Rune-alfabet: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
+ Inligtingskas |
|||
Lyn 1:
{{Inligtingskas2
[[Beeld:Anglosaxonrunes.JPG|thumb|Die Anglo-Saksiese Futhark-alfabet]]▼
|naam = Rune-alfabet
[[Beeld:Vaksalastenen.jpg|thumb|Runes op die Vaksale runesteen naby [[Uppsala]], [[Swede]]]]▼
|kleur = lightblue
[[Beeld:Björketorpsstenen.jpg|thumb|Die 4,2 m lange Björketorp Runesteen in Ronneby, [[Swede]]]]▼
|titel =
|beeld = CodexRunicus.jpeg
|beeld_wydte = 250px
|beeld_onderskrif = Die ''Codex Runicus''
|beeld2 =
|beeld2_wydte =
|beeld2_onderskrif =
|opskrif1 = Soort skryfstelsel
|1 = [[Alfabet]]
|opskrif2 = Taal
|2 = [[Germaanse tale]]
|opskrif3 = Tydperk
|3 = Elder Futhark vanaf die 2de eeu v.C.
|opskrif4 = Voorloper
|4 = [[Fenisiese alfabet]]
* [[Oud-Italiese alfabette]]
|opskrif5 = Gelei tot
|5 = [[Jonger Futhark]], [[Anglo-Saksiese Rune-alfabet|Anglo-Saksiese Runes]]
|opskrif6 =
|6 =
|opskrif7 = Rigting
|7 = Links-regs
|opskrif8 =
|8 =
|opskrif9 = ISO 15924
|9 = Runr, 211
|opskrif10 =
|10 =
|opskrif11 = Unicode
|11 = Runic, [http://www.unicode.org/charts/PDF/U16A0.pdf U+16A0–U+16FF]
|opskrif12 =
|12 =
|opskrif13 =
|13 =
|opskrif14 =
|14 =
|opskrif15 =
|15 =
|opskrif16 =
|16 =
|opskrif17 =
|17 =
|opskrif18 =
|18 =
|opskrif19 =
|19 =
|opskrif20 = <small>Nota</small>
|20 = <small>Hierdie bladsy kan fonetiese [[IFA]]-simbole bevat</small>
}}
Die rune-alfabet of Futhark is die oudste bekende alfabet wat in die Germaanse lande in gebruik was. Die rune-alfabet bestaan uit letters wat hoofsaaklik saamgestel is uit regte en hoekige lyne wat maklik in steen of hout ingegraveer kon word. ▼
▲[[
▲Die '''rune-alfabet''' of '''Futhark''' is die oudste bekende alfabet wat in die Germaanse lande in gebruik was. Die rune-alfabet bestaan uit letters wat hoofsaaklik saamgestel is uit regte en hoekige lyne wat maklik in steen of hout ingegraveer kon word.
Elke letter in die Rune-alfabet bestaan uit reguit strepe en stel 'n letter voor asook 'n faset van menslike ervaring en geestelike energie. ▼
▲Elke letter in die Rune-alfabet bestaan uit reguit strepe en stel 'n letter voor asook 'n faset van menslike ervaring en geestelike energie.
==Oorsprong==▼
▲== Oorsprong ==
Die oorsprong van die rune-alfabet is onseker. Die oudste verwysing na 'n Rune-alfabet kom in 'n digvorm en dateer uit die 9de eeu. Een van die teorieë is geformuleer deur CJS Marstrander en M Hammarström, onderskeidelik in 1928 en 1930. Die teorie stel voor dat die Rune-alfabet ontwikkel het uit Noord Italië, binne die konteks van die Etruskiese alfabet. Die Etruskiese alfabet het ontwikkel uit die Fenisiese alfabet of uit die antieke Griekse alfabet.
Die term "Rune" beteken geheimenis of fluistering. Die oudste rune-alfabet staan bekend as die ou FUTHARK waar elke letter verwys na die eerste ses simbole in die stelsel. Die ou Futhark bestaan uit 24 rune-inskrifte in 'n spesifieke volgorde, wat verdeel is in drie groepe van agt inskrifte.
== Rune-alfabete ==
Daar is vier hoof rune-alfabete:
* Die Ou Futhark rune-alfabet met 24 Runes
Line 20 ⟶ 72:
* Die Armanse Futhark rune-alfabet met 18 Runes
== Ou Futhark ==
Die ou Futhark bestaan uit die volgende simbole en hul betekenisse:
# '''Fehu''' - Rykdom en vooruitstrewenheid
# '''Urus''' - Fisiese en verstandelike gesondheid
Line 50 ⟶ 100:
== Die Armanse rune-alfabet ==
[[
==Historiese gebruik==▼
▲== Historiese gebruik ==
Die runes is onder die Germaanse stamme in die vroeë middeleeue gebruik vir inskrifte in steen of metaal. In Skandinawië was dit nog tot onlangs in gebruik gewees.
== Moderne gebruik ==
Rune-skrifte word vandag gebruik vir [[waarsêery]], [[meditasie]] en ook om [[towerkrag]] op te wek.
== Sien ook ==
* [[Geskiedenis van die alfabet]]
[[Kategorie:Geskiedenis]]
[[Kategorie:
[[Kategorie:Germaanse tale]]
{{Link FA|ru}}
{{Link GA|de}}
{{Link GA|is}}
| |||