Malan Steyn

Suid-Afrikaanse skrywer

Malan Steyn, ’n Suid-Afrikaanse skrywer, is in 1974 gebore.

Lewe en werk wysig

Hy bring die eerste vyf jare van sy lewe in Wellington deur. Die gesin verhuis dan na Stellenbosch. Sy pa is hier verbonde aan die Departement Opvoedkunde van die universiteit en sy ma is 'n musiekonderwyseres. Hy matrikuleer aan die Paul Roos Gimnasium en studeer dan verder aan die Universiteit van Stellenbosch, waar hy 'n B.A. Drama-graad en 'n B.A. Honneurs-graad in Afrikaans-Nederlands verwerf. Hierna bring hy ses maande in Nederland deur en verwerf dan terug op Stellenbosch sy M.A.-graad in Afrikaans-Nederlands. Vir vier maande is hy kopieskrywer by 'n kettingwinkelgroep, waarna hy voltyds begin skryf. Hy is sedert einde 2005 saam met Mitzi Booysen draaiboekskrywer vir die televisiereeks “Binneland” (aanvanklik “Binnelanders”) en word in 2009 ook deeltydse dosent aan die Departement Drama van die Universiteit van Stellenbosch, waar hy die kuns van dramas skryf doseer. Benewens skrywer is hy ook soms akteur en tree hy op in onder andere “Tip” van Saartjie Botha. Hy bied ook werkswinkels aan oor die kuns van die skryf van drama, onder andere by die Suidoosterfees in 2009. Hy bly op Stellenbosch.[1]

Skryfwerk wysig

Sy dramas word meermale by verskeie kunstefeeste en in die vernaamste sentrums in die land opgevoer.[2]Die kaal generaals” word in 1995 deur die Universiteit van Stellenbosch se drama vereniging by die Grahamstad Nasionale Kunstefees opgevoer. “Kosmopolis” is 'n drama met musiek wat in 2000 deur leerlinge van die Paul Roos Gimnasium in Stellenbosch opgevoer in word.[3]Outopsie” is 'n kabaret, wat in 2001 die naaswenner is van die Anglogold-Aardklop Smeltkroes-prys vir die beste nuwe inheemse drama op Aardklop. “Die Joseph en Mary affair” skryf hy saam met Ilse Oppelt. Twee Christene en 'n Moslem maak gereed vir die aanbieding van 'n mirakelspel tydens 'n maatskappy op die Kaapse Vlakte se jaareindfunksie. Die fabriek is in die moeilikheid, hulle werk en toekoms is in die gedrang en so verdring die persoonlike bagasie kort-kort die kuns (en andersom). Hierdie drama spreek veral godsdienstige verskille, medemenslikheid en die bestaan problematiek aan. “Die Joseph en Mary affair” verower in 2002 die Anglogold-Aardklop Smeltkroes-prys vir die beste nuwe inheemse drama.[4][4]Drie susters: 'n plek”(wat hy saam met Amelda Brand skryf) is losweg gebaseer op die “Drie Susters”-tekste van Anton Tsjechof en Reza de Wet, maar hy verplaas die aksie na die onstuimige Suid-Afrikaanse landskap van die jare tagtig. Drie singende susters sit opgeskeep met mekaar, met hulle verlede en met 'n sterwende vader op 'n dorre Karoo-gasteplaas. Ousus Olgi vind bedags haar ontvlugting in die fotoverhaal boekies van Grens vegter, kos en haar kubus kulture wat sy soos haar eie kroos versorg. Kleinsus Irene staan op trou met 'n ware grens held, die dienspligtige Boetie, maar haar nagmerries en ongesonde belangstelling in geparste vlinders ontstem tog haar huisgenote. Die middel suster Marcia maak net wodka-mixes en moeilikheid so ver sy gaan. Hierdie drama is in 2003 die naaswenner van die Anglogold-Aardklop Smeltkroes-prys. “Eet alles” kyk na 'n dekade na wat gebeur het met die volgelinge van die Voëlvry beweging wat in die tagtigerjare alternatiewe musiek in Afrikaans wou vestig. Vyf vriende kom in 2002 na Johannes Kerkorrel se self moord by 'n braaiplek bymekaar en hulle wisselwerking demonstreer waar hulle nou is vergeleke met die hoogtepunt van die musikale versetbeweging waaraan hulle behoort het. “Eet alles” is in 2004 die naaswenner van die Anglogold-Aardklop Smeltkroes-prys. “Jan en Jorie” behandel die lewens van die bekende kunstenaars egpaar Jan Rabie en Marjorie Wallace .In 2006 verower “Jan en Jorie” 'n Fleur du Cap-teaterprys.[5]

Die musiekdrama “Onbekend” debuteer by Aardklop in 2004 en vertel die verhale van 'n sepiester, 'n sangeres en 'n kabaret-diva wat elkeen na groter erkenning soek. Benewens die karakters se eie persoonlike stryd word hierin ook die teater se skeppingsproses en stryd om oorlewing uitgebeeld. Saam met Saartjie Botha, Jeanne Goosen, Henriëtta Gryffenberg, Leon Kruger en Chris Vorster Malan deel aan die produksie van “Die Tafel”, waar elkeen van die dramaturge ’n kort skets skryf wat die wel en wee van ʼn paartjie uitbeeld. “Rip se Winkel” vertel die Suid-Afrikaanse geskiedenis in vyftig minute vir skoolkinders, waar Rip telkemale uit sy slaap geruk word deur dramatiese gebeurtenisse in die geskiedenis, en “Begeesterd” is 'n dramatiese aanpassing van die geskiedenis van Hugenote Hoërskool en die ontstaansgeskiedenis van die dorp Wellington.

Bos” debuteer by die KKNK van 2012. Tien tieners is op 'n oorlewingskamp in die bos, waar spoke, hormone, groepsdruk en goggas sake vir hulle moeilik maak. Hulle staan onder die leiding van 'n militaristiese onderwyser wat as jong man weermag toe was en daar sy inisiasie ontvang het. Die drama behandel jong mense se behoefte aan inisiasie, 'n rite, waardeur hulle 'n oorgang na volwassenheid kan ondergaan. Dikwels word dit egter op hulle afgedwing. Ander dramas van hom sluit in “Roadkill-Padkos”, “Bok-bok staan styf”, 'n drama oor ontgroening waarin daar gehoor deelname is en wat in 2002 by die KKNK debuteer, die pantomime “Rooikôppitjie” (saam met Saartjie Botha, Francois Toerien en Nicole Holm) en “Langarm van die gereg”. Hy verwerk ook Etienne van Heerden se roman “Toorberg” saam met Petrus du Preez vir die verhoog en is saam met Mitzi Booysen medeskrywer van die draaiboek vir die televisiereeks “Binnelanders” .In 2007 word hy genomineer vir 'n ATKV-prys vir beste draaiboek vir 'n dramareeks vir “Binnelanders”. Verder is hy verantwoordelik vir verskeie kindertekste en skole stukke.

Sy eerste gepubliseerde drama is “Johnny is nie dood nie”,[6] wat 'n grondige verwerking is van die vroeëre “Eet alles”, waar die aksie rondom die dood van Johannes Kerkorrel draai. Die titel is ontleen aan die refrein van een van Koos Kombuis se liedjies met die refrein “Johnny is nie dood nie; hy’s net uitgepaas”. Die wisselwerking tussen die vyf karakters vertel van hulle studentejare en liefdes, getroude lewens en hulle ontnugtering met die nuwe Suid-Afrika, wat gekontrasteer word met die tagtigerjare se veiligheidspolisie, onrus op die kampusse en diensplig. Sentraal staan die raaisel van die rebelse rockster Johnny se dood.

Publikasies wysig

  • 2011 - Johnny is nie dood nie

Bronne wysig

Verwysings wysig

  1. Van Noord, Peter “Stil ‘Dramaturk’” “Insig” Oktober 2003
  2. Burger, Kobus “'n Man met baie stories” “Plus” 27 Augustus 2004
  3. Die Burger: http://m24arg02.naspers.com/argief/berigte/dieburger/2000/05/11/14/1.html[dooie skakel]
  4. 4,0 4,1 Steinmair, Deborah “‘Affair van Kaapse Josef en Maria met mening terug” “Die Burger” 20 Maart 2007
  5. Steyn, Malan Volksblad: http://152.111.11.6/argief/berigte/volksblad/2004/08/30/VB/8/01.html[dooie skakel]
  6. Scholtz, Brink LitNet: http://www.litnet.co.za/johnny-is-nie-dood-nie-n-uiters-waardevolle-toevoeging-tot-die-suid-afrikaanse-drama/