Roer (skip): Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Addbot (besprekings | bydraes)
k Verplasing van 34 interwikiskakels wat op Wikidata beskikbaar is op d:q209760
k proeflees
Lyn 2:
[[Beeld:Rudder of a Roman Boat (RG Museum Koeln, Germany).JPG|thumb|right|200px|Roer op 'n Romeinse skip.]]
 
Die '''roer''' van 'n skip is 'n beweegbare vlak wat gebruik word om 'n skip te stuur. 'n Roer kan onder- of agter die agterstewe aangetref word. 'n Roer kan uit een of meer roerlemme bestaan. Die skip word gestuur met 'n helmstok in die geval van direkte aandrywing of met 'n stuurwiel in die geval van indirekte aandrywing van die roer.
 
==Ontwikkeling==
Roeispane wat aan die sykant van 'n skip vasgebind is, is aangetref by modelle, kunswerke en oorblyfsels van skepe uit oud -[[Egipte]] wat dateer uit die 3<sup>de</sup> millenium voor Christus. Later is die roer nader aan die agterkant van die skip aangebring. In die eerste eeu n.C. is die roer vir die eerste keer by die agterstewe aangebring in die [[Sjina|Sjinese Keiserryk]]. 'n Tweeduisend jaar -oue model is in 'n graf gevind met 'n steweroer. Die Romeinse galeie en handelskepe het aan beide kante agteraan roerlemme gehad. Die lemme is deur twee of een roerman gestuur met behulp van lang helmstokke. Ook die [[Wikings|Noormanne]] het 'n roerblad agteraan hulle skepe aan die [[stuurboord]]kant (die oorsprong van die benaming) gehad. Voor hierdie tyd is skepe/bote met één (Europees) of twee (Middellandse seeSee) syspane gestuur.
 
Die steweroer is in Europa in [[Friesland]] uitgevind, wat in daardie tyd ook die hele Noord-Duitsland ingesluit het. Die skepe van die [[Hanse]]verbond, [[Hulk]]e genoem, was die eerste skepe wat daarmee uitgerus was. Later is die voorbeeld nagevolg deur die Middeleeuse [[kogge]]-, [[kraak]]- en [[karveel]]skepe. Die gebruik daarvan het eers in die 13<sup>de</sup> algemeen in gebruik geraak in Europa. Omdat 'n steweroer in die onstuimige noordelike waters 'n groot skip beter kon stuur het dit ook aanleiding gegee tot die bou van groter skepe.
 
Die oudste bekende afbeelding van 'n skip met 'n steweroer in [[Europa]], is te sien op 'n steen in die gewel van [[Winchester Katedraal]] en is afkomstig van 'n doopvont uit [[1180]]. Die roer is baie hoog geplaas op die verlenging van die kiel aan die ronding van die agterste deel van die skip.
 
==Verwysings==