Patriarg Sergius van Moskou

Sergius (Russies: Сергий; 23 Januarie [O.S. 11 Januarie] 1867 – 15 Mei 1944) was van 8 September 1943 tot met sy dood die 12de Russies-Ortodokse patriarg van Moskou en die hele Rusland. Hy was ook van 1925 tot 1943 die de facto-hoof (locum tenens) van die Kerk.

Patriarg Sergius
Kerk	Russies-Ortodokse Kerk
Setel	Moskou
Termyn	8 September 1943 – 15 Mei 1944
Russies	Сергий
Kerkampte
Voorganger	Pieter van Kroetitsi
Opvolger	Patriarg Aleksi I
Persoonlike besonderhede
Geboortenaam	Iwan Nikolajewitsj Stragorodski (Иван Николаевич Страгородский)
Gebore	23 Januarie [O.S. 11 Januarie] 1867
Geboorteplek	Arzamas, Russiese Keiserryk
Oorlede	15 Mei 1944 (op 77)
Sterfteplek	Moskou, Sowjetunie
Nasionaliteit	Russies
Portaal    Rusland

Vroeë lewe

Sergius is op 23 Januarie 1867 gebore as Iwan Nikolajewitsj Stragorodski (Иван Николаевич Страгородский) as lid van die baie godsdienstige gesin van ’n aartspriester in Arzamas naby Nizjni Nowgorod. Hy het die naam Sergius aangeneem nadat hy ’n monnik geword het en in die kweekskool in Nizjni Nowgorod en later die teologiese akademie in Sint Petersburg studeer.

In 1890 is hy op ’n Christelike sending na Japan gestuur, waar hy Japannees vlot leer praat het. (Hy kon reeds Grieks, Latyn en Hebreeus praat.) In 1899 het hy na Sint Petersburg teruggekeer en is hy aangestel as rektor van die akademie. In 1901 is hy aangestel as aartsbiskop van Finland en Wiborg, en in 1911 het hy lid van die Russiese Heilige Sinode geword. Op 28 November 1917 het patriarg Tichon hom ’n aartsbiskop gemaak. Die Bolsjewiste het hom in Januarie 1921 in hegtenis geneem en ná ’n paar maande in die tronk is hy van Moskou na Nizjni Nowgorod verban. Hy is op 18 Maart 1924 aangestel as aartsbiskop van Nizjni Nowgorod.

Verkiesing

Omdat patriarg Tichon geweet het daar sou met sy dood nie op die tradisionele manier ’n patriargale verkiesing kon plaasvind nie, het hy drie kandidate benoem van wie een die leierskap na sy dood sou oorneem.

Op 12 April 1925 is een van dié kandidate, aartsbiskop Pieter van Kroetitsi, gekies as patriargale locum tenens (waarnemer). Na net agt maande is Pieter egter in hegtenis geneem. Nes sy voorganger het hy voor sy inhegtenisneming drie kandidate benoem. Nadat hy gearresteer is, was Sergius van Nizjni Nowgorod die enigste biskop op Pieter se lys wat nie verban of in die tronk was nie. Hy het die leierskap van die Kerk oorgeneem as "waarnemende patriargale locum tenens", met die veronderstelling dat Pieter die de jure-locum tenens was en sy pligte sou hervat wanneer hy vrygelaat word. Dit het egter nooit gebeur nie.

Patriargaat

In ’n poging om die Sowjet-regering te oorreed om nie meer Christene te vervolg nie, het Segius op 29 Julie 1927 in ’n omstrede verklaring die Kerk se trou aan die regering beloof. Hoewel hy dit goed bedoel het, het hy groot teenkanting van ander kerkleiers gekry en talle het bande met die "amptelike kerk" verbreek tot met die verkiesing van patriarg Aleksi I in 1945.

Sergius het ook die Tydelike Patriargale Raad gestig wat deur die Sowjet-regering erken is. Ondanks Sergius se beloftes dat die Kerk nie in staatsake sou inmeng nie en lojaal aan die regering sou wees, was die inhegtenisnemings en teregstellings van kerklui, die vernietiging van kerke, ikone en kweekskole, ens. algemeen in die 1920's en 1930's. Voor die begin van die Tweede Wêreldoorlog was daar in die hele Sowjetunie net vier biskoppe oor, en van die 50 000 priesters in 1918 was daar teen 1935 net 500 oor.

Eers na die Duitse inval in 1941 het Josef Stalin sy veldtog teen die Kerk verslap omdat hy die morele steun van die Kerk tydens die oorlog nodig gehad het. Op 4 September 1943 het Stalin sekere toegewing aan die Kerk beloof in ruil vir hul lojaliteit en hulp. Daaronder was die toestemming om die Moskouse Kweekskool en Teologiese Akademie te open, die vrylating van kerklui en die teruggee van sekere kerkeiendom soos die bekende Drie-eenheid-klooster van Sint Sergei buite Moskou. In ruil daarvoor sou die regering die Kerk onder beheer van die geheime diens plaas – in so ’n mate dat die oorblywende priesters en biskoppe in werklikheid agente van die KGB geword het.

Die grootste toegewing was egter om weer ’n patriarg te kies. Op 8 September 1943 is Sergius verkies. Hy was reeds 76 jaar oud en nie meer gesond nie. Hy is agt maande later, op 15 Mei 1944, oorlede.

Hierdie artikel is vertaal vanuit die Engelse Wikipedia