Natriumbikarbonaat

Natriumbikarbonaat (Natriumwaterstofkarbonaat, koeksoda) is 'n wit kristallyne stof wat dikwels as rysmiddel en bestanddeel in bakpoeier gebruik word. Dit is die waterstofkarbonaat-Sout (chemiese stof) van natrium. Dit kom in die natuur as die mineraal nahcoliet voor.^[1]

**Eienskappe**
Algemeen
Naam	Natriumbikarbonaat
Struktuurformule van
Chemiese formule	NaHCO₃
Molêre massa	84.01 g/mol
CAS-nommer	144-55-8
Voorkoms	wit, kristallyn
Fasegedrag
Selkonstantes	a=352pm; b=970pm; c=807pm; β=112°
Ruimtegroep	P2₁/c
Nommer	14
Schönfliess-simbool	C⁵_2h
Strukturbericht	G0₁₂
Smeltpunt	300 °C (573.15 K)
Kookpunt
Digtheid	2.16 g/cm³
Oplosbaarheid	100
Suur-basis eienskappe
pKa
Veiligheid
Flitspunt
Tensy anders vermeld is alle data vir standaardtemperatuur en -druk toestande.

Portaal Chemie

Kristalstruktuur

Die verwronge oktaëdriese omringing van Na

Natriumbikarbonaat kristalliseer in 'n monokliniese struktuur, wat die argetipe van die G0₁₂-struktuur van die strukturbericht-klassifikasie is.^[2] Die struktuur bevat anioonlae wat ongeveer aan die 102-lae ewewydig is. Elke natiumioon is deur 'n effens verwronge oktaëder van suurstofatome omring. Die Na-O-afstande wissel van 238,9pm tot 247,2pm. Die anioonlae bestaan uit oneindige kettings van bikarbonaatione wat deur waterstofbinding bymekaar gehou word in 'n effens geplooide ketting.^[3]

Gebruike

As toevoeging tot kossoorte het dit die E-nommer E 500. Dit word ook gebruik as ligte skoonmaak- of skuurmiddel vir huishoudelike gebruik, en as bestanddeel van maagtablette teen sooibrand. Wanneer dit met 'n sterk of swak suur gemeng word, ontbind dit en stel koolstofdioksied gas vry.

Vroeër was Natriumbikarbonaat gebruik om die borrels in sodawater te maak, en dit word steeds as bestanddeel in baie Asiatiese geregte gebruik.

Natriumbikarbonaat word in die menslike liggaam in groot hoeveelhede deur die pankreas vervaardig om maagsuur in die dunderm te neutraliseer met die volgende reaksie:

NaHCO₃ + HCl → NaCl + H₂O + CO₂

Met 'n basis reageer dit soos volg:

NaHCO₃ + NaOH → Na₂CO₃ + H₂O

Verwysings

↑ "Nahcolite". Mindat 2831.
↑ "Nahcolite". Aflow.
↑ Sass, R.L. and Scheuerman, R.F. (1962). "The crystal structure of sodium bicarbonate". Acta Cryst. 15: 77–81. doi:10.1107/S0365110X62000158.{{cite journal}}: AS1-onderhoud: gebruik authors-parameter (link)

Hierdie artikel is ’n saadjie. Voel vry om Wikipedia te help deur dit uit te brei.

[1] "Nahcolite". Mindat 2831.

[2] "Nahcolite". Aflow.

[3] Sass, R.L. and Scheuerman, R.F. (1962). "The crystal structure of sodium bicarbonate". Acta Cryst. 15: 77–81. doi:10.1107/S0365110X62000158.{{cite journal}}: AS1-onderhoud: gebruik authors-parameter (link)

[1]

[2]

[3]