Krotonolie (Crotonis oleum) is 'n olie wat uit die saad van die boom Croton tiglium vervaardig word. Die boom is van die genus Euphorbiaceae en inheems aan Indië en die Maleise Argipel. Inwendig (indien gesluk) veroorsaak klein dosisse reeds diarree. Uitwendig (op die menslike vel) veroorsaak aanraking met die olie irritasie en swelling. Krotonolie word in sommige van die kosmetiese afskilferings-middels gebruik.

Croton tiglium
Croton tiglium

Omdat die aanwending van krotonolie baie irriterend en pynlik is, is dit reeds op laboratorium-diere aangewend om die prosesse en gevolge van pyn by lewende wesens te bestudeer.

Geskiedenis en enkele gebruike

wysig

Tydens die Tweede Wêreldoorlog het die VSA klein hoeveelhede krotonolie by die spiritus gevoeg wat gebruik is om torpedo's van hulle duikbote mee aan te dryf. Die olie is by die spiritus gevoeg om te verhoed dat die matrose die alkohol-dryfmiddel sou drink. Omdat alkohol by 'n laer temperatuur verdamp as krotonolie, het die matrose egter vinnig distillasiemetodes ontwikkel om die alkohol van die olie te skei.

Krotonoile is ook meer doeltreffend vir die produksie van biodiesel as Jatropha. 0,35 liter biobrandstof kan uit 'n kilogram krotonneute vervaardig word.

In populêre literatuur/rolprente

wysig

In John Steinbeck se roman "Oos van Eden" (East of Eden), gebruik Kate krotonolie om Faye mee te vermoor, sodat sy Faye se bordeel kan erf. Faye word met 'n kombinasie van eers strignien (onsuksesvol) en dan twee druppels krotonolie (op 'n slaai van geblikte bone) vergiftig. Steinbeck verwys ook na krotonolie in sy boek In Dubious Battle, hoofstuk 7.[1]

In die rolprent El Dorado, met John Wayne in die hoofrol, is rooipeper, mosterd, ipekakuana, asafoetida, krotonolie en kruit die bestanddele van die braakmiddel wat aan die dronk balju J. P. Harrah (Robert Mitchum) toegedien word om hom nugter te maak en om te verhoed dat hy vir die afsienbare toekoms weer sou drink. Arthur Hunnicutt se karakter Bul toon sy verrassing dat krotonolie deel van die braakmengsel sou wees.

Verwysings

wysig
  1. Steinbeck, John (2006) [1936]. In Dubious Battle. Introduction and notes by Warren French. New York, New York: Penguin Books. p. 99. ISBN 0-14-303963-6.