Looisuur
|
Algemeen | |
|---|---|
| Naam | Looisuur |
| IUSTC-naam | 1,2,3,4,6-penta-O-{3,4-dihidroksi-5-[(3,4,5-trihidroksibensoïel)oksi]bensoïel}-D-glukopiranoos |
| Sistematiese naam | 2,3-dihidroksi-5-({[(2R,3R,4S,5R,6R)-3,4,5,6-tetrakis({3,4-dihidroksi-5-[(3,4,5-trihidroksifeniel)karbonieloksi]feniel}karbonieloksi)oksaan-2-iel]metoksi}karboniel)feniel-3,4,5-trihidroksibensoaat |
| Ander name | Acidum tannicum Gallotanniensuur Digallisuur Gallotannien Tanniemum Kwersitannien Eikebastannien Kwersotanniensuur Kwersitanniensuur |
| Chemiese formule | C76H52O46 |
| Molêre massa | 1701,19 g/mol |
| CAS-nommer | 1401-55-4 |
| Fasegedrag | |
| Smeltpunt | ontbind bo 200 °C |
| Kookpunt | |
| Digtheid | 2,12 g/cm3 |
| Oplosbaarheid | 2850 g/L of 250 g/L[1][2] |
|
Suur-basis eienskappe | |
| pKa | 6 |
|
Veiligheid | |
| Flitspunt | |
|
Tensy anders vermeld is alle data vir standaardtemperatuur en -druk toestande. | |
Portaal  Chemie
| |
Looisuur is 'n spesifieke vorm van tannien. Dit is 'n polifenol, 'n tipe organiese verbinding. Dit is 'n swak suur (pKa ongeveer 6), wat te wyte is aan die talle fenolgroepe in die struktuur.
Die chemiese formule vir kommersiële looiersuur word dikwels as C76H52O46 gegee, maar in werklikheid is dit 'n mengsel van glukoside en esters wat afhangend is van die plantbron waarvan die looiersuur onttrek word. Kommersiële looisuur word gewoonlik uit een of meer van die volgende plante onttrek: Caesalpinia spinosa, Rhus semialata, Quercus infectoria of Rhus coriaria.
Volgens die definisie in die Food Chemicals Codex[3] word slegs tanniene afkomstig van die bogenoemde plante as looiersuur beskou. Soms word ekstrakte van kastaiinghout of eikehout ook beskryf as looiersuur.
Terwyl looisuur 'n spesifieke tipe tannien is, word die twee terme soms verkeerd uitruilbaar gebruik in Engels (dws. "Tannin" en "Tannic acid" word verwar). Die langdurige misbruik van die terme en die insluiting daarvan in wetenskaplike artikels het die verwarring vererger. Dit is veral wydverspreid in verband met groen tee en swart tee, wat albei tannien bevat maar nie looiersuur nie.[4][5] Daarom is looisuur nie 'n toepaslike standaard vir enige vorm van tannienanalise nie, vanweë die swak gedefinieerde samestelling daarvan.
Voorkoms in die natuur wysig
Looisuur verkry uit eikehout is hoofsaaklik kwersitanniensuur en kom voor in die bas en blare. Gallotanniensuur is ook 'n vorm van looisuur en kom voor in 'n soort uitgroeisel op die uitwendige weefsels van die boom wat 'n "gal" genoem word.
Gebruike wysig
Gebruike in die industrie wysig
Tanniene is 'n basiese bestanddeel in die chemiese kleuring van hout en kom reeds voor in hout soos eikehout en okkerneut. Die aanwesigheid van tanniene in die bas van redwood (Sequoia) is 'n sterk natuurlike verdediging teen veldbrand, ontbinding en besmetting deur sekere insekte soos termiete.
Looisuur is gebruik in die kleurproses vir sellulose vesels soos katoen, maar word nie meer algemeen gebruik nie.
Looisuur kan gebruik word vir die bewaring van yster-gebaseerde metaalvoorwerpe om korrosie te inhibeer, maar dit maak die korrosie swart en enige blootgestelde metaal donkerblou.
Gebruik in voedsel wysig
In baie wêrelddele word dit gebruik in gebak, alkoholiese en nie-alkoholiese drank, bevrore suiwelprodukte en vleisprodukte.[6]
Gebruik as medikasie wysig
Saam met magnesium en soms geaktiveerde houtskool is looiersuur vroeër in die laat 19de en vroeë 20ste eeu gebruik as behandeling vir baie giftige stowwe, onder andere strignien en sampioene.[7]
Die instelling van looiersuurbehandeling van ernstige brandwonde in die 1920's het die sterftesyfer aansienlik verlaag.[8] Tydens die Eerste Wêreldoorlog is looiersuurverbande gebriuk om brandwonde te behandel maar na die oorlog is hierdie gebruik laat vaar weens die ontwikkeling van meer moderne behandelings.[9]
Gevare wysig
Looisuur kan potensiële gesondheidsgevare veroorsaak, soos skade aan die oog, vel, asemhalingskanale en spysverteringskanale. Dit kan irritasie, rooiheid, pyn, dowwe sig en moontlike oogskade veroorsaak. Wanneer looiersuur in skadelike hoeveelhede deur die vel geabsorbeer word, kan dit irritasie, rooiheid en pyn veroorsaak. Naarheid, braking en diarree is simptome van inname van looiersuur en langdurige blootstelling kan lewerskade veroorsaak. By inaseming kan looiersuur irritasie van die lugweë veroorsaak.[10]
Kyk ook wysig
Verwysings wysig
- ↑ "Tannic acid". American Chemical Society (in Engels). Besoek op 17 Februarie 2021.
- ↑ "Tannic acid". Chemical Book (in Engels). Besoek op 17 Februarie 2021.
- ↑ "FCC - Online". Food Chemicals Codex (FCC) (in Engels). 20 November 2020. Besoek op 17 Februarie 2021.
- ↑ Wheeler, Stephen R. (6 April 1979). "Tea and Tannins". Science (in Engels). American Association for the Advancement of Science (AAAS). 204 (4388): 6–6. Bibcode:1979Sci...204....6P. doi:10.1126/science.432625. ISSN 0036-8075. PMID 432625.
- ↑ "What are Tannins in Tea? Is it Good or Bad?". Tea 101 (in Engels). 20 April 2017. Besoek op 17 Februarie 2021.
- ↑ "Food Additive Status List (GRAS); listing for tannic acid" (in Engels). US Food and Drug Administration. 24 Oktober 2019. Besoek op 17 Februarie 2021.
- ↑ Sturmer, J. W. (13 April 1899). "Pharmaceutical Toxicology". The Pharmaceutical Era (in Engels). 21: 472–4. ISSN 0096-9125.
- ↑ de Maquinarias, Venta; Monografias, Más (2001). "The use of tannic acid in the local treatment of burn wounds: intriguing old and new perspectives". Wounds (in Engels). 13 (4): 144–58.
- ↑ "Medicine: War Wounds". TIME. 18 September 1939. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 November 2012. Besoek op 17 Februarie 2021.
- ↑ "Material Safety Data Sheet: Tannic Acid". Thermo Fisher Scientific (in Engels). Besoek op 17 Februarie 2021.