Kongokoors
Kongokoors, of Krim-Kongo-hemorragiese koorssiekte, is 'n virussiekte wat spontane bloeding veroorsaak en deur bosluise versprei word. Die siekte is endemies aan Afrika, maar kom ook in Asië en Oos-Europa voor. Dit is hoogs aansteeklik en lewensgevaarlik. Tussen 30 en 50 persent van mense wat Kongokoors opdoen, sterf daaraan.[1]
| Kongokoors | ||
| Klassifikasie en eksterne bronne | ||
| ||
| 'n Geïsoleerde pasiënt met Kongokoors | ||
| ICD-10 | A98.0 | |
| ICD-9 | 065.0 | |
| DiseasesDB | 31969 | |
| MedlinePlus | article | |
| eMedicine | 830594/ | |
 Mediese waarskuwing
| ||
Die virus word tipies deur 'n bosluis se byt oorgedra, maar kan ook deur die besmette bloed en weefsel van vee versprei word. Bosluise dra die virus vir lang periodes, wat dit deur hul eiers na die volgende geslag oordra. 'n Besmette persoon kan die virus na ander persone versprei wanneer hul bloed met ander mense in aanraking kom.[2]
Die siekte het sy naam te danke daaraan dat dit in 1944 in die Krim en later in 1956 in die Belgiese Kongo opgespoor is. In 1969 is daar vasgestel dat dit eintlik dieselfde siekte is. Hemorragie is die mediese naam vir bloeding.
Simptome
wysig
Kongokoors begin met griepagtige simptome soos koors en lyfseer. Die eerste simptome is tussen een en nege dae ná die byt sigbaar. 'n Paar dae begin die pasiënt gewoonlik inwendig te bloei. Noodlottige multi-orgaanversaking kan later intree.
Tipiese simptome:
- Hoofpyn, koors, kouekoors en spierpyn, veral in die lae rug en bobene
- Naarheid, braking, maagpyn en selfs diarree
- Seer, rooi oë, die oë traan bloed
- Pasiënt kneus en/of bloei maklik
- Die pasiënt kry dikwels ’n uitslag of velbloeding
- Neusbloeding, bloedbraking, bloed in die urine en stoelgang
Behandeling
wysigPasiënte word afgesonder om verspreiding te voorkom. Dit word hoofsaaklik simptomaties deur middel van bloedoortappings en koorswerende medisyne behandel. Die antivirale middel, ribavirin, blyk suksesvol teen die virus te wees.[3]
Voorkoming
wysigDaar bestaan nie 'n antibiotikum teen Kongokoors of 'n entstof om dit te voorkom nie. Immunisering is al probeer, maar daar is geen bewyse dat dit suksesvol was nie.
Bosluise moet nooit met die kaal hande tussen die vingers dooddruk word nie (die bloed kan besmet wees). Persone wat met die bloed van vee en ander diere in aanraking kom, behoort beskermende klere en handskoene te dra. In gebiede met baie bosluise kan klere met insekgif behandel word.
Bosluise kan by diere beheer word deur hulle te dip.
Kongokoors in Suid-Afrika
wysigSowat 25 mense kry elke jaar in Suid-Afrika Kongokoors.[1] Die siekte word hoofsaaklik deur drie spesies bontpootbosluise in die genus Hyalomma veroorsaak. Die drie spesies wat hiervoor verantwoordelik is, is die groot growwe bontpootbosluis (Hyalomma rufipes), die vaal bontpootbosluis (Hyalomma glabrum) en die klein gladde bontpootbosluis (Hyalomma truncatum).[4]
Hoewel hierdie bosluise redelik algemeen voorkom, is hulle minder geneig as ander bosluise om mense te byt. Slegs 'n klein persentasie bontpootbosluise is draers van die virus.
Verwysings
wysig- ↑ 1,0 1,1 Dodelike virus wyd in SA versprei; Wees bedag op dié simptome van Kongokoors, maar moenie paniekerig raak Geargiveer 8 November 2015 op Wayback Machine, Volksblad, 12 November 1999
- ↑ Wat is Kongokoors? Geargiveer 23 Oktober 2013 op Wayback Machine, grafika24.com, besoek op 7 November 2015
- ↑ Kongokoors: Dié middel wek hoop, Beeld, 28 September 1989
- ↑ Bontpootbosluise in Suider Afrika en Virale Haemoragiese Koors, besoek op 7 November 2015