Piet de Wet

Pieter Daniël de Wet (18 Augustus 1861, Dewetsdorp – 1929, Lindley) was 'n jonger broer van genl. Christiaan de Wet en ook 'n Boeregeneraal in die Tweede Vryheidsoorlog. De Wet het onder meer deelgeneem aan die Slag van Poplar Grove, die Slag van Sannaspos en die skermutseling by Lindley. Hy gee egter oor gedurende Julie 1900, word 'n joiner en word verwerp deur sy mense.

Pieter Daniël de Wet
Geboortedatum	18 Augustus 1861
Geboorteplek	Dewetsdorp
Sterfdatum	1929 (68 jaar oud)
Sterfplek	Lindley
Lojaliteit	Unie van Suid-Afrika
Veldslae/oorloë	Tweede Vryheidsoorlog Slag van Poplar Grove Slag van Sannaspos Skermutseling by Lindley
Familie	Christiaan de Wet (broer)
Ander werk	Landbouer

Kinderjare

Pieter Daniël de Wet is op 18 Augustus 1861 op die plaas 'Nuwejaarsfontein' in die Dewetsdorpdistrik van die Oranje-Vrystaat gebore. Hy was een van veertien kinders van Jacobus Ignatius en Aletta Susanna Margaretha de Wet. Hy het bitter min formele onderwys ontvang, maar is tog beskou as intelligent en wel ter tale. In 1879 het hy en sy broer, Christiaan, die Vrystaat verlaat en gaan boer in die Heidelbergdistrik van die Zuid-Afrikaansche Republiek. Daar het hulle deelgeneem aan die Eerste Anglo-Boereoorlog. Piet het ook deelgeneem aan die ekspedisie om Mampuru te vang.

Boer en Volksraadslid

De Wet het in 1883 na die Vrystaat teruggekeer en begin boer op die plaas 'Vinkfontein' in die Lindleydistrik. Hy is met Susanna de Wet getroud en hulle het vyf seuns en ses dogters gehad. Hy was ’n vooruitstrewende boer en gewild in die distrik. In 1895 is hy as volksraadslid verkies vir die Midden-Liebensbergvlei-wyk in die Bethlehemdistrik. In 1897 het hy bedank as volksraadslid en na Pretoria verhuis. Hy keer egter terug en word verkies as veldkornet van die Lindleykommando.

Oorlog

Toe die Tweede Anglo-Boereoorlog uitbreek het Piet as lid van die Bethlehemkommando na die Natalfront opgeruk. Daar het hy op 5 Oktober 1899 sy manskappe met onderskeiding aangevoer by Nicholsonsnek buite Ladysmith. Hy het ook deelgeneem aan die beleg van Ladysmith. Tydens die beleg het sy kommando opdrag ontvang om na die westelike front op te ruk. Daar het hy deelgeneem aan die aanval op Vaalkop naby Arundel op 16 Desember 1899. Hy het president Steyn so beïndruk dat hy aangestel is as generaal in bevel van al die kommando's suid van die Oranjerivier. Piet se ouer broer, Christiaan, is intussen aangestel as opperbevelvoerder van al die Vrystaatse kommando's. Piet en sy kommando's het by Christiaan en sy kommando's aangesluit voor die slag by Abrahamskraal op 10 Maart 1900. Lord Roberts het Bloemfontein, die hoofstad van die Oranje Vrystaat, ingeneem op 13 Maart 1900. Die twee broers het ook saam geveg by Sannaspos (31 Maart) en Dewetsdorp (20 April).

Op 27 Mei 1900 is Lord Roberts oor die Vaalrivier en die volgende dag het Brittanje die Vrystaat geannekseer. Op 31 Mei het Piet ’n klomp Iere by Lindley vasgetrek. 50 is doodgeskiet, 80 gewond en 450 gevang.

Die oorgawe

Op 19 Julie 1900 het Piet sy broer Christiaan gaan spreek en hom gevra of hy steeds enige kans sien om die stryd voort te sit. Christiaan het gevra of hy mal is en omgedraai en weggeloop. Piet het op sy perd geklim en homself aan die Engelse op Kroonstad gaan oorgee.. Daarna het Piet ’n groot rol gespeel in die aktiwiteite van die vredeskomitees in die Vrystaat. Hierdie komitees is deur Kitchener op die been gebring om vegtende burgers te oorreed om oor te gee. Piet de Wet het 'n stap verder geneem. Hy was aktief betrokke by die stigting van die joiner-groep bekend as die Orange River Colony Volunteers. Hierdie eenhede is eers in 1902 op die been gebring en De Wet was in bevel van 248 manskappe op Heilbron.

Sien ook

• Skermutselinge van die Tweede Vryheidsoorlog

Leesstof

• The Hall Handbook of the Anglo Boer War. Darren Hall. 1999. ISBN 0-86980-949-0.
• http://samilitaryhistory.org/vol116mc.html