Wikipedia

MIV/vigs in Suid-Afrika

Gesondheidskwessie van MIV/vigs in Suid-Afrika

MIV/vigs in Suid-Afrika is ’n onrusbarende gesondheidskwessie, omrede daar aangevoer word dat meer mense met vigs in Suid-Afrika besmet is as enige ander land ter wêreld.

Geskatte MIV-besmetting in Afrika in 2007 toon 'n hoë besmettingkoers in Suid-Afrika
MIV-aktiviste
Jaarlikse nuwe infeksies en beswykings aan MIV/vigs in Suid-Afrika

Die gemiddelde leeftyd wat oor is vanaf die MIV-infeksie tot die dood intree is 10,5 jaar vir mans en 11,5 jaar vir vroue.[1]

Die 2007 UNAIDS-verslag bereken dat 5 700 000 Suid-Afrikaners met MIV/vigs besmet is, altans net onder 12% uit ’n bevolking van 48 miljoen mense.[2]By volwassenes is die koers 18,10%.[3] Die getal geïnfekteerde lyers is in omvang groter as enige ander land ter wêreld. Die ander vyf lande wat bo-aan die ranglys is met die hoogste MIV/vigs voorkoms, is almal buurlande van Suid-Afrika.

In 2007 het slegs 28% van Suid-Afrikaners wat aan MIV/vigs ly teenretrovirale behandeling ondergaan. In 2004, 2005 en 2006 was die syfer onderskeidelik 4%, 15% en 21%.[4] Teen 2009 het bykans 1 miljoen of sowat 2% van alle Suid-Afrikaanse volwassenes teenretrovirale behandeling ontvang, waarvan 38% kinders was.[5]

In 2010 het ongeveer 280 000 Suid-Afrikaners (2010-projektering) aan vigs gesterf. Tussen 42% en 47% van alle sterftes onder Suid-Afrikaners is vigssterftes.[6]

Hoewel die besmettingskoers onder volwassenes in Suid-Afrika steeds hoog bly, toon daar ’n afwaartse neiging onder tienderjariges. Die MIV/vigs-voorkomssyfers onder die 15 tot 19-jarige ouderdomsgroep is in 2005, 2006 en 2007 as onderskeidelik 16%, 14% en 13% opgeteken.[7]

Voorkoms

wysig
Geskatte Geboortes en Sterftes tussen 2002–2014[8]
Jaar
 Aantal geboortes Aantal sterftes Totale aantal vigssterftes Persentasie vigssterftes
2002
 1 111 987 631 383 257 444 43,6
2003
 1 117 024 667 902 313 477 46,9
2004
 1 120 172 697 473 344 141 49,3
2005
 1 122 148 716 083 363 910 50,8
2006
 1 125 755 694 227 343 194 49,4
2007
 1 132 500 647 827 297 659 45,9
2008
 1 141 468 617 202 257 504 41,7
2009
 1 152 319 590 322 228 051 38,6
2010
 1 163 629 578 953 213 864 36,9
2011
 1 173 164 580 460 211 839 36,5
2012
 1 184 867 575 546 203 293 35,3
2013
 1 196 395 565 310 189 376 33,5
2014
 1 207 711 551 389 171 733 31,1
MIV-voorkoms skattings, 2002–2014 [9]
Jaar
 % vroue
15-49 jaar		 % van bevolking
15-49 jaar		 % van die jeug
15-24 jaar		 % van totale
bevolking		 Totale hoeveelheid mense
met MIV (in miljoene)
2002
 16,7 15,8 14,1 9,0 4,09
2003
 16,9 15,9 13,2 9,1 4,20
2004
 17,0 15,9 12,5 9,2 4,29
2005
 17,1 15,9 11,9 9,3 4,38
2006
 17,3 15,9 11,5 9,4 4,48
2007
 17,5 16,0 11,1 9,5 4,61
2008
 17,7 16,2 10,8 9,7 4,75
2009
 17,9 16,3 10,4 9,8 4,88
2010
 18,0 16,5 10,1 9,9 5,02
2011
 18,2 16,6 9,7 10,0 5,14
2012
 18,3 16,6 9,3 10,1 5,26
2013
 18,4 16,7 9,0 10,1 5,38
2014
 18,5 16,8 8,7 10,2 5,51

Volgens die Suid-Afrikaanse Geesteswetenskappe Navorsingsraad is daar na raming 10,9% van Suid-Afrikaners wat aan MIV/vigs ly.[10]

Onder geslag

wysig

MIV/vigs word die meeste onder vroue van alle ouderdomsgroepe onder die ouderdom van 40 bevind. ’n Benaderende skatting weerspieël dat 4 uit elke 5 mense wat tussen die ouderdom van 20 tot 24 met die MIV/vigs-virus besmet is, vroue is, terwyl slegs een-derde van mans tussen die ouderdom van 25 tot 29 MIV/vigs onder lede het.[11] Hoewel die voorkoms van vigs oor die algemeen meer onder vroue voorkom, maak vroue slegs 1 uit elke 6 van die vigslyers uit wat meer as een seksmaat het.[12]

’n Rapsie meer as 50% van Suid-Afrikaners wat seksueel aktief is het al ten minste eenkeer ’n MIV/vigs-toets ondergaan. Hierdie statistiek is onder sowel mans as vroue naastenby eweredig versprei.[13]

In 2008 was die lewensverwagting by geboorte 41 jaar vir mans en 46,5 jaar vir vroue.[14]

Onder swanger vroue

wysig

Die voorkoms van MIV onder swanger vroue is die hoogste in die volkryke KwaZulu-Natal (37%) en die laagste in die Wes-Kaap (13%), Noord-Kaap (16%) en Limpopo-provinsie (18%). In die ander vyf provinsies (die Oos-Kaap, Vrystaat, Gauteng, Mpumalanga en Noordwes) is ten minste 26% van swanger vroue wat klinieke vir aanstaande moeders in 2006 besoek het MIV-positief getoets.

Die jongste MIV-data wat by klinieke vir aanstaande moeders verkry is, doen aan die hand dat MIV-besmettingsvlakke aan die afneem is, deurdat die voorkoms van MIV in swanger vroue 30% in 2005 getoon het, 29% in 2006 en 28% in 2007. Die daling in die persentasie MIV-besmette jong swanger vroue tussen die ouderdom van 15 en 24 dui op ’n moontlike afname in die getal jaarlikse nuwe infeksies.[15]

Onder ouderdomme

wysig

Tussen 2005 en 2008 het die getal ouer tieners met MIV/vigs met amper die helfte verminder.[16] Tussen 2002 en 2008 het die voorkoms onder Suid-Afrikaners bo 20-jarige ouderdom toegeneem, terwyl die syfer vir diegene onder 20 jaar oor dieselfde tydperk ietwat gedaal het.[17]

Kondome word die meeste onder die jeug en die minste onder die ouer garde gebruik. Meer as 80% van mans en 70% van vroue onder 25 jaar gebruik kondome, terwyl meer as die helfte van die mans en vroue van tussen 25 en 49 beweer dat hulle kondome gebruik.[18]

Meer as 90% van jong volwassenes en meer as 80% van ouer volwassenes is ten volle van die waarheid rakende MIV/vigs toegelig. Landsburgers bo 50-jarige ouderdom dra die minste kennis van MIV/vigs – minder as twee-derdes van hulle ken die waarheid rondom hierdie siekte.[19]

  • Aantal nuwe MIV-infeksies onder volwassenes (15 jaar+ ): 370 000 (2010);[20] 316 900 (2011)[21]
  • Nuwe infeksies onder kinders (0-14 jaar): 40 000 (2010);[22] 63 600 (2011) [23]

Onder provinsies

wysig

In 2008 was meer as die helfte (55%) van alle Suid-Afrikaners wat met MIV besmet is in KwaZulu-Natal en Gauteng woonagtig.[14]

Tussen 2005 en 2008 het die getal mense wat met MIV/vigs besmet is regoor Suid-Afrika gestyg, behalwe in KwaZulu-Natal en Gauteng. KwaZulu-Natal het egter nog steeds die hoogste besmettingskoers in die land – 15,5%. In die provinsie met die laagste besmettingskoers, die Wes-Kaap, het die aantal mense wat met vigs besmet is tussen 2005 en 2008 verdubbel.[24]

Die gebruik van kondome het in al die provinsies tussen 2002 en 2008 tweevoudig vermeerder. Die twee provinsies waar die kondome die minste in 2002 gebruik is, was weereens die provinsies wat ook die minste kondome in 2008 gebruik het, naamlik die Noord-Kaap en Wes-Kaap.[25]

Die voorkoms van MIV/vigs onder Suid-Afrikaners wat seksueel aktief verkeer, lui volgens provinsie as volg:

Algemeen

wysig

Volgens Patrick MacGoey van Suid-Afrika se Chris Hani Baragwanath-hospitaal, die grootste hospitaal ter wêreld, is “moontlik 50 tot 80 persent van ons pasiënte met MIV besmet”.[26]

Ekonomiese Impak

wysig
Die hoofartikel vir hierdie afdeling is: Invloed van vigs op die ekonomie.

’n Vergelyking wat in 2003 deur die resultate van vier voorspellingsmetodes gemaak is, het die verskil tussen ’n MIV/vigs-scenario teenoor ’n nie-MIV/vigs-scenario vir die jaarlikse groeikoerse tussen 2002 en 2015 voorspel.[27] Luidens die navorsing sou die werklike groei in die Bruto Binnelandse Produk met 0,6 persentasiepunte laer wees sou MIV/vigs nie bestaan het nie, maar die BBP-groeikoers per hoof sou 0,9 persentasiepunte hoër wees. Die toename in die bevolking sou met 1,5 persentasiepunte gedaal het en die groei in die arbeidsmag sou 1,2 persentasiepunte laer wees, maar die werkloosheidskoers sou wel ook 0,9 persentasiepunte laer gewees het.

Die Suid-Afrikaanse tak van Daimler-Chrysler het uit hul 2002-begroting bereken dat die MIV/vigs-verwante uitgawes gelykstaande is aan 4% van die totale som salarisse wat in Suid-Afrika uitbetaal is.[28] In 2000 het Suid-Afrika se tweede grootste maatskappy, Sasol, te kenne gegee dat 15% van hul plaaslike arbeiders MIV-positief is, waarvan 11% aan vigs ly.[29] Volgens die hoofuitvoerende beampte van Suid-Afrika se grootste maatskappy, SAB Miller, sluit die algehele onkostes van MIV/vigs die toename van afwesighede, ingekorte produktiwiteit, en die verhoogde omset- en mediese kostes in.[30]

Bewusmakingsveldtogte

wysig
 
Muurkuns in Suid-Afrika versprei die boodskap oor vigs

Die vier hoof MIV/vigs-bewusmakingsveldtogte in Suid-Afrika is Khomanani (wat deur die staat befonds word), LoveLife (hoofsaaklik privaat befonds), Soul City (’n televisiedrama-reeks vir volwassenes) en Soul Buddys (’n televisiereeks vir tieners).[31] Soul City en Soul Buddys is die suksesvolste bewusmakingsveldtogte wat van stapel gestuur is, hoewel albei veldtogte ’n effense afname in doeltreffendheid tussen 2005 en 2008 getoon het. Van al bogenoemde veldtogte is Khomanani die minste suksesvol, hoewel die doeltreffendheid daarvan met meer as 50% tussen 2005 en 2008 verbeter het.

Vigswesies en huishoudings met kinders aan die hoof

wysig

In Suid-Afrika word ’n weeskind omskryf as ’n kind wie een of beide van sy biologiese ouers aan die dood afgestaan het. In 2005 was daar 3,5 miljoen soortgelyke weeskinders in Suid-Afrika, waarvan 500 000 beide hul biologiese ouers oorleef het.[32] In 2007 was daar na berekening 1 400 000 weeskinders in Suid-Afrika wat weesgelaat is as ’n direkte nagevolge van MIV/vigs.[33]

Data van 2007 dui op 150 000 kinders wat in 79 000 huise bly met kinders aan die hoof daarvan. ’n Huishouding wat deur ’n kind bestuur word, word in Suid-Afrika omskryf as ’n huishouding waar ’n persoon jonger as 17 jaar vir ’n tydperk van ten minste 4 nagte per week teenwoordig is.[34] Daar is in 2008 bevind dat daar te min bewyse is om MIV/vigs aan sulke huishoudings se bestaan te koppel. Huishoudings met kinders aan die hoof, beslaan 0,7 % van alle kinders en 0,5 % van alle huishoudings in 2007, waarvan die syfers min of meer dieselfde as in 2002 gebly het.[35]

  • Aantal vigswesies: 1,99 miljoen (2010);[36] 2,01 miljoen (2011) [37]

Gepaardgaande besmetting met tering

wysig

In 2007 is daar tot die gevolgtrekking gekom dat een-derde van MIV-lyers TB (tuberkulose) in hul leeftyd sal opdoen. Hoewel nie alle pasiënte met TB vir MIV getoets is nie, is 40% van TB-lyers in 2006 vir MIV getoets. Vanaf 2002 het die regering dit sy beleid gemaak om alle nuwe voorvalle van TB vir MIV-besmetting te toets.[38]

Ewenwel seksueel oordraagbare infeksies deel van die staat se MIV/vigs-programme uitmaak, soos dit in die meeste lande voorkom, gaan die voorkoming van MIV/vigs in Suid-Afrika met die voorkoming van tering hand aan hand. Die meeste lyers wat aan MIV-verwante oorsake omkom, sterf aan TB en soortgelyke siektes. Trouens, die Departement van Gesondheid se voorkomingsprogram staan juis as die “Nasionale MIV en Vigs en TB-program” bekend.[39] Ooreenkomstig die Verenigde Nasies se voorskrifte, het Suid-Afrika ook ’n “MIV en Vigs en SOI-Strategiese Plan” uiteengesit.[40]

Geskiedenis van MIV/vigs in Suid-Afrika

wysig

Vigs is in 1983 vir die eerste keer in Suid-Afrika by twee pasiënte gediagnoseer.[41] Die eerste opgetekende sterfte aan vigs het in 1983 plaasvind.[42] Teen 1986 was daar 46 opgetekende vigsgevalle. Teen 2000 is daar beweer dat, voor 1990, slegs 5% van die werklike besmetting en 1% van sterftes aan vigs aangemeld is. Teen 1990 was minder as 1% van Suid-Afrikaners met vigs besmet. Teen 1996 het die syfer rondom 3% gestaan en teen 1999 is 10% bereik.[43] Vigs het teen 1995 as ’n pandemie begin uitkring.[44]

1986: Die eerste Vigs-adviesraad

wysig

In 1985 het die Suid-Afrikaanse regering die land se eerste vigs-adviesraad op die been gebring.

1990: Die eerste voorgeboortelike opnames

wysig

Die eerste nasionale voorgeboortelike opnames vir MIV-toetse het in 1990 bevind dat 0,8% van swanger vroue MIV-positief is. Daar is geskat dat tussen 74 000 en 120 000 Suid-Afrikaners met MIV saamleef. Voorgeboortelike opnames is voorts jaarliks uitgereik.

1993

wysig

Die MIV-voorkomskoers onder swanger vroue het in 1993 4,3% bereik. In hierdie jaar het die Nasionale Departement van Gesondheid aangekondig dat die aantal opgetekende MIV-besmettings oor die afgelope twee jaar met 60% gestyg het, en dat daar verwag is dat die syfer in 1993 sou verdubbel.

1995

wysig

In Augustus 1995 het die Departement van Gesondheid ’n R14,27 miljoen-kontrak aangegaan om ’n opvolg van die musiekblyspel, Sarafina, wat sou handel oor vigs wat jong mense raak, op die planke te bring.[45] Hierdie projek het onder omstredenheid gebuk gegaan en is in 1996 laat vaar.[46]

Vanaf 6 tot 10 Maart 1995 is die 7de Internasionale Konferensie vir MIV/vigs-lyers in Kaapstad aangebied,[47] en is deur Adjunkpresident Thabo Mbeki geopen.[48]

1996

wysig

Daar is in Januarie 1996 besluit dat Suid-Afrika se nasionale sokkerspan, Bafana-Bafana, die vigs-bewusmakingsveldtog sou steun deur rooi lintjies by al hulle openbare verskynings tydens die Afrika Nasiebeker-toernooi te dra.[49]

Op 5 Junie 1996[50] het die Suid-Afrikaanse Minister van Gesondheid, Nkosazana Zuma, die 11de Internasionale Konferensie oor Vigs te Vancouver toegespreek:

Die meeste mense wat met MIV besmet is in Afrika woonagtig, waar terapie wat uit ’n kombinasie van duur teenretrovirale middels bestaan buite die kwessie is. [51]

1997

wysig

Die Suid-Afrikaanse regering se Departement van Gesondheid het in Februarie 1997 hul ondersteuning aan die omstrede vigsmiddel, Virodene, verdedig:

Die ‘brousels’ wat beskikbaar is [vir die behandeling van MIV/vigs] is buite die bereik van die meeste pasiënte [selfs in ontwikkelde lande]. [52]

Die parlement het voorheen ’n ondersoek rondom die prosedures van die kliniese proefnemings van die middel ingestel.[53]

2000: Die Vigs 5-jaarplan

wysig

In 2000 het die Departement van Gesondheid ’n 5-jaarplan uiteengesit om MIV, vigs en seksueel oordraagbare infeksies te beveg. Die Nasionale Vigsraad (SANAC) is in die lewe geroep om oor hierdie ontplooiing toesig te hou.

Demografie

wysig

Volgens die Nasionale MIV en Sifilis Voorgeboortelike Sero-voorkoms Opname van 2005[54] en 2007,[55] het die jaarlikse persentasie swanger vroue met MIV soos volg getoon:

Jaar: 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
Persentasie: 0,7 1,7 2,2 4,0 7,6 10,4 14,2 17,0 22,8 22,4 24,5 24,8 26,5 27,9 29,5 30,2 29,1 28,0

Volgens die 2006-opname deur die Suid-Afrikaanse Departement van Gesondheid, is 13,3% uit 9 950 Afrikane wat ondervra is met MIV besmet. Uit 1173 Blankes is 0,6% met MIV besmet.[56] Hierdie syfers is in 2008 deur ’n 2008-opname van die Geesteswetenskappe Navorsingsraad bevestig, waar bevind is dat ’n besmettingskoers onder Afrikane 13,6 % beslaan, 1,7% onder Bruinmense, 0,3% onder Indiërs en 0,3% onder Blankes.[57]

In 2007 is daar beraam dat tussen 4,9 en 6,6 miljoen uit 48 miljoen Suid-Afrikaners uit alle ouderdomsgroepe met MIV (Menslike Immuniteitsgebrekvirus) besmet is, wat die virus is wat vigs (Verworwe Immuniteitsgebreksindroom) veroorsaak.[58]

Vigsontkenning in Suid-Afrika

wysig

2000

wysig

President Mbeki het op 9 Julie 2002 die Internasionale Vigskonferensie in Durban met ’n toespraak geopen wat nie oor MIV of vigs gehandel het nie, maar oor die uiterste armoede wat in Afrika woed. In sy toespraak het hy toegegee dat immuniteitsgebrek ’n groot vraagstuk in Afrika is, maar dat ’n mens nie alle immuniteitsgebrek-verwante siektes slegs aan ’n enkele virus kan toeskryf nie.[59][60]

Op 4 September 2000 het President Thabo Mbeki gedurende ’n onderhoud met die Time-tydskrif (Suid-Afrikaanse uitgawe) erken dat MIV die oorsaak van vigs is, maar het die mening gelug dat MIV nie as die enigste oorsaak van immuniteitsgebrek gereken kan word nie:

…die opvatting dat immuniteitsgebrek slegs deur ’n enkele virus opgedoen word, kan nie onderskraag word nie. As jy eers aanvoer dat immuniteitsgebrek van daardie virus verwerf word, sou jou antwoord dan teenretrovirale middels wees. Maar sou jy aanvaar dat daar ’n verskeidenheid van redes kan wees…dan kan jy ’n veelomvattender benadering tot behandeling kry.[61][62]

President Mbeki het op 20 September 2000 terugvoering op ’n vraag in die parlement oor sy sieninge gegee:

Alle MIV/vigs-programme van hierdie regering is op die tesis gegrond dat MIV vigs veroorsaak. [Maar…] kan ’n virus ’n sindroom veroorsaak? Die kan nie, omrede ’n sindroom ’n groep siektes is wat uit verworwe immuniteitsgebrek voortspruit. Inderdaad, MIV dra by [tot die ineenstorting van die immuunstelsel], maar ander dinge dra ook by. [63]

2001

wysig

Die staat het in 2001 ’n span wetenskaplikes aangestel, insluitend vigs-ontkenners, om oor die saak terugvoering te gee. ’n Verslag het alternatiewe behandeling vir MIV/vigs voorgestel, maar die Suid-Afrikaanse regering het aangevoer dat, indien geen alternatiewe wetenskaplike bewyse op die tafel gebring word nie, hul beleid steeds op die MIV-veroorsaak-vigs-teorie geskoei sou word.[64]

2006

wysig

Al die moeite wat in die stryd gewerp is om MIV/vigs te behandel, is deur die houding wat die regering openbaar het in gedrang gebring. Die Minister van Gesondheid, Manto Tshabalala-Msimang, het ’n dieet bestaande uit knoffel, olyfolie en suurlemoen aanbeveel om van vigs te genees.[65] Ondanks die baie wetenskaplikes en politieke amptenare wat klagtes ingedien het om haar uit die pos te lig, het sy eers uit haar amp getree toe Mbeki as president uitgetree het.[66]

President Mbeki en Gesondheidsminister Tshabalala-Msimang het in Augustus 2007 die Adjunkminister van Gesondheid, Nozizwe Madlala-Routledge, ontslaan. Madlala-Routledge was hoogaangeskrewe onder medici en vigsaktiviste.[67] Alhoewel sy amptelik weens korrupsie afgedank is, is daar bespiegel dat sy afgedank is omrede sy soos die hoofstroom geglo het dat vigs met MIV verband hou.[68]

Hoewel President Mbeki se regering hul suksesvol teen ’n regsaksie verdedig het (waar multi-nasionale farmaseutiese maatskappye hul in 2001 teen ’n wet wat goedkoop plaaslik-vervaardigde medisyne toelaat, soos teenretrovirale middels, tot die hof gewend het), het die staat se vervaardiging en verspreiding van teenretrovirale middels teen ’n slakkegang verloop. Die Suid-Afrikaanse Hooggeregshof het in 2002 die regering beveel om nevirapien aan swanger vroue beskikbaar te stel om moeder-na-kind-oordrag van MIV te voorkom, nadat drukgroepe, soos die Treatment Action Campaign, ’n aksie ingestel het.

Hoewel internasionale farmaseutiese maatskappye goedkoop of gratis teenretrovirale middels aangebied het, was die Departement van Gesondheid steeds huiwerig oor hoe vigspasiënte van behandeling voorsien sou word. Die regering het eers in November 2003 dit goedgekeur en ’n plan uiteen gesit om teenretrovirale behandeling aan die publiek beskikbaar te stel. Voor 2003 kon Suid-Afrikaners met MIV in die privaatsektor deur hul mediese skemas wel behandeling teen verdere besmettings ontvang, maar kon nie toegang tot goedkoop teenretrovirale middels verkry nie.[56]

Mites en wanopvattings

wysig
 
'n Potensiële moordwapen?

Problematiek ontstaan om seksuele gedrag te verander weens kulturele wanopvattings rakende vigs. Gewoonlik word Europese of Amerikaanse slagspreuke en denkwyse in veldtogte gebruik om vigs te bekamp. Hierdie oortuigings verskil egter van die minder verwetenskaplikte en bykans verlandelike, afgesonderde en half-/ongeletterde Afrika-kultuur wat grootliks op die magie en bonatuurlike steun en so te sê geen aanraking met die globale denkpatrone het nie.[69]

'n 50-minute dokumentêre film,Deadly Myths?, is deur die Universiteit van Natal in 2003 uitgereik. In hierdie beeldmateriaal word daar nie alleen die onakkurate mites gelys nie, maar ook gekyk na die optrede teenoor vigslyers. Onkunde skep nuwe mites, wat weer stigmatisering, vooroordele en soms geslagsgeweld aanspoor. Deur eenvoudig die mites verkeerd te bewys, sal maar 'n skraal verandering bring in die wyse hoe gedrag verander kan word. Dit is omrede wanopvattings dikwels 'n gerieflike sterk verdedigingsmeganisme is om afstand te doen van 'n situasie wat moeilik aanvaarbaar of verklaarbaar is. Die probleem self word nie vierkantig in die oë gekyk nie.[70]

In die rolprent word die volgende mites en oortuigings bevind:[71][72]

  1. Verspreiding van siekte
    1. Seksuele gedrag.
      1. Kondome bevat wurms wat jou van binne na buite vreet; so sterf jy.
      2. Kondome verhoed 'n sterk ereksie by mans.
      3. Kondome is giftig.
      4. Kondome pas nie, daarom sal dit nie vigs voorkom nie.
      5. Die smeermiddels in die kondome veroorsaak vigs.
      6. In ruil vir seks, bied mans vir meisies en weeskinders huwelike, geld, voedsel, behuising en klerasie aan. Seks is daarom 'n regverdige vergoeding.
      7. Sekswerkers beweer dat sekere kliënte volstrek weier om 'n kondoom te gebruik.
      8. Sekswerkers probeer self nie veiliger leef nie.
      9. Sekswerkers se kliënte betaal meer vir onveilige seks.
      10. Daar bestaan die onsekerheid of kondome die verbruiker beskerm of nie.
    2. Ander gedrag
      1. Vigs word deur snuif veroorsaak, want snuifblikkies bevat die MI-virus.
      2. As jy baie eet en vet word, sal jy nie vigs kry nie.
      3. Vigs kan deur die eet van lemoene of appels opgedoen word, veral die bloedlemoen met die rooi vleis.
      4. As jy rooivleis eet, mag dit dalk met die MI-virus besmet wees.
      5. As 'n vigslyer op die grond spoeg, kan 'n skrophoender dit inkry, die mens die hoender eet en so vigs kry.
      6. Deur aanraking kan vigs van een persoon na 'n ander versprei.
      7. Mense gaan eerder aan eensaamheid en spanning dood as vigs.
  2. Genesing
    1. Tradisionele genesers kan jou van vigs gesondmaak.
    2. Seks met jong kindertjies kan vigs genees.
    3. Seks met 'n Sjinese meisie kan vigs genees.
    4. Seks met ouer vroue en jong kinders sal die virus na hulle oordra, sodat jy gesond kan word, soos met ongeluk en sonde.
    5. Seks met 'n maagd bring genesing.
    6. Party kruie kan vigs genees.
  3. Politieke oortuigings
    1. Wit mense/Indiërs spuit lemoene met die MI-virus in om swart mense dood te maak.
    2. Vigs is 'n swart siekte wat wit mense nie kry nie.
    3. Vigs is deur blankes uitgevind om swart mense dood te maak.
    4. Wit mense weier om medisyne wat vigs genees aan swart mense te verskaf.
    5. Die regering probeer mense doodmaak deur die verskaffing van kondome wat die MI-virus bevat, sodat minder mense moet stem.
    6. Vigs is 'n vorm van diskriminasie teen swart mense.
  4. Voorkomingsmaatreëls
    1. Kondome moet twee keer gebruik word, sonder om dit te was.
    2. Daar moet daagliks met Dettol (ontsmettingsmiddel) gewas word om vigs nie op te doen nie.
  5. Ander wanopvattings
    1. Mans wat hul van seks weerhou, word stapelgek, omdat die spermatozoa by hul ruggraat opgaan en die brein bereik.
    2. Sperm is gesond vir vroue – dit bevat proteïen.
    3. Gesins-/Familielede raai jong meisies af om hul MIV-status bekend te maak, want dit sal die sosiale kring in die verleentheid stel en selfs verwerping deur die samelewing meebring. Om MIV te hê bring dus skande op die familie.
    4. Mense wat getoor is, kry borsprobleme. Wit mense is onbewus hiervan en noem hierdie verskynsel vigs.
    5. Geeste veroorsaak vigs (jy is dus getoor as jy vigs kry).

Verwysings

wysig
  1. ↑ http://www.statssa.gov.za/Publications/P0302/P03022013.pdf
  2. ↑ http://data.unaids.org/pub/GlobalReport/2008/jc1510_2008_global_report_pp211_234_en.pdf Geargiveer 28 Julie 2011 op Wayback Machine page 214
  3. ↑ "South Africa – CIA – The World Factbook". The World Factbook. Central Intelligence Agency. 4 April 2007. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 Mei 2020.
  4. ↑ http://data.unaids.org/pub/GlobalReport/2008/jc1510_2008_global_report_pp235_324_en.pdf Geargiveer 13 Maart 2012 op Wayback Machine page 271
  5. ↑ http://www.statssa.gov.za/publications/P0302/P03022010.pdf bladsy 5
  6. ↑ http://www.statssa.gov.za/publications/P0302/P03022010.pdf bladsy 8
  7. ↑ http://data.unaids.org/pub/Report/2008/20080904_southafrica_anc_2008_en.pdf Geargiveer 24 Julie 2018 op Wayback Machine page 25-26
  8. ↑ http://beta2.statssa.gov.za/publications/P0302/P03022014.pdf
  9. ↑ http://beta2.statssa.gov.za/publications/P0302/P03022014.pdf
  10. ↑ http://www.hsrc.ac.za/research/output/outputDocuments/5890_Setswe_HIVandAIDSepidemicinSA.pdf Geargiveer 26 Julie 2011 op Wayback Machine slide 4
  11. ↑ http://www.hsrc.ac.za/research/output/outputDocuments/5890_Setswe_HIVandAIDSepidemicinSA.pdf Geargiveer 26 Julie 2011 op Wayback Machine slide 5
  12. ↑ http://www.hsrc.ac.za/research/output/outputDocuments/5890_Setswe_HIVandAIDSepidemicinSA.pdf Geargiveer 26 Julie 2011 op Wayback Machine slide 14
  13. ↑ http://www.hsrc.ac.za/research/output/outputDocuments/5890_Setswe_HIVandAIDSepidemicinSA.pdf Geargiveer 26 Julie 2011 op Wayback Machine slide 19
  14. ↑ 14,0 14,1 "Sub-Saharan Africa AIDS epidemic update. Regional Summary" (PDF) (in Engels). UNAIDS. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 26 Maart 2009. Besoek op 22 Oktober 2008.
  15. ↑ "THE NATIONAL HIV AND SYPHILIS PREVALENCE SURVEY SOUTH AFRICA 2007" (in Engels). The South African Department of Health. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Mei 2013. Besoek op 22 Oktober 2008.
  16. ↑ http://www.hsrc.ac.za/research/output/outputDocuments/5890_Setswe_HIVandAIDSepidemicinSA.pdf Geargiveer 26 Julie 2011 op Wayback Machine slide 10
  17. ↑ http://www.hsrc.ac.za/research/output/outputDocuments/5890_Setswe_HIVandAIDSepidemicinSA.pdf Geargiveer 26 Julie 2011 op Wayback Machine slide 6
  18. ↑ http://www.hsrc.ac.za/research/output/outputDocuments/5890_Setswe_HIVandAIDSepidemicinSA.pdf Geargiveer 26 Julie 2011 op Wayback Machine slide 17
  19. ↑ http://www.hsrc.ac.za/research/output/outputDocuments/5890_Setswe_HIVandAIDSepidemicinSA.pdf Geargiveer 26 Julie 2011 op Wayback Machine slide 22
  20. ↑ http://www.statssa.gov.za/publications/P0302/P03022010.pdf
  21. ↑ http://www.statssa.gov.za/publications/P0302/P03022011.pdf
  22. ↑ http://www.statssa.gov.za/publications/P0302/P03022010.pdf
  23. ↑ http://www.statssa.gov.za/publications/P0302/P03022011.pdf
  24. ↑ http://www.hsrc.ac.za/research/output/outputDocuments/5890_Setswe_HIVandAIDSepidemicinSA.pdf Geargiveer 26 Julie 2011 op Wayback Machine slide 8
  25. ↑ http://www.hsrc.ac.za/research/output/outputDocuments/5890_Setswe_HIVandAIDSepidemicinSA.pdf Geargiveer 26 Julie 2011 op Wayback Machine slide 18
  26. ↑ http://english.aljazeera.net/programmes/general/2009/01/200919132156992987.html
  27. ↑ "The Impact of HIV/AIDS on the South African Economy: A Review of Current Evidence" (PDF). TIPS. Besoek op 22 Oktober 2008. table on page 23
  28. ↑ "GLOBAL HEALTH INITIATIVE. Private Sector Intervention Case Example" (PDF). Daimler-Chrysler. Besoek op 22 Oktober 2008. page 2
  29. ↑ http://www.wbs.ac.za/download_files/faculty/lecturing_staff/prof_david_dickinson/2002/Dickinson_2002_1.pdf Geargiveer 9 Oktober 2011 op Wayback Machine page 14
  30. ↑ http://www.gbcimpact.org/itcs_node/10/533/interview/1260
  31. ↑ http://www.hsrc.ac.za/Document-3239.phtml Geargiveer 26 Julie 2011 op Wayback Machine slide 33
  32. ↑ http://www.childrencount.ci.org.za/content.asp?TopLinkID=6&PageID=18[dooie skakel]
  33. ↑ "AIDS orphans" (in Engels). Avert. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 Julie 2010. Besoek op 6 Junie 2009.
  34. ↑ http://www.childrencount.ci.org.za/content.asp?TopLinkID=6&PageID=68[dooie skakel]
  35. ↑ http://www.state.gov/g/drl/rls/hrrpt/2008/af/119025.htm
  36. ↑ http://www.statssa.gov.za/publications/P0302/P03022010.pdf
  37. ↑ http://www.statssa.gov.za/publications/P0302/P03022011.pdf
  38. ↑ "argiefkopie" (PDF). Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 20 Junie 2011. Besoek op 20 Maart 2010.
  39. ↑ "argiefkopie". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 Junie 2011. Besoek op 20 Maart 2010.
  40. ↑ "argiefkopie" (PDF). Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 7 September 2008. Besoek op 20 Maart 2010.
  41. ↑ Ras GJ, Simson IW, Anderson R, Prozesky OW, Hamersma T. Acquired immunodeficiency syndrome. A report of 2 South African cases. S Afr Med J 1983 Jul 23; 64(4): 140-2.
  42. ↑ Ras GJ, Simson IW, Anderson R, Prozesky OW, Hamersma T. Acquired immunodeficiency syndrome. A report of 2 South African cases. S Afr Med J 1983 Jul 23; 64(4): 140-2.
  43. ↑ "argiefkopie" (PDF). Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 29 Februarie 2012. Besoek op 20 Maart 2010.
  44. ↑ "argiefkopie" (PDF). Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 17 Julie 2011. Besoek op 20 Maart 2010.
  45. ↑ http://www.healthlink.org.za/pphc/Phila/sarafina.htm
  46. ↑ "argiefkopie". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 September 2013. Besoek op 20 Maart 2010.
  47. ↑ "argiefkopie". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 Julie 2011. Besoek op 20 Maart 2010.
  48. ↑ http://70.84.171.10/~etools/newsbrief/1995/news0304
  49. ↑ "argiefkopie". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Junie 2011. Besoek op 20 Maart 2010.
  50. ↑ http://www.aegis.org/news/bar/1996/BR960502.html
  51. ↑ "argiefkopie" (PDF). Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 19 Januarie 2007. Besoek op 20 Maart 2010.
  52. ↑ "argiefkopie". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Junie 2011. Besoek op 20 Maart 2010.
  53. ↑ "argiefkopie". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Junie 2011. Besoek op 20 Maart 2010.
  54. ↑ "argiefkopie" (PDF). Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 15 April 2012. Besoek op 20 Maart 2010.
  55. ↑ "argiefkopie" (PDF). Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 26 Julie 2011. Besoek op 20 Maart 2010.
  56. ↑ 56,0 56,1 The South African Department of Health Study, 2006
  57. ↑ South African National HIV Prevelance, Incidence, Behaviour and Communication Survey,2008. Human Sciences Research Council. 009. p. 79. ISBN 978-0-7969-2292-2. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2010-05-22. Besoek op 2009-12-02. {{cite book}}: Gaan datum na in: |date= (hulp)
  58. ↑ "Epidemiological Fact Sheet on HIV and AIDS, 2008 (page 4 and 5)" (PDF). Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 17 September 2008. Besoek op 17 September 2008.
  59. ↑ "argiefkopie". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Junie 2011. Besoek op 20 Maart 2010.
  60. ↑ http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/africa/826742.stm BBC News: Controversy dogs Aids forum
  61. ↑ http://www.tac.org.za/newsletter/2000/ns000908.txt
  62. ↑ http://constitutionallyspeaking.co.za/?p=1079
  63. ↑ "argiefkopie". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 Mei 2011. Besoek op 20 Maart 2010.
  64. ↑ http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/africa/1260941.stm BBC News: South African split over Aids
  65. ↑ Blandy, Fran (16 Augustus 2006). "'Dr Beetroot' hits back at media over Aids exhibition". Mail & Guardian Online.
  66. ↑ http://news.scotsman.com/topics.cfm?tid=460&id=1344522006 Garlic AIDS cure minister sidelined, 12 Sep 2006
  67. ↑ Mbeki Gives Reason for Firing Minister[dooie skakel] August 12 2007
  68. ↑ Madlala-Routledge was 'set up': De Lille August 08 2007
  69. ↑ Swanepoel, P.H. et al. 2006. Oorredende tekse: Enigste studiegids vir TEX822-8. Pretoria:Unisa. pp.216
  70. ↑ Swanepoel,P.H. et al. 2006. Oorredende tekse: Enigste studiegids vir TEX822-8. Pretoria:Unisa. pp.216-217
  71. ↑ Swanepoel, P.H. et al. 2006. Oorredende tekse: Enigste studiegids vir TEX822-8. Pretoria:Unisa. pp.216-218
  72. ↑ The new frontier

Eksterne skakels

wysig
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal.
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=MIV/vigs_in_Suid-Afrika&oldid=2707740"