Joseph Chamberlain
Joseph Chamberlain (8 Julie 1836 - 2 Julie 1914) was 'n Britse staatsman wat eers 'n radikale Liberaal was. Later, nadat hy selfregering vir Ierland teenstaan word hy 'n liberale Unionis, en uiteindelik het hy gedien as 'n leidende imperialis in koalisie met die Konserwatiewes. Hy het tydens sy loopbaan beide groot Britse partye verdeel. Hy was die vader van Austen Chamberlain en die latere Britse premier Neville Chamberlain, met verskillende huwelike.
Chamberlain het sy loopbaan in Birmingham begin en opgebou, eers as 'n vervaardiger van skroewe en daarna as 'n noemenswaardige burgemeester van die stad. Hy was 'n radikale lid van die Liberale Party en teenstander van die Elementary Education Act van 1870 op grond daarvan dat dit kon lei tot die subsidiëring van die Kerk van Engeland se skole met belastingbetalers se geld.
As 'n selfgemaakte sakeman het hy nooit universiteit toe gegaan nie en het minagting vir die aristokrasie gehad. Hy betree die Laerhuis op 39-jarige ouderdom, relatief laat in die lewe in vergelyking met ander politici uit meer bevoorregte agtergronde. Sy mag het gegroei deur sy invloed by die Liberale Party se grondvlakorganisasie en hy dien as President van die Raad van Handel in die Tweede Regering van premier Gladstone (1880–1885).
Destyds was Chamberlain opvallend vir sy aanvalle op die konserwatiewe leier Lord Salisbury, en in die algemene verkiesing van 1885 stel hy die "Ongemagtigde Program", wat nie bekragtig is nie, voor met voordele vir bemagtigde landbouarbeiders. Chamberlain bedank uit Gladstone se Derde Regering in 1886 in opposisie met Ierse selfregering. Hy het gehelp om 'n skeuring van die Liberale Party te bewerkstellig en 'n Liberale Unionis geword, 'n party wat 'n groep LP's in en rondom Birmingham insluit.
Vanaf die algemene verkiesing van 1895 was die Liberale Unioniste in koalisie met die Konserwatiewe Party, gelei deur Chamberlain se voormalige opponent, Lord Salisbury. In daardie regering bevorder Chamberlain die Wet op Arbeidsvergoedinge van 1897. Hy dien as minister van buitelandse sake vir kolonies en 'n verskeidenheid planne vir die opbou van die Britse Ryk in Asië, Afrika en Wes-Indië bevorder. Chamberlain het 'n groot aandeel gehad om die Anglo Boereoorlog (1899-1902) te veroorsaak en was die regeringsminister wat die meeste verantwoordelik was vir die oorlogspoging.
Hy word 'n dominante figuur in die herverkiesing van die Unionistiese regering tydens die 'Khakiverkiesing' in 1900. In 1903 bedank hy uit die kabinet om hom te beywer vir tariefhervorming (dws belasting op invoer in teenstelling met die bestaande beleid van vrye handel sonder tariewe). Hy het die steun van die meeste Unioniste-LP's vir hierdie standpunt gekry, maar die Unioniste het tydens die algemene verkiesing in 1906 'n groot nederlaag gely. Kort na die viering van sy 70ste verjaardag in Birmingham, is hy gestremd deur 'n beroerte en is sy openbare loopbaan beëindig.
Alhoewel hy nooit premier geword het nie, was hy een van die belangrikste Britse politici van sy tyd, sowel as 'n bekende redenaar en munisipale hervormer. Historikus David Nicholls merk op dat sy persoonlikheid nie aantreklik was nie: hy was arrogant en genadeloos en deur baie gehaat. Hy het nooit in sy grootse ambisies geslaag nie. Hy was egter 'n hoogs bekwame organiseerder van demokratiese instinkte, en het die sentrale rol gespeel in die wen van die Anglo Boereoorlog. Hy is veral bekend daarvoor dat hy die agenda opgestel het van Britse koloniale, tarief- en munisipale beleid en dat hy beide groot politieke partye diep geskeur het.
Bronne
wysig- Balfour, Michael. Britain and Joseph Chamberlain (1985), scholarly biography emphasizing economic topics
- Browne, Harry. Joseph Chamberlain: Radical and Imperialist (Longman Higher Education, 1974), 100 pp introduction
- Cawood, Ian, and Chris Upton, eds Joseph Chamberlain: International Statesman, National Leader, Local Icon (Springer, 2016) online; online review
- Cawood, Ian. "Conclusion Joseph Chamberlain: His Reputation and Legacy." pp 229–243.
- Cawood, Ian, The Liberal Unionist Party: A History (2012) online.