. Na Wei was die stafhoof van die weermag van Guinee-Bissau en 'n teenstander van Vieira en is die vorige dag in 'n bomontploffing dood. Nadat Vieira geskiet is, is hy met kapmes in stukke gekap.[6][7][8] Die voormalige sekretaris-generaal van die VN, Ban Ki-moon het die dubbele moord veroordeel en aangedring op 'n ondersoek na die sterftes.[9][10]
In November 2020, op inisiatief van die huidige president Umaro Sissoco Embaló, is sy naam op die boog geplaas en is verklaar dat die ontslape president 'n nasionale erfenis van Guinee-Bissau is. Die liggaam is saam met ander staatshoofde soos Malam Bacai Sanhá en Kumba Ialá in die São José da Amura-fort begrawe, in die vesting waar die generaalstaf van die Guinese-Bissau-weermag werk.[11][12]
Eksterne skakels
wysig- Die 22 vermoorde presidente van 1966 tot 2011 in Afrika
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie João Bernardo Vieira.
Verwysings
wysig- ↑ https://www.executedtoday.com/2010/07/21/1986-vice-president-paulo-correia-guinea-bissau/
- ↑ http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/366762.stm
- ↑ https://www.thenewhumanitarian.org/news/2005/04/07/nino-vieira-returns-exile-heros-welcome
- ↑ https://www.reuters.com/article/us-bissau-election/guinea-bissau-leader-survives-post-election-attack-idUSTRE4AM26C20081123?sp=true
- ↑ https://tvi24.iol.pt/internacional/golpe-de-estado/guine-bissau-detidos-suspeitos-de-ataque-contra-o-presidente-nino-vieira
- ↑ https://www.rte.ie/news/2009/0302/114626-guineabissau/
- ↑ http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/7918061.stm
- ↑ https://www.lux.iol.pt/internacional/guine/casa-de-nino-ainda-com-sinais-de-violencia
- ↑ https://news.un.org/en/story/2009/03/292732
- ↑ https://www.france24.com/en/20090303-world-leaders-call-constitutional-rule-after-assassinations-
- ↑ https://www.voaportugues.com/a/restos-mortais-de-joão-bernardo-nino-vieira-depositados-na-fortaleza-de-amura/5664542.html
- ↑ https://www.dw.com/pt-002/guiné-bissau-restos-mortais-de-nino-vieira-trasladados-para-amura/a-55619032