Padafhanklikheid: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k Aliwal2012 het bladsy Padafhanlikheid na Padafhanklikheid geskuif: spelfout
Lyn 8:
 
==Ekonomie==
''Padafhanklikheidsteorie'' was oorspronklik ontwikkel deur ekonome om tegnologiese ingebruiknemingsprosesse en nywerheidsontwikkeling te verduidelik. Die teoretiese idees het 'n streksterk invloed gehad op [[ewolusionêre ekonomie]] (b.vbv. Nelson & Winter 1982).
 
Daar is baie modelle en empiriese gevalle waar [[ekonomie|ekonomiese]] prosesse nie na 'n voorafbepaalde, unieke [[ekonomiese ewewig|ewewig]] konvergeer nie, sodat die eienskappe van enige ewewig wat bereik is gedeelte afhang van die proses wat daartoe gelei het. Die uitkoms van 'n padafhanklike proses sal dikwels nie na 'n unieke ewewig [[Konvergensie|konvergeer]] nie, maar eerder na een van verskeie ewewigte (wat partykeer bekend staan as absorberende toestande).
 
Hierdie dinamiese uitkyk van ekonomiese evolusie is baie anders as die tradisie van [[neo-klassieke ekonomie]], wat in sy eenvoudigste vorm aanneem dat slegs een uitkoms bereik kan word, ongeag die aanvanklike voorwaardes of oorgangsgebeure. Betreffende padafhanklikheid, kan albei die beginpunt en 'toevallige' gebeurtenisse ([[geraas]]) verreikende effekte op die eventueleuiteindelike uitkomsresultaat hê. In elk van die volgende voorbeelde is dit moontlik om sommige [[lukrake]] gebeurtenisse, wat die ontknopinge onherroeplik versteur het, uit te sonder:
 
* In die 1980s het die V.S. dollar [[wisselkoers]] in waarde gestyg, wat die wêreldprys van [[verhandelbare goedere]] laat sak het tot 'n vlak wat laer was as wat die produksiekoste van baie (voorheen suksusvolle) [[Verenigde State|V.S.]] vervaardigers was. Sommige van die fabrieke wat as gevolg toegemaakdaarvan gesluit het, kon nou teen 'n (kontantvloei) wins bestuur word, omdat die dollar se waarde geval het. Nietemin, sou hul heropeningeheropening te duur gewees het. Hierdie is 'n voorbeeld van [[histerese]] en onherroeplikheid.
 
* In ekonomiese ontwikkeling, word dit gesê (aanvanklike deur Paul David in 1985) dat 'n ''standaard'' wat die eerste op die mark is, verskans word (soos die [[QWERTY]] uitleg wat in tikmasjiene gebruik is en vandag steeds vir rekenaarsleutelborde gebruik word). Hy het hierdie "padafhanklikheid" genoem en het geredeneer dat mindere standaarde kan volhard eenvoudig te danke aan hul nalatenskap. Die argumente teen [[QWERTY]] het kritiek gewerf (b.v. deur ''The Fable of the Keys''), maar standaarde is sonder twyfel baie belangrik in moderne ekonomieë en die beduidendheid van padafhanklikheid in die bepaling van hoe hulle tot stand kom, is 'n onderwerp vir ekonomiese debatvoering.
 
* Ekonome vanaf [[Adam Smith]] het geletwaargeneem dat sekere tipes besighede 'n geneigdheid toon om geografies saam te drom, waar hulle werknemers met spesifieke vaardighede in die betrokke veld lok, wat meer besighede, wat soek vir werknemers met ervaring, trek. Daar mag dalk geen besondere rede gewees het vir die'n voorkeur gegee aan een plek of dieander anderplek voor die ontwikkeling van die industrie nie, maar soos wat dit meer gekonsentreerd in een area word, sal enige nuwe besigheid elders benadeel weesword, en sal neig om na die middelpunt te beweeg as dit moontlik is, wat die besigheidsmiddelpunt se doeltreffendheid vermeerder. Die onderliggende meganisme is 'n [[netwerkeffek]]. [[New Trade Teorie]] en Krugman se "New Economic Geography" is albei deels geskoei op hierdie storieteorie.
 
* As die [[anpasbareaanpasbare verwagtinge]] 'n rol speel in die ekonomie, sal toekomstige [[inflasie]] gedeeltelik bepaal word deur vorige ervaringe met inflasie, omdat die ervaringe die verwagte inflasie bepaal wat 'n groot bepaler van gerealiseerde inflasie is.
 
* 'n Tydelike hoë vlak van [[werkloosheid]] gedurende 'n [[resessie]] kan lei tot 'n permanente hoër werkloosheidsyfer a.g.v. 'n verlies vanaan vaardighede (of die veroudering van vaardighede) van die werkloses, met 'n gepaardgaande agteruitgang van werksingesteldheid. M.a.w. kan sikliese werkloosheid lei tot strukturele werkloosheid. Die negatiewe effekte word versterk deur potensiële werkgewers se negatiewe houding teenoor die vaardighede van werk-soekerswerksoekers wie lank sonder werk was. Hierdie model van [[strukturele histerese]] in die [[arbeidsmark]] verskil van die voorspelling van 'n "natuurlike" werkloosheidsyfer of die [[nie-versnellende inflasiesyfer van werkloosheid]]; in hierdie modelle is die beweging van 'sikliese' werkloosheid lukraak. Omdat strukturele werkloosheid [[endogeen]] is, is die [[nie-versnellende inflasiesyfer van werkloosheid]] ook endogeen (sien die artikel deur Hargreaves Heap waarna hier onderhieronder verwys word).
 
Liebowitz anden Margolis onderskei tussen verskillende tipes padafhanklikheid. Sommige tipes van padafhaklikheid impliseer nie ondoeltreffendheid nie en, alhoewel hulle van belang mag wees a.g.v. ander redes, bevraagteken hulle nie die implikasies van neoklassieke ekonomie nie. Slegs wat hulle 'n "derde-graadse" padafhanklik noem - b.vbv. die situasie waar die hele samelewing sal baat as almal tegelykertyd van standaarde verander, waar die verandering gekeer word omdat dit deur geen sentrale owerheid afgedwing word nie en omdat die samelewing nie kan koördineer nie - verg so 'n bevraagtekening. Hulle redeneer dat sulke situasies, om teoretiese redes, selde behoort te geskied en dat die korrektheid van hierdie voorspelling gesien kan word in die onoortuigende voorbeelde wat gewoonlik in hierdie konteks bespreek word (hoofsaaklik VHS vs. Beta en QWERTY vs. Dvorak).
 
In die konteks van statistiese modellering, word 'n padafhanklike [[stogastiese sisteem]] gedefinieer as "'n sisteem wat 'n asimptotiese verspreiding besit wat ontwikkel as 'n gevolg (funksie) van die proses se eie geskiedenis". So 'n proses staan ook bekend as 'n ''[[Ergodisiteit|nie-ergodiese]] [[stogastiese proses]]''. 'n Moontlike bron van verwarring is die gebruik van term "padafhanklik" om arbeidsmark histerese te beskryf, omdat dit hier die ''teenoorgestelde'' betekenis dra van die term in die konteks van die [[aanpasbare verwagting]]smodel van inflasie. In arbeidsmark-ekonomie sal daar in sommige "padafhanklike" modelle 'n periode van werkloosheid voorkom na 'n lukrake stap sonder drywing, wat slegs afhang van sy vorige vlak ('n [[Markov-proses]]).
 
 
==Geskiedenis en die geesteswetenskappe==