Nitrogliserien

Nitrogliserien is 'n bekende plofstof, wat ook mediese toepassings het. Dit is 'n chemiese stof met die formule C₃H₅N₃O₉ en is die drievoudige ester van gliserol met salpetersuur.

Eienskappe

Algemeen
Naam	Nitrogliserien
IUSTC-naam	1,2,3,-tris-nitroksipropaan
Ander name	gliseroltrinitraat
Struktuurformule van
Chemiese formule	C3H5N3O9
Molêre massa	227,09 [g/mol]
CAS-nommer	55-63-0
Voorkoms	kleurlose vloeistof
Fasegedrag
Smeltpunt	13,2 °C
Kookpunt	Begin ontbinding >50 °C
Digtheid	1,591 g/cm3
Oplosbaarheid	onopl. water, etanol. Opl. eter metanol, asetoon
ΔfHɵ	-1633,2 kJ/mol
ΔcHɵ	6761,34 kJ/mol
Suur-basis eienskappe
pKa
Veiligheid
Flitspunt
Selfontbrandingspunt	Ontplof 260 °C
Tensy anders vermeld is alle data vir standaardtemperatuur en -druk toestande.
Portaal Chemie

Vervaardiging

Soos ander organiese nitrate kan nitogliserien vervaardig word uit gliserol met nitreersuur, 'n mengsel van salpeter- en swaelsuur:

$2H_{2}SO_{4}+HNO_{3}\to NO_{2}^{+}+H_{3}O^{+}+2HSO_{4}^{-}$

$3NO_{2}^{+}+C_{3}H_{5}(OH)_{3}\to C_{3}H_{5}(ONO_{2})_{3}+3H^{+}$

Dit moet egter baie versigtig gebeur en die temperatuur moet beheer word om verder oksidasie van die alkohol te verhoed.

Gebruik as plofstof

In 1864 het Alfred Nobel nitrogliserien as 'n plofstof, wat agt keer kragtiger is as buskruit, op die mark vrygestel. Hy het dit as die onstabiele vloeistof in sink vervoer wat tot groot probleme gelei het. In 1867 het hy patent aangevra vir 'n mengsel van nitrogliserien met diatoomaarde wat hy dinamiet genoem het. Dit het die produk veilig gemaak.