Shaula (ook bekend as Lambda Scorpii of λ Sco) is, ondanks sy Bayer-aanwysing as lambda, die tweede helderste ster in die sterrebeeld Skerpioen (Scorpius) en een van die helderste sterre in die naglug.

Shaula
Shaula se ligging (in die rooi sirkel).
Shaula se ligging (in die rooi sirkel).
Sterrebeeld Skerpioen
Bayer-naam Lambda Scorpii
Spektraaltipe B2IV + DA7,9[1]
Soort Veelvoudig
Waarnemingsdata (Epog J2000)
Regte klimming 17h 33m 36.520s[2]
Deklinasie -37° 06′ 13.76″[2]
Skynmagnitude (m) 1,62 / 14,9 / 12[2][3]
Absolute magnitude (M) -3,7[4]
B-V-kleurindeks  -0,24[5]
U-B-kleurindeks  -0,88[5]
Besonderhede
Komponent 1 λ Sco A
Massa (M) 14,5 ± 1,1[6]
Radius (R) 8,8 ± 1,2[6]
Ligsterkte (L) 36 300[6]
Temperatuur (K) 25 000 ± 1 000[6]
Rotasiespoed (km/s) 150[6]
Komponent 2 λ Sco B
Massa (M) 9,6-11,6[6]
Radius (R) 4,7 ± 1[6]
Temperatuur (K) 25 000 ± 1 000[6]
Eienskappe
Afstand (ligjaar) 570
Ouderdom (jaar) 10-13 miljoen
Veranderlikheid Beta Cephei (A)[6]
Ander name
35 Scorpii, HR 6527, CD -37 11673,
HD 158926, SAO 208954, FK5 652,
HIP 85927, CCDM J17336-3706A/B/C
Portaal  Portaalicoon   Sterrekunde

Die ster se Bayer-naam is "Lambda Scorpii". Dit het die tradisionele naam "Shaula", wat van die Arabiese الشولاء al-šawlā´, "die opgeligte stert", kom omdat dit in die Skerpioen se stert voorkom. In 2016 het die Internasionale Astronomiese Unie se sternaamwerkgroep (WGSN)[7] die naam "Shaula" vir λ Scorpii Aa goedgekeur omdat hulle name aan individuele sterre toegeken het in plaas van aan stergroepe.[8][9]

Saam met υ Scorpii (Lesath), was Shaula in die Babiloniese sterrekunde bekend as dSharur4 u dShargaz, wat beteken "Sharur en Shargaz".[10]

Eienskappe

wysig

Lambda Scorpii is sowat 570 ligjare van die Son af geleë. Spektroskopiese en interferometriese waarnemings het getoon dit is eintlik drie sterre wat bestaan uit twee B-tipe sterre en ’n voorhoofreeksster.[6] Die primêre ster is ’n Beta Cephei-veranderlike met vinnige helderheidswisselings van sowat ’n honderdste van ’n magnitude.[11][12]

Die voorhoofreeksster het ’n wentelperiode van ses dae en die B-metgesel ’n periode van 1 053 dae. Die drie sterre lê op dieselfde wentelvlak, wat ’n sterk aanduiding is dat hulle op dieselfde tyd gevorm het. Die massa van die primêre ster, voorhoofreeksster en B-metgesel is onderskeidelik 14,5, 2 en 10,6 sonmassas. Die stelsel is sowat 10 miljoen tot 13 miljoen jaar oud.

’n Ster van die 15de magnitude is 42 boogsekondes van die Lambda Scorpii-stelsel af en ’n ster van die 12de magnitude 95 boogsekondes. Dit is onseker of dié twee sterre fisiek met die stelsel verbind is.

Kultuuraspek

wysig

Shaula verskyn op die vlag van Brasilië en verteenwoordig die staat Rio Grande do Norte.

Verwysings

wysig
  1. Holberg, J. B.; Oswalt, T. D.; Sion, E. M.; Barstow, M. A.; Burleigh, M. R. (2013). "Where are all the Sirius-like binary systems?". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 435 (3): 2077. arXiv:1307.8047. Bibcode:2013MNRAS.435.2077H. doi:10.1093/mnras/stt1433.
  2. 2,0 2,1 2,2 Van Leeuwen, F. (2007). "Validation of the new Hipparcos reduction". Astronomy and Astrophysics. 474 (2): 653–664. arXiv:0708.1752. Bibcode:2007A&A...474..653V. doi:10.1051/0004-6361:20078357.
  3. Reed, B. Cameron (2003), "Catalog of Galactic OB Stars", The Astronomical Journal 125 (5): 2531–2533, doi:10.1086/374771, Bibcode2003AJ....125.2531R. 
  4. Balona, L. A.; Feast, M. W. (1975). "The luminosities of the beta Canis Majoris variables, the zero age main sequence and the distance of the Sco-Cen association". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 172: 191. Bibcode:1975MNRAS.172..191B. doi:10.1093/mnras/172.1.191.
  5. 5,0 5,1 Hamdy, M. A.; Abo Elazm, M. S.; Saad, S. M. (1993). "A catalogue of spectral classification and photometric data of B-type stars". Astrophysics and Space Science. 203: 53. Bibcode:1993Ap&SS.203...53H. doi:10.1007/BF00659414.
  6. 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 Handler, G.; Schwarzenberg-Czerny, A. (2013). "Time-resolved multicolour photometry of bright B-type variable stars in Scorpius". Astronomy & Astrophysics. 557: A1. arXiv:1307.2733. Bibcode:2013A&A...557A...1H. doi:10.1051/0004-6361/201321886.
  7. "IAU Working Group on Star Names (WGSN)" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Mei 2020. Besoek op 22 Mei 2016.
  8. Kunitzsch, Paul; Smart, Tim (2006). A Dictionary of Modern star Names: A Short Guide to 254 Star Names and Their Derivations (2de hers. uitg.). Cambridge, Massachusetts: Sky Pub. ISBN 978-1-931559-44-7.
  9. "IAU Catalog of Star Names" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Mei 2020. Besoek op 28 Julie 2016.
  10. Rogers, J. H. (Februarie 1998). "Origins of the ancient constellations: I. The Mesopotamian traditions". Journal of the British Astronomical Association. 108 (1): 9–28. Bibcode:1998JBAA..108....9R.
  11. Uytterhoeven, K.; Willems, B.; Lefever, K.; Aerts, C.; Telting, J. H.; Kolb, U. (2004). "Interpretation of the variability of the β Cephei star λ Scorpii" (PDF). Astronomy and Astrophysics. 427 (2): 581–592. Bibcode:2004A&A...427..581U. doi:10.1051/0004-6361:20041223.
  12. Tango, W. J.; Davis, J.; Ireland, M. J.; Aerts, C.; Uytterhoeven, K.; Jacob, A. P.; Mendez, A.; North, J. R.; Seneta, E. B.; Tuthill, P. G. (2006). "Orbital elements, masses and distance of λ Scorpii a and B determined with the Sydney University Stellar Interferometer and high-resolution spectroscopy". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 370 (2): 884. arXiv:astro-ph/0605311. Bibcode:2006MNRAS.370..884T. doi:10.1111/j.1365-2966.2006.10526.x.

Eksterne skakels

wysig