Lood(II,IV)oksied
Lood(II,IV)oksied soms ook loodtetraoksied, menie of rooimenie is 'n gemengdevalensieverbinding van lood in sy twee belangrikste oksidasietoestande 2+ en 4+ met suurstof. Die chemiese formule is Pb3O4 en dit kan geskryf word as Pb2+2Pb4+O4.
|
Algemeen | |
|---|---|
| Naam | Lood(II,IV)oksied |
 |
 |
| Chemiese formule | Pb3O4 |
| Molêre massa | 685,9 [g/mol][1] |
| CAS-nommer | 1314-41-6[1] |
| Voorkoms | rooi vastestof[1] |
| Fasegedrag | |
| Selkonstantes | a=881,1pm; c=656,3pm [2] |
| Ruimtegroep | P42/mbc [2] |
| Nommer | 135 |
| Smeltpunt | (ontbind) 500 °C[1] |
| Kookpunt | |
| Digtheid | 9,1 [g/cm3][1] |
| Oplosbaarheid | Onoplosbaar[1] |
|
Suur-basis eienskappe | |
| pKa | |
|
Veiligheid | |
| Flitspunt | |
|
Tensy anders vermeld is alle data vir standaardtemperatuur en -druk toestande. | |
Portaal  Chemie
| |
Dit is 'n halfgeleier met 'n bandgaping van 2,1(1) eV. Die naam menie verwys na die Minius-rivier in die noordweste van Spanje.[3]
Kristalstruktuur wysig
Lood(II,IV)oksied kristalliseer in 'n tetragonale struktuur (ruimtegroep P42/mbc). Teen hoë drukke van 0,11-0,3 GPa skakel dit oor na 'n ortorombiese struktuur (fase II; ruimtegroep Pbam) en teen 5,54-6,6 GPa na 'n ander ortorombiese struktuur (fase III; ruimtegroep Pbam met 'n gehalveerde c-as). Die fase II word ook teen temperature onder 210K aangetref.[3]
Gebruike wysig
Menie is reeds in die Egipte van die farao's as kleurstof gebruik en is in die Middeleeue dikwels as verf in die skilderkuns van die miniature aangewend. Die woord miniatuur is afgelei van die Latynse naam minium van menie.
Menie kan met lynolie gemengd as verf gebruik word, maar deur sy hoë digtheid sal die menie vinnig uitsak en as verf onbruikbaar word. 'n Mens kan nog meniestopverf daarvan maak.[4]
Menie word bv. as grondverf vir skepe gebruik wat aan korrosie deur seewater blootgestel gaan word[5], maar dit word vandag baie minder gebruik omdat die stof soos die meeste loodverbindings toksies is.
Verwysings wysig
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 "Lead monoxide". PubChem NIH.
- ↑ 2,0 2,1 "minium". mindat 2721.
- ↑ 3,0 3,1 ROBERT E. DINNEBIER; STEFAN CARLSON; MICHAEL HANFLAND; MARTIN JANSEN (2003). "Bulk moduli and high-pressure crystal structures of minium, Pb3O4, determined by X-ray powder diffraction". American Mineralogist. 88: 996–1002.
{{cite journal}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link) - ↑ J.A.P. Meere (1948?). Het schildersambacht. NVH Ten Brink.
{{cite book}}: Gaan datum na in:|year=(hulp) - ↑ "Roxy Red Lead Primer". roxypaints.