John Ralston

John Ralston (1878–1955) was ’n Suid-Afrikaanse argitek van Skotse herkoms.

Die Hoër Seunskool Jeppe se hoofgebou, afgeneem omstreeks 1910. Dis opgerig in 1909 volgens Ralston se plan en sedert 1986 'n nasionale gedenkwaardigheid.

Pretoria se stadsaal van 1905/'06, wat Ralston ontwerp het, maar in 1973 gesloop is.

Hy is in Dumbarton gebore as ’n seun van John Ralston en het sy opvoeding aan die Glasgow- tegniese kollege ontvang. Daarna was hy ’n leerlingargitek aan die argitek J.M. Crawford se firma in Dumbarton. Hy het in 1902 na Suid-Afrika gekom en moontlik eers in Kaapstad gewerk, want volgens ’n aantekening in die vaktydskrif Architect, Builder & Engineer van April 1935 was hy "voorheen van Kaapstad en Pretoria en nou van Johannesburg. Ralston was ook in ’n stadium in die kantoor van Baker, Masey & Sloper." Die datums toe hy in dié kantore sou gewerk het, is nie bekend nie. In Men of the Times (Transvaal) van 1905 vermeld Ralston 1902 as die jaar waarin hy in Pretoria aangekom het, maar in die South African Who's Who van 1908 word sy aankoms in Transvaal aangedui as 1903.

Teen einde 1906 kon Ralston sy eie praktyk oprig danksy etlike kompetisies wat hy gewen het, waarvan minstens twee in die voorafgaande jaar. Die mees prestigeryke hiervan was die kompetisie vir die ontwerp van Pretoria se stadsaal (opgerig van 1905–'06; gesloop in 1973), moontlik een van die vroegste geboue in Pretoria wat Bakerismes aangeneem het wat gebruik is in die Goewermentshuis, byvoorbeeld sy gewels en pilaargang. Later is ’n paar soortgelyke geboue in Pretoria opgerig, onder meer die Sentrale Brandweerstasie in Bosmanstraat (1912). Nog kompetisies wat hy gewen het, was dié vir die Presbiteriaanse kerk Sint Andrew, Pretoria (1906), asook vir die Johannesburgse Hoërskool en die Jeppestownse Hoërskool (nou Hoër Seunskool Jeppe) in Johannesburg op grond wat sir Julius Jeppe geskenk het, en vir die departement van openbare werke.

Volgens die South African Architect, Engineer and Surveyors' Journal van Oktober 1906 moes dit ’n Suid-Afrikaanse rekord wees dat een mens so baie kompetisies binne so ’n kort tydsbestek gewen het. Sy loopbaan was ná 1911 blykbaar hoofsaaklik in Johannesburg gebaseer, maar geen rekord het behoue gebly van die geboue wat hy tussen toe en 1925 ontwerp het nie. Hy het wel omstreeks 1917/'18 in samewerking met J.C. Cook van Boksburg en Benoni gewerk en saam met hom ’n kompetisie gewen vir die vergroting van die Ladysmithse stadsaal (1917) en sonder welslae ingeskryf vir die kompetisie om die nuwe Benoni-stadsaal te ontwerp (1918). Omstreeks 1931 het hy in samewerking met P.R. Cooke aan die Capitol-teater in Pretoria gewerk. Die Victoria-hotel in Pleinstraat, Johannesburg, is sover bekend sy laaste werk. Hy het omstreeks 1954/'55 uit die Transvaalse Provinsiale Instituut van Argitekte getree en waarskynlik terselfdertyd uit die argiteksprofessie.

Bronne

• (en) Biografiese besonderhede op die webtuiste artefacts.co.za. URL besoek op 3 November 2017.
• (en) Die Hoër Seunskool Jeppe se geskiedenis op sy webtuiste. URL besoek op 3 November 2017.